De Instellingstoets Kwaliteitszorg, kortweg ITK, wat houdt die in?
‘De NVAO komt elke zes jaar langs voor deze toets, net zoals dat gebeurt per opleiding. Bij de ITK gaat het om de beoordeling van de kwaliteitszorg op het niveau van opleidingen en hoe we dat als UT in alle lagen hebben geregeld. Het gaat hierbij alleen om ons onderwijs. Onderzoek wordt op een andere manier getoetst.’
Zolang je je ‘huiswerk’ maar hebt gedaan is er niks aan de hand, toch?
‘Daar komt het inderdaad op neer: ons huiswerk moet op orde zijn. Bij zo’n toets komt er vooral bij kijken in hoeverre we bewust zijn van waar we staan op het gebied van kwaliteitszorg: van de interne zorg binnen een opleiding tot de centrale processen, zoals de begeleiding vanuit HR en CELT als het gaat om docentprofessionalisering. In de praktijk hebben we dat op orde, maar je moet het ook kunnen bewijzen richting het visitatiepanel. Eigenlijk zijn we al sinds de zogeheten midterm in 2023 constant bezig met de voorbereiding op deze ITK.’
Is er wat veranderd ten opzichte van de vorige instellingstoets?
‘Ik denk dat we er relaxter in staan dan de vorige keer, toen het panel eind 2019 langskwam. We kwamen zeer goed uit de bus, maar de aanloop hakte er behoorlijk in bij een aantal mensen. De vorige keer lag de focus bij de ITK meer op de interne governance, bijvoorbeeld over de rol van de Universitaire Commissie Onderwijs. In deze ‘ITK 3.0’ ligt de nadruk op de kwaliteitszorg bij opleidingen.’
Wat relaxter dus, waar zit ‘m dat in?
‘Primair ligt de taak bij de opleidingen, maar kwaliteitszorg heeft in de breedte onze volle aandacht. Zo standaardiseerden we de afgelopen vijf jaar een aantal processen en zette Strategie & Beleid een Quality Assurance-team op. We kijken elk jaar naar relevante wet- en regelgeving en maken een duidelijke jaarplanning, waardoor we minder ad hoc naar kwaliteitstoetsen van opleidingen toeleven. We hebben ook het concept van een interne audit geïntroduceerd – een zogeheten quickscan. Het valt ons op dat opleidingen in de rij staan om hun onderwijs tegen het licht te laten houden, zeker als ze net hun curriculum hebben vernieuwd. Wat bij deze ITK trouwens helpt, is dat we zelf de vier opleidingen mogen voordragen voor de toets. Dat scheelt in de voorbereidingen.’
Je zou daarmee ook kunnen zeggen: we schuiven onze paradepaardjes naar voren en houden een zo mooi mogelijk verhaal af richting een visitatiepanel…
‘Dat levert je uiteindelijk niets op. Er zijn mensen die kanttekeningen plaatsen bij al die keuringen en die vinden dat universiteiten prima zelf de kwaliteit kunnen bewaken. Maar zo’n instellingstoets is een mooie kans om aan bestuurlijke evenknieën te laten zien dat we onze zaken op orde hebben. De panels bestaan namelijk uit ervaren mensen uit het werkveld – laten we ze critical friends noemen. Die herkennen het heus wel als je gebakken lucht probeert te verkopen. Bovendien verwachten ze echt niet dat je alles tot in de puntjes op orde hebt. Wel dat je een plan hebt als opleiding en een zekere mate van bewustwording over je onderwijskwaliteit. Kortom: laten zien dat je in control bent. Dus je kunt ook beter een eigen en eerlijk verhaal hebben, dat levert het meeste op.’
Mocht de UT niet slagen voor deze toets, wat dan?
‘Daar gaan we niet vanuit. Stel dat dit zo is, dan is het niet dat er per se wat mis is met de opleiding. Het kan wel betekenen dat de onderliggende processen verbetering nodig hebben. Mocht er een negatieve beoordeling uit de instellingstoets komen, betekent dat dat we voor elke opleidingsspecifieke toets die na deze ITK komt extra informatie moeten aanleveren, om te laten zien dat die kwaliteit wel degelijk geborgd is.’
Tot slot, hoe zien de komende maanden eruit op dit vlak?
‘Het vertrekpunt is nu een zelfevaluatie. Die is bijna af. In het najaar van 2026 komt het visitatiepanel langs, verdeeld over twee weken. Bij het eerste bezoek ligt de focus op de opleidingen zelf en hun processen om de onderwijskwaliteit te borgen. Bij het tweede bezoek bevraagt het panel de medezeggenschap: de opleidingscommissie, de universiteitsraad en uiteindelijk ook de raad van toezicht. Vrij snel daarna horen we van het panel of we een positieve beoordeling kunnen verwachten. Het definitieve rapport en besluit volgen in mei 2027.’
