‘Verandering begint met kleine stappen’

| Rense Kuipers

Anne-Wil Lucas buigt zich sinds november als kwartiermaker over de gebiedsstrategie van Kennispark Twente. Het voormalig Tweede Kamerlid heeft als doel om de universiteitscampus en het bedrijventerrein tot één geheel te smeden.

Photo by: Willem van Walderveen

Wat viel u op aan Kennispark toen u aan deze klus begon?

‘Dat ik er een veel positiever beeld van heb dan de meeste Twentenaren zelf. De samenwerking tussen de UT, Kennispark en Novel-T is een goed geoliede machine. De manier waarop ondernemerschap met de universiteit wordt verbonden zit in het DNA. Bij andere universiteiten zie je dat slechts mondjesmaat. Het feit dat de Student Union een incubator wil starten zegt eigenlijk al genoeg over de heersende cultuur.’

Zo slecht doen ‘we’ het dus niet?

‘Nee, zeker niet. Er wordt weleens gezegd dat Twente een vijver is met vooral kleine visjes. Ik zie het als een vijver die heel grote vissen als Booking.com en Thuisbezorgd heeft grootgebracht. Dat ze vervolgens uitvliegen, dat zij zo. Ze worden hier wel geboren. Mensen kijken vaak naar Eindhoven, maar haal daar Philips en ASML weg en wat houd je over? Vergeet niet dat Kennispark nog steeds een van de topcampussen is in Nederland en op sommige vlakken gewoonweg de beste. Twente staat goed voorgesorteerd op de vierde industriële revolutie die eraan komt.’

En toch moet er iets gebeuren?

‘Ja. Toen ik begon, zag ik hoe hard verandering nodig was. Ondernemers zitten dichtbij de universiteit, maar het lukt niet om het talent dat aan de andere kant van de straat wordt opgeleid, vast te houden. Vandaar de enorme ambitie om de huidige situatie te verbeteren.’

In die ambitie kon u zich vinden?

‘Dat trok me inderdaad, ook door de wetenschap dat alle betrokken partijen – de gemeente, provincie, universiteit en ondernemers – hetzelfde ambitieniveau delen. Er is een gebiedsstrategie opgesteld. Samen moeten we zorgen dat we de plannen daarin realiseren. De buitenwereld heeft het idee dat het hier fantastisch is georganiseerd, maar er zijn ook zaken die niet goed lopen.’

De grootste doorn in het oog is dat studenten na hun studie vertrekken, niet waar?

‘Klopt. Ze zouden het eigenlijk logisch moeten vinden om hun carrière in Twente te beginnen. Het zou al erg helpen als studenten weten wat voor een kansen er zijn aan de overkant van de Hengelosestraat. Als je ze naar succesvolle, regionale bedrijven zou vragen, denk ik niet dat ze veel verder komen dan DEMCON.’

Oorzaak Hengelosestraat?

‘Die is een barrière. Je kunt wel naar de andere kant kijken, maar loop er maar eens heen. Uit een onderzoekje bleek dat het vanwege de stoplichten een kleine tien minuten duurt om de straat over te steken. Dan is er ook nog het vraagstuk dat ergens naar toe moet wíllen als je de straat oversteekt. Nu is Kennispark een veredeld industrieterrein, vol kantoren en bedrijfspanden. Laten we wel wezen, daar gaan geen ontmoetingen plaatsvinden. Mijn missie is om de ‘overkant’ een geïntegreerd onderdeel te maken van de campus.’

Dat is makkelijker gezegd dan gedaan…

‘Klopt. We beginnen met het zogeheten laaghangend fruit. We hebben een twintigtal projectplannen opgesteld die we voor de zomer aanpakken. Na de zomer hebben we er weer zo’n twintig. Het aanpakken van de Hengelosestraat is vooral een aangelegenheid voor de gemeente. Daarom zijn we met elkaar in gesprek om de structuurvisie te wijzigen. Dat is iets van de lange adem. Op korte termijn kunnen we andere mijlpalen bereiken: wifi voor de gehele campus, dus ook voor Kennispark. Het huisvesten van studententeams op de groenstrook aan de overkant van de straat. Zo maken studenten vaker de oversteek en zijn bedrijven eerder geneigd om een kijkje te nemen bij de teams. Mijn lievelingsproject is trouwens Free Lunch Friday. We willen dat bedrijven iedere vrijdag een lunch organiseren en daarmee hun deuren openen voor studenten. En waarom ook niet? Het voordeel dat je als Kennispark-bedrijf hebt ten opzichte van de ‘grote jongens’ die met een stand bij de Bedrijvendagen staan, is dat je 363 dagen per jaar vaker in de buurt van de studenten bent.’

Over Anne-Wil Lucas

Anne-Wil Lucas was van 2010 tot 2016 Tweede Kamerlid namens de VVD, waarbij ze zich vooral bezighield met wetenschap, economische zaken en innovatie. Hierna ging ze als Programmamanager Talent, Knowledge and Skills aan de slag bij Startup Delta. Per november 2018 is ze kwartiermaker voor Kennispark Twente. Die taak vervult ze sinds deze maand fulltime.

Een kwestie van doorpakken dus?

‘Ja, daar houd ik van! Wederom, dit soort initiatieven zijn niet hemelbestormend, maar vallen in de categorie ‘laaghangend fruit’. Dat is rijp voor het plukken. Een internationaal accelerator-programma? Kunnen we prima opstarten met de middelen die we hebben. Talentinitiatieven inventariseren? Geen probleem. Zorgen dat meer mensen buiten de universiteit weten wat voor fantastische programma’s Novel-T aanbiedt? Dat kunnen we ook stante pede aanpakken.’

Bent u niet bang om te verzanden in vergaderingen en bureaucratie?

‘Ik hoop niet dat dat gebeurt. Hopelijk heb ik al een eerste slag geslagen. Officieel was mijn opdracht om een separate gebiedsorganisatie op te starten. Maar is dat wel nodig? Ik zei: ‘Laten we eerst eens kijken wat we al gezamenlijk doen.’ Dan kom je erachter dat we in Twente veel verschillende clubjes hebben, die allemaal familie zijn van elkaar: de UT, de ondernemersvereniging, Novel-T, de gemeente, de provincie, soms schuift Saxion aan. In feite zijn het allemaal halfbroertjes van elkaar. Ik wilde daarom niet nog een extra clubje oprichten.’

Wat zijn voorlopig de grootste uitdagingen?

‘Veel ondernemers hebben op korte termijn nieuwe kantoren nodig. Dat zijn bedrijven die willen uitbreiden of spin-offs die zich willen vestigen op Kennispark, dicht bij de laboratoria van de UT. Dat is één grote puzzel. De vraag is er, maar we moeten de faciliteiten matchen, ook in gunstige prijzen. Dat moeten we in de waan van de dag oplossen, maar moet niet de overhand krijgen. We mogen het grote toekomstplaatje niet uit het oog verliezen.’

De grootste uitdagingen volgens de gebiedsstrategie

  • ‘Tegenvallende groei van werkgelegenheid en groei van bedrijven overall’
  • ‘Aantal startende bedrijven loopt terug en starters zijn minder succesvol’
  • ‘Het aantal (internationale) studenten groeit, het behouden van deze talenten na hun opleiding is een uitdaging’
  • ‘Het aantrekken van nieuwe bedrijvigheid gaat moeizaam’

En zorgen dat mensen de Hengelosestraat oversteken?

‘Ja, beide kanten op. Dat is niet alleen een probleem in Enschede, maar een wereldwijd probleem. Een paar weken geleden was ik in Stanford, waar ze precies met dezelfde kwestie worstelen. Gek genoeg heeft het al geholpen dat er nu een Subway in de Bastille zit. Meer mensen wandelen nu van Kennispark naar de campus. Waarom zorgen we niet voor koffiestandjes onderweg en borrelmomenten op donderdag? Grote veranderingen beginnen met kleine stappen in de goede richting.’

Wanneer is uw missie geslaagd?

‘Als Kennispark in Nederland bekendstaat als de kraamkamer van hightechbedrijven. En dat begint bij het aantrekken en vooral het behouden van talent. Dát is de grootste uitdaging, zorgen dat studenten willen blijven. Waarom zou je weggaan als je het hier goed hebt en weet wat voor baankansen je hebt? Van internationale studenten weten we dat ze graag willen blijven, maar nu wordt er op Kennispark doorgaans niet zo makkelijk en snel Engels gesproken. Daar zullen we de geesten rijp voor moeten maken. Een positieve stap is al gezet. Er ligt een gebiedsstrategie waar alle betrokkenen zich achter scharen. Nee, ik hoop hier niet over vijf jaar nog te zitten. Eigenlijk moet ik mezelf zo snel mogelijk overbodig maken.’

Stay tuned

Sign up for our weekly newsletter.