De SRD voelt niets voor de drempelverlagende maatregel waarmee CvB-voorzitter Ben Veltman de lage vrouwelijke instroom bij de technische studies aan de UT wil opkrikken. De SRD sprak in een brief aan het CvB van een 'wanhoopspoging'. Zo zou het plan niet rechtvaardig zijn tegenover mannelijke studenten en tegenover met name studenten uit andere minderheidsgroepen. In reactie op de brief vroeg Veltman de studentenvakbond met alternatieven te komen. De net verschenen adviesnotitie is daarvan het resultaat.
Overigens heeft het CvB in de vorige week verschenen Ontwerp-nota Bezuinigings- en Stimuleringsmaatregelen 1996-1998 Veltman's plannen opgenomen. Het CvB stelt in de nota voor om aankomende vrouwelijke techniek-studenten voor het eerste jaar een meer zekere studiefinanciering ter beschikking te stellen om op die manier de drempel voor de technische opleidingen te verlagen. Voor het benodigde risicofonds wordt in de plannen 100 duizend gulden gereserveerd voor het jaar 1996, en 200 duizend gulden per jaar vanaf 1997. Na drie jaar zal de regeling worden geëvalueerd.
De Werkgroep Emancipatie van de SRD probeert in deze notitie allereerst te inventariseren waar de schoen wringt. Hoe komt het dat vrouwen veel minder dan mannen technische en bèta-vakken als aantrekkelijke vakken ervaren? En hoe komt het dat zelfs vrouwelijke bèta-scholieren veel minder dan mannelijke collega's voor een technische hogere opleiding kiezen?
Zelfvertrouwen
De notitie wijst erop dat vrouwen vooral aandacht hebben voor affectieve leerdoelen, terwijl mannen zich op cognitieve leerdoelen concentreren. De leerprestatie van vrouwen zou verder sterk afhangen van de context waarin de leerstof wordt aangeboden, zowel wat betreft de onderwijssituatie als de maatschappelijke relevantie van de onderwijsinhoud. Tenslotte hebben vrouwen weinig zelfvertrouwen op technisch gebied door de negatieve invloed van hun sociale omgeving, die hen veelal niet het idee geeft dat zij in staat zijn om een technische opleiding met succes te volgen.
Om de toegankelijkheid van technische studies te verbeteren en daarmee de instroom van vrouwelijke bèta-scholieren te vergroten, stelt de SRD op basis van genoemde uitgangspunten een 'integraal beleid' voor. Concreet gaat het om maatregelen die gericht zijn op het onderwijs zelf, de (onderwijs)begeleiding, de voorlichting en de 'ervaren sfeer' op de UT.
Zo moet het onderwijs meer aandacht besteden aan de context van de leerstof. Er moet in syllabi aandacht zijn voor maatschappelijke relevantie van vakken, voorbeelden moeten concreet zijn, vrouwen moeten als technici worden aangesproken (hij zowel als zij gebruiken, voorbeelden met vrouwen in actieve rol). De SRD heeft het getest bij het vak Inleiding Programmeren, aan de hand van het 'dictatenplan' van de afdeling Emancipatiezaken. Een SRD-rapport over dit experiment wordt binnenkort afgeleverd.
Drempels in de leerstof zelf (fouten, onduidelijkheden, lukraak gebruik van vaktermen) dienen zoveel mogelijk te worden beperkt om het geringe zelfvertrouwen van vrouwen niet nog verder te ondermijnen. Aangezien docenten mannen en vrouwen in de praktijk verschillend blijken te benaderen, raadt de notitie docententrainingen aan waarbij docenten zich, onder meer viavideo-opnamen, bewust kunnen worden van hun stijl van lesgeven.
Begeleiding
Ook de begeleiding van studentes vraagt om verbetering. Nu beginnen vrouwen mede door gebrek aan zelfvertrouwen met een achterstand aan een technische studie. Deze achterstand kan worden teruggedrongen door invoering van zomercursussen voor instromende studentes, waarin een goede inleiding in de techniek wordt verzorgd, en door een beter stelsel van onderwijsbegeleiding dat gelijk op moet gaan met verbeteringen van het onderwijs zelf.
Als laatste aandachtsveld noemt de notitie voorlichting en 'ervaren sfeer'. De UT moet in haar (studie)voorlichting meer nadruk leggen op haar vrouwvriendelijke voorzieningen (begeleiding, kwalitatief goed lesmateriaal, sfeer). Verder moet de UT uitbreiding van het techniek-project voor meisjes Technica-10 met Technica-12 en Technica-16 voortvarend bevorderen, zodat de belangstelling voor techniek, die bij meisjes op tienjarige leeftijd even groot als die bij jongens, op latere leeftijd niet vervliegt.
Het percentage vrouwelijke docenten en onderzoekers moet vooral aan de technische faculteiten drastisch worden uitgebreid. Vrouwelijke docenten en onderzoekers hebben een voorbeeldfunctie, maar op dit moment zijn er aan de UT te weinig vrouwen waarmee studentes zich kunnen identificeren.
Zolang vrouwen een minderheid zijn aan de door mannen gedomineerde UT moeten zij hun ervaringen makkelijk met andere vrouwen kunnen uitwisselen. Bij EL bestaat daartoe in de vorm van de EL-kamer al een speciale faciliteit. Ook de vertrouwensvrouwen kunnen daarbij een rol spelen. De opstellers stellen voor deze functionarissen, die zich nu exclusief bezighouden met ongewenste intimiteiten, een breder werkterrein te geven.
