Vici voor Peter-Paul Verbeek

| Paul de Kuyper

UT-hoogleraar techniekfilosofie Peter-Paul Verbeek krijgt een Vici-beurs van anderhalf miljoen euro van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Hij gaat een nieuwe theorie ontwikkelen over technologische bemiddeling: de wisselwerking tussen mens en techniek. ‘Ik wil de invloed van techniek op onze wereld beter snappen.’

Photo by: Arjan Reef

Verbeek gaat die invloed van techniek op de wereld beschouwen vanuit drie domeinen: kennis, moraal en metafysica. ‘In het domein kennis gaat het bijvoorbeeld om de hoe neurowetenschappers ons brein begrijpen. Hoe verschilt een mri-scan van een eeg en wat heeft dat voor invloed op hoe de onderzoeker naar ons brein, en naar de mens, kijkt?'

Het morele domein gaat over de ethische kaders waarmee we techniek beoordelen. Die kaders worden volgens Verbeek ook zelf weer beïnvloed door techniek. ‘Ik ga bijvoorbeeld kijken naar de chip die wordt ontwikkeld om het geslacht van je kind te kunnen bepalen. Wat heeft zo'n chip voor invloed op de sekseverdeling? Gaan mensen door deze techniek anders aankijken tegen het kiezen van het geslacht?’

‘De metafysica is het meest fundamentele en lastigste denkkader van dit onderzoek’, vervolgt Verbeek. ‘Ik ga met een promovendus een project doen over techniek en religie. Religie is vaak kritisch over technieken zoals ivf, maar in de praktijk zijn mensen die via ivf een kind krijgen net zo dankbaar, of misschien zelfs dankbaarder, dan mensen die via een natuurlijk proces zwanger raken. De gedachte is dat techniek vorm geeft aan ons denken over ivf in plaats van dat die twee tegenover elkaar staan.’

De Vici is de grootste beurs uit de Vernieuwingsimpuls van NWO. Eerder kreeg Verbeek al een Veni (250 duizend euro) en een Vidi (800.000 euro). ‘Tot nu toe heb ik me vooral gericht op de invloed van techniek op de mens. Met deze Vici wil ik de bemiddelende rol die de mens speelt toevoegen aan mijn onderzoek. Mensen zijn niet passief, we ondergaan techniek niet zomaar. Onze ethische oordelen worden mede beïnvloed door die techniek. Op die beïnvloeding wil ik met mijn nieuwe theorie kunnen reflecteren.’

Stay tuned

Sign up for our weekly newsletter.