Universitair docent Frank Simonis van Multi-Modality Medical Imaging en afdelingshoofd Sebastiaan Waanders van het TechMed Centre zijn ontzettend blij met de subsidie. In de Technohal vertellen zij over het hoe en waarom. ‘Dit is onze huidige Italiaanse MRI-scanner. Die hebben we zo’n tien jaar geleden gekocht, want we willen studenten zelf met zo’n ding leren werken.’ Maar wetenschappers gaan dan creatief nadenken, geeft Waanders aan. ‘Daar rollen weer allerlei vervolg-onderzoeksvragen uit. En die kunnen we gewoon niet beantwoorden met dit verouderde model.’
Staande problemen
In gebruikelijke MRI-scanners kan namelijk alleen liggend onderzoek gedaan worden. De huidige MRI-scanner is vooral gericht op musculoskeletaal onderzoek onder belasting, ofwel, hoe spieren werken als de patiënt staat. Als voorbeeld noemt Simonis het bekkenbodemonderzoek van universitair docent Anique Bellos-Grob, waaraan hij meewerkt. ‘Onze onderzoekers zagen dat deze techniek ook te gebruiken is voor ander onderzoek naar ziektebeelden waarbij zwaartekracht een rol speelt.’
Als voorbeeld noemt Simonis lekkage bij stents. ‘Met huidige liggende MRI’s kunnen vaatchirurgen wel zien dat er gelekt is, maar niet waar het vandaan komt. Ze vermoeden dat het dan bijvoorbeeld bij staan of buigen wel duidelijk kan worden, maar dat weten we nu gewoon nog niet. Met de huidige scanner hebben we daar nog geen ruimte voor.’
Sebastiaan Waanders
Tesla
De nieuwe MRI-scanner op de UT heeft straks veel nieuwe snufjes, waaronder een sterkere magneet. De sterkte daarvan wordt in tesla-eenheden uitgedrukt. Dat bepaalt onder andere de uiteindelijke beeldkwaliteit. De huidige scanner heeft een sterkte van een kwart tesla. De nieuwe scanner in de Technohal, die kant en klaar gekocht wordt en er eind 2026 al moet staan, krijgt een sterkte van een halve tesla, vertelt Simonis. ‘Die heeft niet meer een gesloten ring maar twee sterke magneten, met achtenvijftig centimeter ruimte ertussen. Daarmee kunnen we rechtopstaand, lopend en zittend onderzoek doen. Dat geeft ons veel meer flexibiliteit.’
‘Manuele stand’
Daarnaast hebben de onderzoekers straks meer invloed op de instellingen van de scanner. ‘We vergelijken het weleens met de instellingen op een camera. De automatische stand is goed genoeg voor heel veel foto’s, maar soms wil je manueel toch nog een beetje met sluitertijd of diafragma spelen voor een specifieke situatie. Onze nieuwe scanner heeft straks ook een manuele stand.’
Windtunnel
De scanner in Utrecht wordt nóg groter en helemaal op maat gebouwd, volgens de benodigdheden van de onderzoekers. Die moet in 2030 klaar zijn. ‘Die scanner wordt echt uniek in de wereld. Hij geeft betere beelden en is ook wat sneller. Het wordt een soort grote windtunnel waar je gewoon rechtop in kunt lopen. En een deel van het budget is bestemd om een speciale fiets te kopen, zodat we ook naar specifieke bewegingen kunnen kijken. Die fiets kunnen we tot die tijd mooi testen op de UT.’
Fundamenteel
Is dit dan de oplossing voor iedere patiënt die claustrofobie of een specifiek probleem heeft? ‘Dat zou je denken,’ geeft Waanders aan, ‘maar deze scanners zijn echt bedoeld voor fundamenteel onderzoek en niet voor individuele acute gevallen. Aanvragen daarvoor moeten we dus ook steeds afzeggen, hoe schrijnend het ook soms is. Wel wil ik benadrukken dat het fundamentele onderzoek altijd bedoeld is om uiteindelijk toepassingen voor de patiëntenzorg te vinden.’
Zandbak
Volgens Waanders en Simonis zorgt de nieuwe scanner voor veel meer samenwerking en uitwisseling tussen verschillende onderzoeksinstellingen. ‘Het wordt een netwerk met een hele hoop klinische en technische partners. Het is de bedoeling dat we hier met heel veel ideeën gaan spelen. Het is hier straks een grote zandbak.’
