Spotlight

Technische natuurkunde: ‘Een blije familie van getalenteerde mensen’

| Rense Kuipers , Stan Waning

De opleiding technische natuurkunde mag zich volgens de Keuzegids al tien jaar op rij topopleiding noemen. Tien betrokkenen delen hun kijk op wat de opleiding al een decennium lang zo excellent maakt. ‘We willen studenten niet pamperen, ook niet afremmen. Wél ondersteunen.’

Detlef Lohse, universiteitshoogleraar Vloeistoffysica:

'Kleinschaligheid is een doorslaggevende factor'

‘Kleinschaligheid is een doorslaggevende factor voor het succes van de opleiding. Docenten en staf zorgen ontzettend goed voor de studenten. Er is engagement, ze kennen studenten bij naam of zelfs verder. Studenten voelen zich op hun plek en tonen hun waardering, die je terugziet in zo’n Keuzegids. Dat is natuurlijk veel beter te bereiken als er zeventig rondlopen, in plaats van vierhonderd. Alle complimenten naar de staf voor hun betrokkenheid, in het bijzonder voor opleidingsdirecteur Stefan Kooij. Hij bewaakt dingen heel goed, zit er kort op. Ik ken verschillende studenten die door zo’n persoonlijke aanpak op het juiste pad teruggebracht zijn.

Die kleinschaligheid zorgt er ook voor dat we onderzoek en onderwijs vroegtijdig kunnen integreren; studenten proeven al snel aan de wetenschap, daar is ruimte voor. Een mooi voorbeeld is hoe bachelorstudenten een paar jaar geleden onderzoek deden naar de fysica van bottle flipping, onder begeleiding van collega’s Jacco Snoeijer en Alvaro Marin. Dat leidde tot een publicatie in het American Journal of Physics. Twee van de betrokken studenten zijn nu promovendus bij onze vakgroep Physics of Fluids.’

Marel Vrerink, derdejaars TN-student (bachelor):

'Dat de opleiding in het Nederlands is, komt de kwaliteit ten goede'

‘Je ziet soms klassen van andere opleiding ergens zitten voor een borrel en dan zitten de studenten en de docenten apart van elkaar. Hier mengt het altijd. Dat is tekenend voor TN naar mijn idee. De staf is betrokken. Donderdag vierden we niet alleen deze prestatie, maar ook de afsluiting van de module. Dan houden we altijd een borrel en daar zie je dat iedereen het gezellig met elkaar heeft.

Vanaf de eerste dag van de studie merkte ik dat ik bij alle docenten kon binnenstappen wanneer ik maar wilde. Dat is ontzettend belangrijk, zeker bij een lastige studie als TN. Die extra hulp is nodig om te slagen. Dat gevoel leeft ook bij mij klasgenoten en andere TN-studenten. Als we om tafel zitten met een groepje en we komen er samen niet uit, dan stelt er altijd wel iemand voor om even bij een docent langs te gaan.

Dat de opleiding in het Nederlands is, komt de kwaliteit ook ten goede. Niet elke docent kan even goed Engels. Als een docent in het Nederlands dan beter les kan geven, dan is dat alleen maar goed.’

Julia Brevoord, TN-alumna, nu promovenda in Delft:

'Je merkte aan iedereen dat we het samen deden'

‘Drie jaar volgde ik de bachelor TN, daarna nog drie jaar de master. Ik herinner me de jaarlijkse feestjes als we weer tot topopleiding waren beoordeeld. Omdat ik veel deed voor de open dag was dat een mooie opsteker. We vierden het altijd met gepaste trots, maar dit is een enorm compliment voor de staf. De betrokkenheid bij studenten was altijd al groot. Iedereen kende elkaar bij naam en de drempel voor feedback was laag. Stafleden vroegen regelmatig wat we van de opleiding vonden. Als er dan verbeterpunten waren, was er geen angst om het curriculum om te gooien. Men deed wat met de feedback en dat was erg fijn. Je merkte aan iedereen dat we het samen deden en de persoonlijke interactie was altijd uitstekend.’

Dejana Djokovic, studieadviseur en docent:

'Het welzijn van onze studenten is van fundamenteel belang'

‘Ik begon in augustus vorig jaar bij deze opleiding. Wat me meteen opviel, naast de betrokkenheid: mensen denken niet in beperkingen, maar in mogelijkheden. Ondanks alle coronabeperkingen die golden tijdens de Kick-In, werd toch een manier gevonden om iedereen veilig samen te krijgen. Sowieso ben ik ontzettend trots op hoe de studenten zich door de coronacrisis hebben gewerkt. Natuurlijk waren er mindere momenten, maar ze toonden bovenal veerkracht, flexibiliteit en aanpassingsvermogen.

Voor ons als studieadviseurs is het belangrijk dat de student altijd in de lead blijft. We willen ze niet pamperen, ook niet afremmen. Wél ondersteunen. Het is aan hen om een helikopterview te ontwikkelen: wat voor gevolgen heeft het als ze een bepaalde keuze maken? Daar kunnen wij ze bij helpen. Bovenal hebben we een opendeurenbeleid. Het welzijn van onze studenten is van fundamenteel belang, ze moeten zich safe voelen.’

Noah van Dijk, voorzitter studievereniging Arago:

'De opleidingsdirecteur komt dagelijks langs om hoi te zeggen'

‘Al het contact binnen TN is heel nauw. Als je een docent iets wil vragen loop je zijn of haar kantoor binnen of kun je bellen. Dat zegt veel over de opleiding. Als voorzitter ben ik vaak aanwezig in onze Aragokamer en de opleidingsdirecteur komt dagelijks langs om hoi te zeggen en om z’n gezicht te laten zien. Alles is persoonlijk. Ook de begeleiding en dat zorgt uiteindelijk voor betere resultaten.

Natuurkunde is een pittig vak. Dat betekent dat samenwerking essentieel is, dus doen we bij TN alles samen met studenten, docenten en staf. In ons bestuur houdt één iemand zich bezig met onderwijs. Bij hem kun je terecht met complimenten of klachten over het onderwijs, maar hij heeft nog nooit serieuze klachten gehad dat er iets mis is met het onderwijs. Dat zijn hooguit kleine verbeterpuntjes, verder vrijwel altijd complimenten.’

Maxim Huskens, tweedejaars TN-student (bachelor):

'Wat mij het meest bevalt is de vrijheid'

‘Dat TN voor het tiende jaar op rij een topopleiding is, doet me goed. Het is een bevestiging dat ik op de juiste plek zit. Dat gevoel had ik vanaf de eerste dag ook al, want ik heb het al anderhalf jaar heel erg naar mijn zin. Wat mij het meest bevalt is de vrijheid. Niet alles is gebonden aan kleine regeltjes, maar je kunt je studie behoorlijk naar eigen keuze invullen, met veel praktijk en experimenten. Ik heb het idee dat er goed over de invulling van de studie is nagedacht, dus dit nieuws is een bevestiging daarvan.

Ik zie dat mensen om mij heen ook goed de dingen op hun eigen manier kunnen doen. Met de docenten heb ik goed contact en met vragen kun je altijd ergens terecht. Dat maakt dat je je als student goed kunt ontplooien. Zeker als je dat tot op zekere hoogte ook nog op je eigen manier mag doen.’

Imre van Veldhoven, TN-docent en voorheen TN-student:

'Alleen red je het niet, want de opleiding is pittig'

‘Ik wil niet arrogant worden, maar deze prestatie is bijzonder. Ik heb TN van beide kanten meegemaakt, zowel als docent maar ook als student. We proberen ons jaarlijks te verbeteren en blijkbaar lukt dat. Het vak natuurkunde en de stof die we aanbieden zijn leuk, maar we doceren op hoog niveau. We leren nieuwe studenten dat samenwerken, wat op de middelbare school al snel plagiaat wordt genoemd, hier altijd de bedoeling is. Alleen red je het niet, want de opleiding is pittig. We doen het met elkaar. De docent heeft uiteraard een andere rol dan de student, maar die verhouding is niet zoals de klassieke rolverdeling tussen student en docent. Ons voordeel is dat we relatief klein zijn. Dat zorgt ervoor dat we alles persoonlijk kunnen houden en dat iedereen elkaar kent.

Ik weet nog dat ik als student twee dagen voor een tentamen zat, maar de stof eigenlijk niet goed beheerste. Ik vroeg een docent in zijn kantoor om hulp en hij wilde me om 17.00 uur helpen. Dat vertelde ik klasgenoten en uiteindelijk heeft hij mij en zo’n vijftien anderen na zijn werkdag nog een uur college geven. Dat is tekenend voor TN. Dat heb ik als docent ook meegenomen.’

Nieck Benes, vice-decaan onderwijs TNW:

'De autonomie van een opleiding is ontzettend belangrijk'

‘Wat voor meer opleidingen binnen de UT geldt – vooral bij TNW – is dat de community heel belangrijk is. Studenten voelen zich verbonden met een opleiding als technische natuurkunde, een opleiding die sowieso een select groepje studenten aantrekt. Studenten, alumni, docenten, opleidingsstaf… Iedereen voelt zich TN’er. Dat zit ‘m aan de ene kant in de schaal en benaderbaarheid: er wordt goed geluisterd naar studenten en docenten. Daarbovenop heeft de opleiding beschikking tot topwetenschappers in de natuurkunde die affiniteit hebben met onderwijs. Zelfs de meest prominente hoogleraren maken daar tijd voor. Dat maakt het heel inspirerend. Die combinatie van kwaliteit en betrokkenheid zorgt bij TN voor een blije familie van getalenteerde mensen.

Vanuit ons als faculteitsbestuur is het vooral zaak om zo’n opleiding te stimuleren. Bijvoorbeeld in de vorm van de nieuwe homebase in Carré of door loopbaantrajecten te bieden voor docenten die zich puur op onderwijs richten. En de autonomie van een opleiding is ontzettend belangrijk. TN wil bijvoorbeeld Nederlandstalig blijven, dat vinden ze voor de kwaliteit van hun onderwijs belangrijk. Daar kun je als bestuur van alles van vinden, maar zo’n opleiding kan dat veel beter zelf bepalen. Wat voor iedere opleiding geldt: je moet respect voor hun eigenaarschap hebben.’

Carlijn van Emmerik, studieadviseur en docent:

'Ons motto is: onderwijs voor, door en met studenten'

‘Tien keer op rij tot topopleiding benoemd worden kan als een gewoonte voelen, maar het blijft bijzonder. Ik studeerde zelf TN van 2009 tot 2015 en ben nu studieadviseur en docent. De kracht van deze opleiding zit voor mij in de openheid. Ons motto is: onderwijs voor, door en met studenten. Zij staan centraal. Wat wil iemand graag? Is dat een bestuursjaar, extra vakinhoudelijke verdieping of verbreding of misschien moet een student vooral nog even wennen? We kijken naar wat mogelijk is en bespreken de realiteit met een student.

Belangrijk is namelijk dat een student een situatie in perspectief weet te zetten. Als iemand zich bijvoorbeeld afvraagt of vakken uit de biomedische technologie interessant zijn, zeggen we: ‘Ga vooral naar hun curriculum kijken en ontdek of het wat voor je is’. We zouden ook in één sessie een oplossing kunnen voorkauwen, maar we hebben liever dat een student drie keer bij ons binnenloopt, zelf eigenaarschap heeft en bedenkt wat realistisch is. Dat is vele malen waardevoller voor iedereen.’

Stefan Kooij, opleidingsdirecteur:

'We leunen nooit achterover, we willen continu verbeteren'

‘Wat tien jaar geleden goed werkte, hoeft vandaag de dag niet per definitie een succesfactor te zijn. Maar je moet niet veranderen om te veranderen. Je moet veranderen om te verbeteren. In mijn ervaring is het saamhorigheidsgevoel altijd een bepalende factor geweest binnen de opleiding. Of je nou eerstejaars bent of hoogleraar, samen zijn we verantwoordelijk voor ons onderwijs, vanuit begrip en wederzijds respect.

Een veilige werkomgeving is daarin wat mij betreft cruciaal; iedereen moet zich op zijn gemak kunnen voelen. Dat betekent niet dat je studenten moet pamperen. Het mag best eens stressvol of ronduit moeilijk zijn, als je maar begrijpt waarom. Andersom willen wij ook weten wat er speelt bij studenten. Het komt neer op een omgeving creëren waarin mensen fouten mogen maken, zonder daar meteen op afgerekend te worden. Een fout hoort bij te dragen aan je leerproces.

Wat nog beter kan? Werken aan onze herkenbaarheid. We zijn immers een ingenieursopleiding. Dat hoort niet alleen uit een tabelletje te spreken, dat horen studenten ook te ervaren en uit te dragen. En het verbeteren houdt niet op, al zit het alleen al in het transparanter maken van de beoordeling van een eindopdracht. We leunen nooit achterover, we willen continu verbeteren.’

Stay tuned

Sign up for our weekly newsletter.