Wetenschap tastbaar maken met badeendjes en een opblaasbare aardbol

| Jelle Posthuma

Waarom waggelen pinguïns, en hoe diep kun je graven in de aarde? In de Hoe?Zo! Show, een theaterprogramma dat aanstaande vrijdag van start gaat, geven jonge onderzoekers live antwoord op prangende vragen van basisschoolleerlingen. UT-promovenda Lotte Weedage is een van de deelnemers. ‘Ik leer er zelf ook veel van.’

Foto: presentator Boy Vissers schiet met een marshmallows spugende stofzuiger.

De Hoe?Zo! Show bestaat sinds 2019 en heeft in wisselende samenstellingen gespeeld in verschillende Nederlandse theaters. Dit voorjaar gaat er weer een nieuwe reeks van start met UT-promovenda Weedage in de gelederen. Ter voorbereiding kreeg ze samen met vijftien andere onderzoekers een tweedaagse training. ‘De groep is heel divers’, vertelt de UT-promovenda. ‘Er zijn PhD’s met een medische achtergrond of bijvoorbeeld in de aardwetenschappen. Ook is er iemand die alles weet over dino’s – dat is natuurlijk heel leuk voor kinderen. Zelf ben ik de enige wiskundige en UT’er in de groep.’

Met de shows willen de initiatiefnemers wetenschap toegankelijker maken. ‘Er is bewust gekozen voor basisscholen die ver van universiteiten liggen. Vaak zijn mensen huiverig voor wetenschap, en wiskunde in het bijzonder. Ze vinden het te moeilijk, terwijl dat helemaal niet zo hoeft te zijn. Ik vind het erg leuk om mensen enthousiast te maken voor wetenschap en wiskunde, daarom doe ik mee.’

Badeendjes en pinguïns

Tijdens de voorstelling beantwoorden de jonge onderzoekers op het podium vragen van kinderen uit groep zes. Ondertussen leidt presentator Boy Vissers alles in goede banen (en zorgt hij met een marshmallows spugende stofzuiger voor het nodige spektakel). Weedage: ‘We zijn als promovendi onderverdeeld in groepjes van vier en krijgen steeds tien minuten om drie vragen uit de zaal te beantwoorden. Op het podium staat een kast met attributen, zoals badeendjes of een opblaasbare aardbol, waarmee we onze uitleg tastbaar kunnen maken. Ook zijn er materialen om proefjes te doen.’

De leerlingen maken voorafgaand aan de show een lesprogramma, waarbij ze leren wat ‘goede’ vragen zijn en welke bronnen ze kunnen vertrouwen. ‘De vragen zijn heel verschillend, zo blijkt uit afgelopen edities. Ze vragen bijvoorbeeld waarom vogels kunnen vliegen of hoe diep je in de aarde kunt graven. Dat proberen we zo goed mogelijk uit te leggen. Als we het niet weten, of als de kinderen vinden dat we het niet goed hebben uitgelegd, moeten we een dansje doen. Maar eigenlijk wordt er altijd wel gedanst.’

Foto: UT-promovenda Lotte Weedage. 

Tastbaar maken

Daarnaast geven de deelnemers een korte pitch over hun eigen onderzoek. Volgens Weedage is het een goede manier om haar vakgebied, toegepaste wiskunde, aan een groter publiek te tonen. ‘We vertellen waarom we doen wat we doen, en wat ons onderzoek zo leuk maakt. Wiskunde is best lastig om uit te leggen aan kinderen, maar gelukkig is mijn onderzoek heel toegepast. Het gaat over de resilience of weerbaarheid van het internet. Dat maak ik tastbaar door de kinderen te vertellen over hun filmpjes op TikTok en waarom die soms moeten bufferen.’

Niet alleen basisschoolleerlingen steken veel op tijdens de shows. ‘Ik weet veel over wiskunde, maar over geschiedenis vrijwel niets. Het is voor mij een mooie manier om met andere wetenschappers en vakgebieden in aanraking te komen. Ook de presentatie skills zijn heel bruikbaar.’

De eerste voorstelling is aanstaande vrijdag in Alphen aan den Rijn. Er zijn nog kaarten voor een algemene voorstelling die voor iedereen toegankelijk is, op zondag 26 maart in TivoliVredenburg in Utrecht.

Stay tuned

Sign up for our weekly newsletter.