De opbouw van de nieuwe centrale valt samen met het gigantische landelijke omnummeringsprojekt Decibel van de PTT. Zo eens in de tien jaar wordt de telefooncentrale nabij het Paviljoen doorgelicht en bekeken of nieuwe kabels of schakeltechnieken gebruikt gaan worden. Dit keer zullen alle medewerkers - van wetenschappers, beheerders tot secretaressen - een digitale aansluiting krijgen. De campusbewoners en de faxapparaten blijven analoog. Verder is besloten om de bekabeling niet te vernieuwen en het nieuwe net via de oude kabels te laten lopen.
Voordelen
Toch werd bewust gekozen voor een gelijktijdige doorvoering van de omnummering en digitalisering. De gelijkschakeling heeft enkele voordelen. In de nieuwe schakeling worden namelijk ook de faxnummers intern opgenomen; deze hebben nu nog een extern Enschedees nummer. Vanaf 8 oktober kan dan ook 'gratis' intern gefaxt worden. De omnummering van de faxen geschiedt op deze manier in één klap: een dubbele nummerverandering is niet nodig, hetgeen vooral een belangrijk administratief voordeel betekent.
Vijftig PTT-medewerkers en 20 UT-ers zullen in het weekend vanaf 6 oktober druk bezig zijn om de nieuwe aansluitingen met de bijbehorende nieuwe toestellen in te klikken en te testen. Het werk is groots maar in principe eenvoudig; het is de standaardprocedure die bij iedere individuele huisaansluiting plaatsvindt, maar dan in het groot. 'De omvang is aanzienlijk. Ik geloof niet dat maandagochtend alles tot in de puntjes klaar is', aldus G. Meijer van Facilitair Bedrijf, een van de mensen die de operatie vanuit de UT begeleidt.
De omvang is bijzonder. In de centrale staan 3000 'doosjes' te wachten op de inplugging van de juiste twee stekkertjes, afkomstig van evenzovele toestellen verspreid over de Campus. Het testen zal de meeste tijd in beslag nemen. Voor iedere aansluiting moet telefonische verbinding met de centrale tot stand worden gebracht.
Missers
'Storend element' is de voortdurende verhuizing van medewerkers die allemaal hun persoonsgebonden telefoonnummer meenemen. Dat kan op een aantal 'missers' komen te staan omdat de doorgespeelde gegevens van de beheerseenheden in de tussentijd veranderd kunnen zijn. Meijer: 'Op maandagmorgen zullen er heus wel telefoontjes binnenkomen van medewerkers die ineens onbekende mensen aan de lijn krijgen. Detoewijzing van het juiste nummer is gelukkig gemakkelijk te realiseren omdat dit met de nieuwe digitale centrale, softwarematig plaats kan vinden. Er is pas paniek als er veel missers binnen een korte tijd verholpen moeten worden.'
De softwarematige aanpassing is ook handig voor aanpassingen van de grote diensten die er een gevarieerde communicatie op nahouden. Telefoonknooppunten als P&O en FEZ hebben in de oude situatie een eigen subcentrale waar verschillende communicatiefaciliteiten (zoals gelijktijdig schakelen, doorverbinden en verkort kiezen) apart intern zijn geregeld. In de nieuwe situatie zullen alle functies via de centrale lopen waarbij de verschillende functies softwarematig ingeprogrammeerd kunnen worden. Enkele aanloopproblemen zijn niet uit te sluiten.
Keuze
'Het is afwachten hoe de medewerkers op de nieuwe situatie zullen inspelen, want iedereen wil natuurlijk blijven werken zoals men dat gewend is', aldus ing. A.M. Kluitenberg van CIV die de werkzaamheden binnen de werkgroep PABX van de PTT en de UT coördineert.
De beheerseenheden moesten een lastige keuze maken over het nieuwe net. Werden vroeger de aansluitkosten nog betaald vanuit het ministerie van Onderwijs (via de 'vierkante meterprijs'), nu moeten de beheerseenheden zelf betalen voor de aansluitingen die % 22,50 per toestel per maand bedragen. Ook moesten de eenheden kiezen welke toestellen zij zullen aanschaffen. 'Door deze verandering is de aanschaf een individuele keuze geworden, terwijl dat vroeger automatisch ging', aldus Kluitenberg.
Zo is er het eenvoudige standaard toestel. 'Geschikt voor iedere wetenschapper want zijn spraak-communicatiebehoefte verandert weinig', aldus Kluitenberg. Secretaressen op knooppunten kunnen het geavanceerde toestel gebruiken. Deze bevat ondermeer een display dat voor de interne nummers laat zien wie zich aan de andere kant van de lijn bevindt. Ook kan de secretaresse direct zien of een medewerker in gesprek is.
Ook is er een 'middentoestel' met een beperkt aantal functietoetsen. De beheerseenheden kregen voor de vakantie zes weken de tijd om hun keuze bekend te maken. Dit bleek een te optimistische inschatting. Vanwege de vakantie kwamen tot de eerste week van september nog bestellingen binnen, waardoor de PTT nu her en der nog met aanpassing van het leidingnet bezig is en extra kabels legt in die gebouwen waar meer lijnen aangesloten zullen worden dan de oude bekabeling aankan.
Eèn draadje
Overigens wordt de centrale bij het Paviljoen opgedeeld in drie kleinere eenheden. De communicatie van de digitale gegevens gaat slechts probleemloos over een afstand van één kilometer, terwijl de analoge, oude, gesprekken gemakkelijk de hele campus over konden, zonder tussentijdse versterking. Een derde deel van de aansluitingen worden geprikt in twee, overigens gelijkwaardige, centrales nabij het CIV en in het nieuwe gebouwtje op de sintelbaan.
Naar verwachting zullen de campusbewoners niet het hele weekend verstoken zijn van telefonische communicatie. Omdat deze aansluitingen analoog blijven hoeft er slechts één draadje aangesloten te worden. Er hoeven geen nieuwe toestellen geïnstalleerd te worden zoals in de verschillende gebouwen. Vrijdagmiddag om 17.00 uur begint de operatie, tot middernacht. Zaterdag wordt gewerkt van 9.00 tot 24.00 uur. Zondagochtend wordt weer om 9.00 uur begonnen waarna om vijf uur hopelijk de champagne ontkurkt kan worden. Maar desnoods wordt ook dan tot middernacht doorgewerkt.
De PTT laat dezelfde mensen werken die ook het leidingnet op de UT hebben aangepast omdat zij weten wat er allemaal al gaande is. De aansluitingen worden per gebouw helemaal afgewerkt zodat vertragingen niet oncontroleerbaar kunnen cumuleren. Geert Meijer heeft maar één wens voor het cruciale oktober-weekend. Meijer: 'Ik zou zeggen: laat ons dan met rust, want we hebben veel aan onshoofd. Er moet geconcentreerd en hard doorgewerkt worden.'
Over tien jaar zal waarschijnlijk weer een nieuwe centrale nodig zijn, misschien wel met een gloednieuwe bekabeling. 'Het is mogelijk dat de data-communicatie zich de komende jaren snel ontwikkelt en dat wij de hele boel weer aan moeten passen. Dat hoort er nu eenmaal bij', aldus Kluitenberg van het CIV.
Egbert van Hattem
Alle 3000 oude aansluitingen moeten worden doorgeknipt terwille van de nieuwe 'automaat', zoals de PABX in vakjargon heet.
