De universiteiten geven per jaar een paar honderd miljoen gulden uit aan wachtgelden. Maar van zo'n twintig miljoen daarvan is onzeker of het terecht uitbetaald wordt. Geen wonder dat de universiteiten greep willen krijgen op de instantie die de wachtgelden namens hen uitkeert. Maar de onderhandelingen daarover slepen al maanden.
Tot eind vorig jaar werden de uitkeringen aan wachtgelders betaald door de Dienst Uitvoering Ontslagregelingen (DUO), een instantie die onder het ministerie van Binnenlandse Zaken viel en voor al het (voormalig) overheidspersoneel werkte. Maar DUO bestaat niet meer. Met ingang van dit kalenderjaar is het geld dat met deze dienst gemoeid was verdeeld over de verschillende ministeries. Elk van die ministeries moet nu met het USZO, de opvolger van DUO, een afzonderlijk contract sluiten over de uitvoering van wachtgeldregels voor zijn eigen personeel.
De onderhandelingen tussen het ministerie van Onderwijs en het USZO slepen al maanden, maar er is nog steeds geen contract. Een belangrijke hindernis zijn de uitvoeringskosten die het USZO in rekening wil brengen; die zijn hoger dan wat Onderwijs kan betalen met het DUO-geld dat het van Binnenlandse Zaken gekregen heeft.
Een tweede hindernis is de betrokkenheid van onder meer de universiteiten. Die zijn niet rechtstreeks partner in de onderhandelingen - het contract moet afgesloten worden tussen het ministerie en het USZO. Maar omdat de universiteiten wel hun eigen wachtgelden betalen, willen zij ook invloed op de manier waarop dat gebeurt. Dat geldt ook voor academisch ziekenhuizen en onderzoeksinstellingen.
Over DUO waren de universiteiten uiterst ontevreden. Nog in november schreef de vereniging van universiteiten VSNU daarover een in krachtige bewoordingen gestelde brief aan minister Dijkstal van Binnenlandse Zaken. De accountants die DUO onder de loep hadden genomen, ontdekten dat in 1994 een half procent van de uitkeringen die DUO betaalt ten onrechte worden uitgekeerd, en dat van ruim zes procent onzeker is of ze goed terecht komen. De universiteiten waren in dat jaar 285 miljoen gulden aan wachtgelden kwijt. Dat betekent, schreef de VSNU aan Dijkstal, dat DUO één miljoen gulden aan universitair geld over de balk gegooid heeft. Van maar liefst twintig miljoen is het onzeker of het wel goed terecht gekomen is. De universiteiten verwachten niet dat het USZO het beter doet. In feite is het USZO niet meer dan DUO in een nieuwe jas; het gaat om deels dezelfde mensen die met dezelfde programmatuur dezelfde regels uitvoeren. De universiteiten willen daarom voor niet langer dan een jaar aan het USZO gebonden zijn en daarna de vrijheid hebben om een andere instantie te zoeken. Het USZO wil echter een contract voor vijf jaar met het ministerie van Onderwijs afsluiten.
Intussen bestaat er al sinds 1 januari een vacuüm; dat wordt met voorlopige afspraken gevuld. Volgende week gaan de partijen opnieuw rond de tafel zitten. Maar omdat men niet verwacht er al uit te komen, is er ook alvast een datum voor een volgende onderhandelingsronde afgesproken.
HOP/Hanne Obbink
