'Je bent volledig uit je comfortzone'

| Maaike Platvoet

Heleen van der Zaag, masterstudent human media interaction, ontwierp haar eigen workshop en gaf afgelopen maanden in Namibië lessen over elektronica en probleemoplossend denken. ‘Jezelf volledig uit je comfortzone trekken leert je veel over jezelf en over jouw kennis en vaardigheden.’

Hoe kwam je op het idee voor dit project?

‘Dat is best een lang verhaal, met een lange voorgeschiedenis! Ik heb namelijk tot mijn 11e in Zimbabwe gewoond, waar ik een middag in de week les had in Nederlandse taal op een klein Nederlands schooltje. Deze lessen kreeg ik van Dorien Beurskens, oprichter van Young Africa samen met haar man Raj. In de tijd dat ik daar zat hebben zij hun eerste centrum opgericht in Chitungwiza, een arme buitenstad van Harare, de hoofdstad van Zimbabwe. Ik was erg onder de indruk van hun werk en wilde al tijden graag iets met hen of voor hen doen.

Young Africa

Na mijn vrijwilligerswerk met zeeschildpadden in Costa Rica in december 2014 en januari 2015 wilde ik reizen en een vorm van vrijwilligerswerk doen, maar wel in een onderwerp gerelateerd aan mijn studie human media interaction (HMI), en het liefst op zo’n manier dat ik er studiepunten voor kon krijgen. Ik heb voor Namibië gekozen in samenspraak met Young Africa. Young Africa heeft actieve centra in Zimbabwe, Mozambique en Namibië en dit jaar worden er nieuwe centra geopend in Botswana en Zambia. Namibië is iets stabieler en op het gebied van technologie wat verder ontwikkeld dan de andere landen. Dingen als stroomuitval komen hier nauwelijks voor; in Zimbabwe is dat wel anders.

Technische lessen

Het idee voor de workshop probleemoplossend denken en elektronica deed ik op na gesprekken met PhD-student Cristina Zaga en oud-UT medewerker Manja Lohse. Met hen ben ik gaan brainstormen over wat ik zou kunnen doen in Afrika, gerelateerd aan HMI. Kritisch en probleemoplossend denken is iets wat ik pas echt op de universiteit heb geleerd, terwijl het een ongelofelijk handige skill is. Kennis daarvan wilde ik graag delen, en als je die kennis kunt combineren met technische lessen, krijg je mensen die problemen kunnen herkennen, oplossingen ervoor kunnen verzinnen, en die oplossingen vervolgens kunnen uitvoeren. Op deze basis ben ik gaan bouwen om de huidige workshop vorm te geven. Nadat Manja Lohse de UT verliet hebben Angelika Mader en Edwin Dertien mij bijgestaan.’

Wat doe je nu precies in Namibië?

‘Ik heb twee keer mijn workshop gegeven en ben daar net klaar mee. Ik ga nu nog twee weken rondreizen. Mijn afgelopen weken bestonden vooral uit het geven en voorbereiden van lessen. Ook heb ik de huidige medewerkers van Young Africa hier in Otjiwarongo veel geholpen. Ze waren bijvoorbeeld nog niet heel vloeiend met de twee smartboards die ze hebben. Ook hadden ze moeite met programma’s als Excel.’

Hoe is het om te wonen en werken in Namibië?

‘Heel anders dan Nederland. Ik zit niet in een heel grote stad, ik woon aan het begin van de arme buurt hier. Als blanke word ik heel raar aangekeken. Zo ben ik zelfs een keer om de hoek bij mijn huisje door de politie aangehouden met de vraag of ik niet verdwaald was en naar huis gebracht moest worden. Onderhand heb ik ook al zes huwelijksaanzoeken gehad van vreemden.

Heel leuk is dat er gave dingen te doen zijn. Ik heb bijvoorbeeld de Cheetah Conservation Fund bezocht. Daar wonen door mensen opgevoede jachtluipaarden, omdat ooit de moeder van de beesten is doodgeschoten. Deze stichting geeft mensen les over hoe om te gaan met cheeta’s en hoe boeren hun vee op een vriendelijke manier kunnen beschermen tegen jachtluipaarden.’

Wat levert dit project jou op qua studie, maar ook persoonlijk?

‘Qua studie is dit mijn stage. Ik heb de workshop gekoppeld aan een onderzoek over hoe je technologie als de Arduino - de microcontroller die ik gebruik in mijn workshop - kunt introduceren in arme gebieden zoals hier in Otjiwarongo. Ik heb data verzameld over hoe leuk en nuttig mijn studenten het vonden, en hoop hieruit meer informatie te halen over hoe zoiets op een productieve manier geïntroduceerd kan worden in Afrika. Ik hoop namelijk dat door mensen zo veel mogelijk kennis, vaardigheden en materialen te geven, ze hun eigen problemen gaan oplossen en daarmee beetje bij beetje hun omgeving, hun land en uiteindelijk de wereld gaan helpen om problemen op te lossen.

Voor de workshop was ook elektronica nodig, hiervoor heeft Conrad mij gesponsord (in ruil voor blogs en vlogs). Dankzij Conrad hebben mijn studenten een grote kast met allemaal componenten kunnen gebruiken. Ze zijn niks te kort gekomen!'

Gave ervaring

'Persoonlijk heb ik een heel gave ervaring op gedaan. Ik was docent, ik woonde en werkte in Namibië, ik heb overleefd in ongelofelijk warme maanden hier. Ik kan het echt iedereen aanraden om zoiets te doen. Jezelf volledig uit je comfortzone trekken leert je veel over jezelf en over jouw kennis en vaardigheden. Dit ook ervaren kan bijvoorbeeld bij Young Africa deze zomer al, ze organiseren een vrijwilligersreis voor jongeren (16-25) die hier in Otjiwarongo aan de slag gaan.’

Stay tuned

Sign up for our weekly newsletter.