De studentassistentstop was een van de zogeheten acute maatregelen die de UT in de zomer van 2024 afkondigde: alleen bij uitzondering was het nog toegestaan om studentassistenten in te zetten. De faculteitsraad van de faculteit Engineering Technology peilde onlangs onder zowel studenten als medewerkers wat de effecten waren.
Dat om meerdere redenen, lichten initiatiefnemers Wieteke de Kogel-Polak en Laura Portos-Amill toe namens de faculteitsraad. ‘Onder andere om te kijken naar onderlinge verschillen in impact van de maatregel en of mensen goede ideeën hebben voor oplossingen. Maar bovenal: we zijn als medezeggenschap de stem van studenten en medewerkers, dus we wilden de impact van de maatregel inzichtelijk krijgen en aankaarten’, aldus De Kogel-Polak.
117 studenten van de faculteit vulden vorige maand de enquête in. 84 procent van hen geeft aan te merken dat er een tekort is aan studentassistenten. Dan gaat het bijvoorbeeld om het later ontvangen van cijfers, of langere wachttijden en minder feedback tijdens werkcolleges.
Onderwijskwaliteit onder druk
Opvallend is dat bijna twee derde van de studenten constateert dat het ontbreken van studentassistenten ten koste gaat van onderwijskwaliteit. 42 procent constateert dat ook de toetsing en beoordeling negatief beïnvloed worden door de maatregel. Met name een verschuiving van tentamens met open vragen naar multiple choice vinden sommige studenten kwalijk.
Dat probleem herkent De Kogel-Polak als docent maar al te goed. ‘Ik heb een tentamen noodgedwongen om moeten gooien naar multiple choice. Dat was geen keuze uit luxe. Door het wegvallen van studentassistenten was er gewoonweg geen capaciteit meer om een open vraag-tentamen goed na te kijken.’
Voor een deel ondervangt de UT het wegvallen van studentassistenten door promovendi de honneurs te laten waarnemen. Daar reageren studenten gemengd op: ongeveer een derde heeft negatieve ervaringen en zien de promovendi relatief onvoorbereid en ongemotiveerd in de collegezalen verschijnen. Oók een derde ziet precies het tegenovergestelde: gemotiveerde, hulpvaardige en goedgeïnformeerde promovendi.
Gestegen werkdruk
In de zomer toetste de faculteitsraad hoe promovendi en docenten naar de situatie keken. Van de 82 respondenten gaf 79 procent aan dat hun werkdruk was gestegen, vooral omdat veel taken waarbij ze voorheen op de ondersteuning van studentassistenten konden rekenen op hun eigen bordje terechtkwamen.
Ook komt uit die enquête naar voren hoe moeizaam het ging om het onderwijs anders te organiseren. Vervanging bleek in 68 procent van de gevallen moeizaam. Respondenten wijzen op overbelasting. ‘Wanneer iedereen overbelast is, kunnen mensen elkaar niet meer helpen.’
Ook promovendi inzetten bleek geen sinecure. Enkele groepen hadden daar al ervaring mee – en hoefden zodoende niet veel aan hun onderwijs te wijzigen. Op andere plekken bleek het moeilijker om promovendi en postdocs in te zetten. In sommige gevallen ging hun begeleider ‘ter bescherming’ ervoor liggen en mochten ze geen onderwijs geven.
De Kogel-Polak en Portos-Amill zagen grote verschillen binnen de faculteit over de (verwachte) inzet van promovendi. ‘In het geval van mijn vakgroep was het voor de maatregel al heel logisch om als promovendus onderwijs te verzorgen’, vertelt Portos-Amill. ‘Daardoor viel de impact dan ook redelijk mee. Op andere plekken zag je veel grotere problemen ontstaan. Het zou goed zijn als er meer duidelijkheid en sturing komt op dit vlak.’ De Kogel-Polak vult aan: ‘Over de inzet van je studentassistenten heb je als docent van een vak wel wat te zeggen, over promovendi niet. Dat ligt bij hun begeleider. Dat bemoeilijkt de inzet wel.’
Versoepeling?
Rector Tom Veldkamp liet onlangs aan de universiteitsraad weten dat de Universitaire Commissie Onderwijs bezig is met een nieuwe richtlijn voor de inzet van studentassistenten. ‘Ze hebben hun meerwaarde, ook voor de onderwijskwaliteit. We willen daarnaast kijken naar de inzet van promovendi op dit vlak. Dat is allemaal nog wel work in progress’, aldus de rector.
Op een acute versoepeling van de maatregel hoeven studenten en docenten vooralsnog niet te rekenen. Op z’n vroegst laat de UT in het voorjaar van 2026 de touwtjes vieren, mits er budgettaire ruimte voor is.
De Kogel-Polak en Portos-Amill zien een versoepeling liever vandaag dan morgen. Ook binnen hun faculteit erkent het faculteitsbestuur de problematiek, maar zijn oplossingen nog niet zomaar gevonden. ‘Teruggaan naar het niveau van voor de acute maatregel, dat is niet logisch. Zo realistisch zijn we’, aldus De Kogel-Polak. ‘Maar zeker op de plekken waar studentassistenten het meest nodig zijn, zou weer ruimte moeten komen.’
