‘Learning Factory’ CUBE is nieuwe kroonjuweel op campus

| Martin ter Denge

In het Horstcomplex wordt vanmiddag gebouw CUBE officieel geopend. De 4700 vierkante meter grote werkplaats van drie verdiepingen doet dienst als praktijkruimte voor de faculteit Engineering Technology. Werkplaatsbeheerder en practicumleider Norbert Spikker en hoogleraar Eric Lutters zijn tevreden. ‘Mooi voor elkaar nu.’

Hoewel de CUBE al sinds februari in gebruik is, opent Bart Koopman, decaan van Engineering Technology, donderdag 5 juni om vier uur ’s middags op een ludieke manier het pand. Volgens Lutters zit de faculteit inmiddels volop in de transitie, waarbij CUBE geleidelijk steeds meer in gebruik wordt genomen. ‘Dat kan ook niet anders.’

CUBE vormt namelijk een nieuwe ‘satelliet’, een uitloper in het grotere Horstcomplex. Het staat ingeklemd tussen de Klein- en Noordhorst. Het dient als vervanging van de veel krappere werkruimtes in Hangar en Westhorst, volgens de website van Civic Architects. Lutters bevestigt dat CUBE vijf verschillende werkruimtes combineert, waardoor interne afstanden verkleind worden. Ook dat is een leeraspect in deze learning factory. ‘In een fabriek wil je zo min mogelijk intern transport hebben, dat is inefficiënt.’ Spikker is er ook blij mee: ‘Het scheelt mij heel wat loopkilometers.’

‘In een fabriek wil je zo min mogelijk intern transport hebben, dat is inefficiënt’

Nieuwe manieren van lesgeven

Lutters noemt de opening slechts een eerste stap. ‘Met CUBE komt een heleboel samen en ligt de weg open voor nieuwe samenwerkingen. We kunnen nu op een nieuwe manier gaan lesgeven en samenwerken, bijvoorbeeld door andere onderwijsinstellingen virtueel toegang tot onze machines te geven. Daarnaast denken we bijvoorbeeld na over een meester-gezelconstructie waarin studenten meelopen en op een natuurlijke manier best practices van oudere generaties leren.’

In de vorige, verspreide situatie kon hij studenten ook minder goed uitleggen hoe het zit met ERP-systemen, de software die materiaalvoorraden en logistiek bijhoudt in moderne fabrieken. ‘Over de implementatie daarvan kunnen we nu ook na gaan denken.’

Ieder aspect van deze nieuwe ruimte kan een leerpunt zijn. ‘Op de derde etage is bijvoorbeeld een assemblagelijn, waar eerstejaars meteen al dingen uit elkaar gaan halen en dan weer in elkaar zetten. Zo ondervinden ze direct wat daarbij komt kijken. Ouderejaars kunnen daar weer data uithalen om de indeling van het pand te optimaliseren. Het laat studenten ook ervaren hoe het is om de hele dag in zo’n omgeving te staan, zodat ze erover kunnen nadenken als ze dit soort ruimtes voor anderen moeten gaan inrichten, ergonomisch bekeken. Ze worden geconfronteerd met hun eigen beslissingen.’

‘Kroonjuweel’

Op de website van Civic Architects staat het bloemrijk omschreven: ‘De nieuwe Cube is een plaats waar ‘studenten de technologie kunnen ontwerpen om de wereld te veranderen.’ De vloer ligt 1,4 meter lager dan de begane grond, zodat de hele werkruimte bij binnenkomst te overzien is en de Cube als het ware een machine in het landschap is. De glazen vide in het dak zorgt dat het daglicht rijk naar binnen kan vallen. De zeven meter hoge nieuwe werkplaats van Engineering Technology (ET) is volgens henzelf ‘een van de kroonjuwelen van de campus.’

Veiligheid

Voor Spikker is vooral de praktische kant belangrijk. Hij vindt dat er zo goed mogelijk naar alle belanghebbende partijen geluisterd is. ‘Er is voldoende ruimte tussen de verschillende apparaten, zodat studenten elkaar niet in de weg lopen met praktijkopdrachten. Dat voorkomt onveilige situaties. Je staat toch bij gevaarlijke machines.’ Lutters beaamt dit. ‘Het is ook handiger voor als je met een groep rond een machine uitleg staat te geven.’ Ook zijn de machines zelf veiliger. ‘Bij oudere machines druk je op een knop en ze beginnen. Met deze nieuwe lichting machines moeten studenten ze ontgrendelen met hun studentenpas. Dat is dan weer gekoppeld aan bepaalde certificaten over veiligheid, waarvoor ze eerst een cursus moeten afronden.’

'Het moet aanvoelen als een fabriek, en dat doet het’

Een wens van Spikker was dat de draaibanken pal onder de docentenkamers staan. ‘Zo hebben we steeds zicht op wat er bij de machines gebeurt.’ Het leidde helaas wel tot concessies. ‘Deze ruime opstelling laat per saldo minder plek voor machines op de vloer. Voor de assemblage moeten we onderdelen dus naar de tweede of derde verdieping verplaatsen.’

‘Doorsnee werkplaats’

Ideaal vindt hij de speciale lasruimte, die met speciale lasbeschermingswanden in zes praktijkruimtes verdeeld kan worden. Blij is hij ook met de algehele uitstraling van het pand. ‘Het is gewoon heel praktisch ingericht. Studenten krijgen hier echt het idee dat ze in een doorsnee werkplaats lopen. Daarmee wordt de overstap naar het bedrijfsleven kleiner. Dat de architecten er zo’n open pand van hebben gemaakt, hoefde eigenlijk niet, maar het daglicht is toch wel prettig.’ Ook Lutters bekijkt het nuchter: ‘Het moet aanvoelen als een fabriek en dat doet het ook.’

Universitair docent van Manufacturing Systems Poorya Ghafoorpoor geeft les op de derde etage. Ook hij is tevreden. ‘Ik zat eerst in een veel kleinere ruimte in Noordhorst. Daar kwam nauwelijks daglicht binnen. En op warme zomerdagen dreef je in het zweet. Hier is de ventilatie stukken beter. En ik heb een hele instructieruimte op de derde verdieping voor mezelf.’

Geen museum

Het is de bedoeling dat het pand steeds blijft vernieuwen. Lutters: ‘Wij moeten mee met de industrie, dus blijven innoveren en investeren in de nieuwste technologieën. Daar moeten onze studenten mee leren werken. Natuurlijk staan er wel een paar oudere machines, zodat ze daar wat geschiedenis van meekrijgen, maar het moet hier geen museum zijn. En het voorkomt dat ze meteen de nieuwste machines afbreken,’ grinnikt hij.

Ghafoorpoor wijst naar een van de ruimten op de tweede etage, die vol staat met 3D-printers. ’We hebben hier de kans om zoveel mogelijk praktijkervaring over te brengen.’

Hordes

De aanloop voor de bouw van Cube verliep niet zonder de nodige hordes. De ontwerpen werden bijvoorbeeld in 2021 al eens gewijzigd. De wisselende ideeën over de invulling van het pand zorgden nog eens voor vertraging: de opening zou al in het najaar van 2024 geweest moeten zijn. Ook de kosten vielen wat hoger uit: een paar miljoen meer dan gedacht. Lutters: ‘Er zijn heel veel meningen en overwegingen meegenomen in het proces. We hebben het nu mooi voor elkaar.’

Op dinsdag 10 juni is er in het kader van de Wellbeing Weeks een Lunchwalk die door CUBE leidt.

Stay tuned

Sign up for our weekly newsletter.