Twee weken lang bezetten pro-Palestijnse demonstranten een monumentaal gebouw van de Universiteit Utrecht. Dat verliep vreedzaam, maar leverde de universiteit ook veel hoofdbrekens op. Dagelijks moesten de lessen van meer dan duizend studenten verplaatst worden, liet de universiteit woensdag weten.
‘Ontruiming zinloos’
Na anderhalve week deed de universiteit daarom aangifte van lokaalvredebreuk. Maar tot een ontruiming leidde dat niet. Eerdere bezettingen werden (soms al binnen een dag) door de politie opgebroken. Ook in Utrecht. Maar vrijdag zei het Openbaar Ministerie tegen universiteitsblad DUB dat ontruimen geen ‘duurzame oplossing’ is, want het houdt nieuwe bezettingen niet tegen.
Het OM wilde maandag niet zeggen of dit een nieuwe koers is. Het kijkt naar eigen zeggen naar de ‘specifieke feiten en omstandigheden’ van deze bezetting en naar de beperkte capaciteit van de politie.
Ook wijst het OM op de ‘rol en verantwoordelijkheid’ van de universiteit zelf. ‘De universiteit is niet onbekend met bezettingsacties. In het verleden hebben strafrechtelijke ontruimingen niet geleid tot het voorkomen van nieuwe bezettingen.’
Vorige week concludeerde het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum van het Ministerie van Justitie dat een vreedzame bezetting van universiteitsgebouwen ‘in beginsel’ tot de demonstratievrijheid hoort. Op vragen hierover reageert het OM niet.
Kort geding
Om schot in de zaak te krijgen, kondigde de universiteit donderdag een ultimatum aan. Als de bezetters niet voor zondagmiddag vertrokken, zou de universiteit een kort geding tegen ze aanspannen. Dat heeft de demonstranten in beweging gebracht. Zondagochtend vertrokken ze ‘omdat we ons geld liever niet aan juristen uitgeven’, schrijven ze op Instagram.
De pro-Palestijnse demonstranten eisen dat de Universiteit Utrecht de banden met Israëlische instellingen en onderzoekers verbreekt. De universiteit zegt dat deels gedaan te hebben. Onderzoeken die nog wel lopen ‘dragen niet bij aan militaire toepassingen of aan een verslechtering van de mensenrechtensituatie’, claimt de universiteit.
Vernielingen
In de nacht van vrijdag op zaterdag werden verschillende gebouwen van de universiteit beklad met rode verf. Ook zijn volgens de universiteit zo’n veertig ruiten ingeslagen. Uit een filmpje op Instagram valt op te maken dat de daders pro-Palestijnse actievoerders zijn. Ze dreigen met meer schade als de universiteit de banden met Israël niet onmiddellijk verbreekt.
De vertrokken bezetters hebben er niets mee te maken, zeggen ze zelf. Maar ze veroordelen de acties niet. Eerder hebben universiteiten vreedzame acties genegeerd, zegt een van hen tegen universiteitsblad DUB. De verantwoordelijkheid ligt daarom niet bij de daders, ‘maar bij de mensen en instanties die het vreedzame geluid zo lang hebben genegeerd en hun koers niet hebben verlegd’.
De Universiteit Utrecht zegt in reactie dat ze niet van standpunt verandert door vernielingen en intimidatie. Het heeft aangifte gedaan. De politie roept getuigen op om zich te melden.
