Het aantal nieuwe opleidingen in het hoger onderwijs moet zo snel mogelijk worden geminimaliseerd, vindt minister Ritzen. Hij wil dat er vanaf het studiejaar 1997-1998 helemaal geen nieuwe studies meer bij komen. De minister schrijft dit in een brief aan de Tweede Kamer. Universiteiten en hogescholen kunnen zich dan beter concentreren op de aanstaande stelselherziening, aldus Ritzen.
Eerder dan 1997 kan een dergelijk `moratorium' niet ingaan. De wet verhindert dat. Bovendien heeft de minister de medewerking van de universiteiten en hogescholen nodig. Binnen de HBO-Raad (vereniging van hogescholen) wordt dezer dagen een discussie gevoerd over de invoering van zo'n stop, die enkele jaren zou kunnen duren. Het HBO reageert daarmee op het verzoek van het bedrijfsleven om het aantal studies drastisch te beperken, om zo het aanbod overzichtelijker te maken. Hogescholen hebben de neiging om steeds weer nieuwe opleidingen te beginnen.
De universiteiten zijn veel terughoudender. Of zij zullen instemmen met een absoluut verbod is dan ook de vraag. Zij willen de kwestie eerst intern bespreken, voordat zij gaan overleggen met minister Ritzen.
De minister heeft de meest recente aanvragen voor nieuwe opleidingen streng beoordeeld. Bij het HBO (66 aanvragen) had de Adviescommissie Onderwijsaanbod (ACO) hem geadviseerd tien aanvragen goed te keuren. Dat zijn er slechts zes geworden: journalistiek en voorlichting (De Vijverberg-Felua), small business (Enschede), technisch commerciële textielkunde (idem), computertechniek (Venlo), bewegingsagogie/psychomotorische therapie (Windesheim Zwolle) en milieutechnologie (IJsselland, recent positief ACO-oordeel). Deze opleidingen mogen in september 1996 beginnen. Vier hbo-aanvragen werden toch door Ritzen afgewezen omdat hij 'ernstige twijfels' had over hun ondoelmatigheid: bestuurskunde/overheidsmanagement bij de hogeschool Enschede en de Haagse hogeschool (wegens noodzaak nadere afspraken capaciteitsverdeling), medisch beeldvormende en radiotherapeutische technieken (Hhs Groningen, vanwege onduidelijke stagecapaciteit) en hoger toeristisch en recreatief onderwijs (chr. hogeschool Noord-Nederland, wegens capaciteit arbeidsmarkt). De hbo-opleiding docentschap drama aan de hogeschool voor de Kunsten in Utrecht is na een uitspraak van Raad van State inmiddels alsnog goedgekeurd.
Bij de universiteiten werden drie van de vijf aanvragen door minister Ritzen gehonoreerd: de Universiteit Utrecht mag in september 1996 beginnen met een opleiding planologie. Ook stemde de minister in met de verhuizing van de lerarenopleidingen algemene economie en bedrijfseconomie van Tilburg naar de Katholieke Universiteit Nijmegen. Twee gezamenlijke aanvragen werden afgewezen: biomedische technologie (Rijksuniversiteit Limburg in samenwerking met de Technische Universiteit Eindhoven) en de lerarenopleiding Turks (Rijksuniversiteiten van Leiden en Utrecht). De ACO had positief geadvsieerd over Turks. Minister Ritzen vond de samenwerking echter te ingewikkeld. Deze zou eerst drie jaar in Leiden worden gegeven en daarna naar Utrecht gaan.
