Decanen optimistisch over 2022: ‘Uitkijken naar een jaar van doén’

| Rense Kuipers , Jelle Posthuma

Groeipijnen, samenwerking tussen faculteiten, nieuwbouw, verhuizingen en de voortdurende coronacrisis. Vijf UT-decanen blikken vooruit op wat 2022 gaat brengen. ‘We hoeven niet ieder dubbeltje meer om te draaien als faculteit.’

Joost Kok (EEMCS): ‘Grootse plannen aan ene kant, groeipijnen aan andere kant’

‘Het voelt als een uitgesteld jaar. Dan heb ik het niet alleen over de uitgestelde feestjes zoals het lustrum van de UT, maar ook visitatiecommissies die op bezoek zouden komen en uitgestelde promoties. Voor EEMCS geldt vooral het credo: we kunnen het niet alleen. We kijken daarom over de muren van de eigen faculteit heen. Zo zijn we als faculteit betrokken bij initiatieven waar veel beweging in zal komen. Op het gebied van Life Long Learning gaat het Centrum voor Veiligheid en Digitalisering in Apeldoorn van start. We zijn penvoerder van het NanoLab, dat waarschijnlijk kan rekenen op een flinke impuls uit het Groeifonds. Het Digital Society Institute gaat met kunstmatige intelligentie aan de slag en in het DesignLab wordt ingezet op citizen science. Ook zijn er concretere plannen voor het Robotica Center en een nevenvestiging van Creative Technology samen met de VU staat in de steigers. Kortom, allemaal verschillende initiatieven waar wij als EEMCS bij betrokken zijn.

In het onderwijs blijft de druk er ook dit jaar op staan, verwacht ik. Het is afwachten hoe de numerus fixus voor Technical Computer Science uitpakt. Maar we zijn ook een faculteit die UT-breed veel onderwijs aanbiedt. In de wetenschap dat elektrotechniek, wiskunde en informatica in veel opleidingen voorkomt en we voor de hele UT de wiskundelijn verzorgen, ondervinden wij ook de gevolgen van de groei van de UT van 10 duizend naar zo’n 13 à 14 duizend studenten. Daarnaast krijgen we nog te maken met verhuizingen, bijvoorbeeld van Human Media Interaction naar de Citadel en een deel van de ondersteuning naar Kennispark.

'We moeten absoluut niet onderschatten wat voor impact de coronacrisis heeft’

We hebben enerzijds plannen voor thema’s waar we impact op willen hebben, zoals de energietransitie, robotisering, kunstmatige intelligentie en cybersecurity. Aan de andere kant kampen we ook met groeipijnen. En dan is er ook nog de onvoorspelbaarheid die Covid met zich meebrengt. De grote uitdaging is daarom het stellen van prioriteiten. Nee, die heb ik zelf nog niet helemaal helder. We willen heel veel, hebben grootse plannen en willen een sprong in het diepe wagen. Maar je kan nog zo goed in conditie zijn, als de temperatuur van het water afwijkt, dan kan de uitvoering van die plannen alsnog tegenvallen. Wat die temperatuur van het water bepaalt? Ik denk dat het in de mensen zit. We moeten absoluut niet onderschatten wat voor impact de coronacrisis heeft.’


Bart Koopman (ET): ‘Er is meer mogelijk en dat geeft nieuw elan’

‘Volgens mij wordt 2022 een heel goed jaar. Covid zal nog wel een tijdje blijven, maar ik denk dat we er steeds beter mee leren werken. We gaan elkaar weer vaker opzoeken, daar ben ik van overtuigd. Dit jaar staan er voor ET een hoop dingen op stapel. De ontwikkeling van het roboticacluster zal verder vorm krijgen, waarbij we alvast beginnen met een virtueel centrum. Ook gaat de nieuwe roboticamaster in samenwerking met de faculteit EEMCS van start.

Met Humanitarian Engineering werken we aan nog een nieuwe opleiding. Deze master willen we in samenwerking met BMS en ITC starten. Het is een techniekopleiding die oplossingen moet bieden voor wereldwijde vraagstukken op het gebied van ontwikkeling en duurzaamheid. En er is een belangrijke mijlpaal. Dit jaar krijgt de eerste lichting werktuigbouwkundestudenten van de gezamenlijke opleiding met de VU hun bachelordiploma. Veel van hen willen verder met een master aan de UT. Dat is goed nieuws, want zo halen we talent naar de regio Twente.

'Wat mij betreft lassen we een groeipauze in, maken we een pas op de plaats, om te kijken waar we nu staan'

In 2022 starten ook verschillende nieuwbouwprojecten, zoals de bouw van onze nieuwe werkplaats, CUBE, die het onderwijs een flinke impuls zal geven. In samenwerking met ITC krijgen we een Living Innovation Lab aan de rand van de campus voor bodemonderzoek. En op het Kennispark wordt dit jaar gebouwd aan het Advanced Manufacturing Center (AMC) van Fraunhofer, een soort werkplaats annex showroom. Als faculteit ET zijn we penvoerder. Ook zie ik veel andere initiatieven opborrelen voor nieuwe labs. Denk bijvoorbeeld aan een lab voor soft metamaterials of voor maintenance.

Op het gebied van onderzoeksfinanciering ziet het er eveneens goed uit voor onze faculteit. We zijn nog in de race met verschillende projecten voor het Nationaal Groeifonds. Het is afwachten hoe het uitpakt, maar we doen in ieder geval flink mee. Nog niet zo lang geleden waren er tijden dat we als faculteit ieder dubbeltje moesten omdraaien. In die situatie zitten we – zoals het nu lijkt – de komende jaren niet meer. Er is meer mogelijk en dat geeft nieuw elan.’

Toch zijn er genoeg uitdagingen voor 2022. We kampen als faculteit met huisvestingsproblemen door de snelle groei van de afgelopen jaren. Als universiteit moeten we ons afvragen hoe groot we eigenlijk willen worden. De UT staat bekend om persoonlijke aandacht. Ik vind dat we niet moeten sturen op nog veel verder groeien. Ook tijdens de coronacrisis is de UT enorm gegroeid. Hoe gaat dat met huisvesting als de coronasituatie straks normaliseert en we weer meer naar de campus komen? Er zijn nieuwe collega’s die ik nog nauwelijks fysiek heb gesproken. Wat mij betreft lassen we een groeipauze in, maken we een pas op de plaats, om te kijken waar we nu staan. Ondertussen werken we aan noodoplossingen, bijvoorbeeld door kantoorruimte te huren op het Kennispark. Maar ik heb er alle vertrouwen in dat we ook hier uit gaan komen met elkaar.’


Jennifer Herek (TNW): ‘Grenzen tussen faculteiten laten vervagen’

‘Vooropgesteld, ik wil het niet alleen over de TNW-faculteit hebben. Ik denk dat 2022 het jaar is dat we in moeten zetten op meer samenwerking tussen de faculteiten. Daar hebben we afgelopen jaar al stappen in gemaakt, vooral met de bèta- en techniekfaculteiten door de implementatie van de sectorplannen en op het gebied van huisvesting. Maar we zochten bijvoorbeeld ook samen met de faculteit BMS naar nieuwe HR-managers. Ik denk dat het goed is dat we de grenzen tussen de faculteiten laten vervagen en proberen onze verschillen te overbruggen. Als iedere faculteit haar eigen weg gaat en bijvoorbeeld allemaal een separaat beleid maken op het gebied van erkennen & waarderen, ben ik bang voor veel verspilde tijd en energie. Wat we nodig hebben is een sweet spot tussen een centraal beleid en het respecteren, waarderen en behouden van lokale accenten. Ik denk ook dat veel afhangt van de houding van mensen. Ik zie de UT verschuiven naar een meer teamachtige en dialogische manier van werken en hoop dat die trend zich doorzet en dat meer mensen de meerwaarde ervan gaan inzien.

Wat dit jaar specifiek voor TNW op de planning staat? We bereiden een nieuwe themamaand voor, ditmaal gericht op integriteit. Vorig jaar organiseerden we een maand die volledig in het teken stond van onderwijs en het mooie is dat de faculteit EEMCS van plan is om dit jaar hun eigen Month of Education te houden. Bij TNW gaan we het hebben over alle facetten op het gebied van integriteit: wetenschappelijk, sociaal, zakelijk… We willen zoiets zo flexibel mogelijk organiseren, met voor iedereen binnen de faculteit een geschikt aanbod op geschikte tijden. Het gaat uiteindelijk ook om bewustzijn creëren.

'Ik denk dat we dit jaar veel kunnen bereiken, op zaken die we de afgelopen jaren hebben voorbereid'

We zijn ook druk bezig met het ontwikkelen van een nieuwe faculteitsstrategie. We hebben onze kernwaarden geformuleerd. Of, beter gezegd, verfijnd. Voor TNW zijn dat: vertrouwen, balans en lef. We betrekken voor het ontwikkelen van de strategie allerlei mensen van binnen en buiten de faculteit, om iets te ontwikkelen dat onze mensen, infrastructuur en manier van werken aan elkaar verbindt. Natuurlijk speelt de coronacrisis daarin ook nog haar rol. Het plan is om deze strategie voor de zomer af te hebben.

Daarnaast is huisvesting een belangrijk thema dit jaar. De UT groeit en TNW is geen uitzondering. Er is nu een inventarisatie per faculteit, de volgende stap is om die plannen op elkaar af te stemmen. Het liefst thematisch, over faculteiten heen. Het roboticacluster is daar een mooi voorbeeld van: kijk naar interfacultaire thema’s en zoek naar de beste manier om die te profileren. Eén van de unieke aspecten van de UT is dat wij geen eigen faculteitsgebouwen hebben. Dat kunnen we nog slimmer benutten nu we groeien. De Es is de voorkeurslocatie voor uitbreiding. Details zijn nog onzeker, maar we willen dat de keuzes die we maken in onze strategie worden versterkt door de huisvesting.’

Hoe dan ook, 2022 voelt als een nieuwe dageraad. Een nieuw college van bestuur, meer diversiteit in hoger management, een nieuw kabinet met een nieuwe minister van OCW en plannen voor meer financiering... Ik denk dat we dit jaar veel kunnen bereiken, op zaken die we de afgelopen jaren hebben voorbereid. Ik kijk uit naar een jaar van dóén.’


Freek van der Meer (ITC): ‘Groei zal de komende jaren een discussiepunt zijn. Hoe groot willen we worden als UT?'

‘We gaan als ITC een mooi jaar tegemoet. Ik wil het vooral niet te veel over corona hebben, daar ben ik inmiddels wel over uitgepraat. Volgens mij heeft iedereen geleerd om ermee om te gaan. Vorig jaar, tijdens ons 70 jarig bestaan als faculteit, zijn we gestart met het Centre for Disaster Resilience. Ik verwacht dat het centrum dit jaar al zijn vruchten gaat afwerpen. Voor ITC is economische groei in combinatie met de klimaatagenda een belangrijk onderwerp. Ook het nieuwe kabinet zet hier flink op in. Met onze hoogleraar Maarten van Aalst zijn we heel zichtbaar op dit gebied. En met een eredoctoraat voor Debra Roberts van het VN-klimaatpanel IPCC valt alles mooi samen in 2022. Ik word daar zelf heel enthousiast van.

Dit jaar staat ook in het teken van de aanstaande verhuizing. ITC komt naar de campus. Hoewel we niet in 2022 zullen verhuizen, kunnen we dit jaar wel het nieuwe faculteitsgebouw zien ontstaan. Eerst was er een compleet gestripte karkas, maar langzaamaan verschijnen de eerste contouren van het nieuwe gebouw. Dat is spannend om te zien. Wanneer we precies verhuizen, is nog niet helemaal duidelijk, al zal het in ieder geval niet midden in een collegejaar zijn.’

'We blijven pionieren op het gebied van erkennen en waarderen'

‘Daarnaast wordt Life Long Learning, oftewel ‘een leven lang leren’, een centraal thema voor ITC in samenwerking met mbo’s, hbo’s en andere regionale partners. Het is een belangrijke missie van de UT en onze faculteit heeft veel ervaring met het onderwerp. Een nieuw initiatief op het gebied van Live Long Learning is de Geo-Academy, die in 2023 van start zal gaan. Ook ‘erkennen en waarderen’ staat hoog op onze agenda. We zijn – even gechargeerd gezegd – doorgeslagen in het meten van onderzoeksprestaties, terwijl onderwijs onze kerntaak is als universiteit. We moeten onze studenten goed bedienen, zowel in het reguliere onderwijs als bij het leven lang leren. ITC heeft al een hoogleraar met het accent op onderwijs, maar we blijven ook de komende jaren pionieren op dit gebied.’

‘Er zijn vanzelfsprekend ook uitdagingen. De UT is keihard gegroeid. Bij het aanstellen van docenten om de groei van het aantal studenten bij te benen, lopen we altijd achter de feiten aan. De groei zal de komende jaren een discussiepunt zijn, en daarbij moeten we goed kijken naar onze ambitie: hoe groot willen we worden als UT? En ik wilde het er liever niet over hebben, maar corona blijft ook dit jaar een uitdaging. Ik begon aan mijn functie in april 2020, en ben dus een coronadecaan. Het zou fijn zijn als we elkaar dit jaar weer in een normale setting kunnen ontmoeten. Het is een knotsgekke tijd. Maar we hebben ook veel geleerd. De UT heeft een wereldprestatie geleverd door binnen één week over te schakelen op online onderwijs. Ook Pre-U, het pre-universiteitsprogramma van de UT dat onder ITC valt, leverde een indrukwekkende digitaliseringsslag met middelbare scholen. Daar ben ik trots op.’


Theo Toonen (BMS): ‘Zorg voor mensen heeft achterstand opgelopen’

‘2022 betekent voor BMS onder andere verschuivingen in het faculteitsbestuur. Over een kleine drie maanden neemt Tanya Bondarouk het stokje van mij over. In principe gaat de komst van een nieuwe decaan ook gepaard met nieuwe vicedecanen. Ik heb begrepen dat Tanya heeft aangegeven om de continuïteit te willen zoeken, ook conform de afspraken met het college van bestuur. Zo’n zeven jaar geleden zeiden we dat we voor ons reorganisatietraject BMS Under Steam zo’n tien jaar nodig zouden hebben. Dat traject gaat nu meer en meer zwaluwstaarten met initiatieven die in het verlengde van Shaping2030 liggen, zoals Challenge Based Learning – waar BMS een belangrijke rol in gaat spelen – en onze Teaching Academy en Research Academy. De grootste uitdaging is om Shaping met Steam te verbinden. Het doet me denken aan de uitspraken van Louis van Gaal over de keuze van een formatie. Gaan wij als BMS 4-3-3 spelen? Of wordt het 5-3-2? We kennen de formaties, we hebben goede spelers in het team, maar het is ook zaak dat iedereen op elkaar is ingespeeld.

'Laten we hopen dat er dit jaar weer meer door kan gaan: verbindingen ontstaan bij uitstek in een informelere sfeer'

Juist dat laatste is een aandachtspunt. De faculteit is de laatste jaren gegroeid, ook al was het doel om te krimpen. Naast allerlei personele verschuivingen hebben we er per saldo dertig mensen extra bijgekregen. Financieel hebben we het op orde, ons profiel is op orde, de planning & control is op orde. Nu is het vooral zaak om zorg te hebben voor de organisatie, voor de mensen. Dat heeft onder andere door de coronacrisis achterstand opgelopen. Ik merk wel degelijk afstand. Zowel fysiek – er werken mensen bij BMS die nog nooit op de campus zijn geweest – als op een andere manier: het vinden van je weg in de organisatie, naar de systemen en naar collega’s. Zulke verbindingen ontstaan bij uitstek in een informelere sfeer. Zelfs het organiseren van kookworkshops is afgelopen jaar ter sprake gekomen, maar konden helaas niet uitgevoerd worden. Laten we hopen dat zulke initiatieven dit jaar wel door kunnen gaan.

Ondertussen draag ik stap voor stap mijn werkzaamheden over aan mijn opvolger, terwijl ik andere zaken zo goed mogelijk probeer af te ronden. Zo hebben we als BMS verhoudingsgewijs erg veel buitenpromovendi, dat is iets waar ik concreet mee aan de slag kan, om beleid op te maken. En er ligt nu een conceptadvies van de SEP-onderzoeksvisitatiecommissie. Daar ben ik redelijk tevreden over; er staan geen verrassende dingen in en ik kan me ook vinden in de punten waarop ze kritisch zijn. Het zijn zaken die in goede handen zullen zijn bij de nieuwe decaan.’

Stay tuned

Sign up for our weekly newsletter.