Veltman: 'Het is ons duidelijk geworden, al moeten we dat nog verifiëren, dat het bij de gewraakte zinsnede gaat om een eis die de Indonesische overheid ook bij gewone visumaanvragen stelt. We beraden ons nog. Binnenkort praten we onder meer met de SRD over hun kritische brief over de zaak-Bandung (zie UT-nieuws van vorigwe week, red.). Het is overigens bij contacten met buitenlandse universiteiten in het algemeen heel gewoon dat je soms 'n stapje vooruit doet, soms 'n stapje terug.'
- En dit was een stapje terug?
'Wel, het is duidelijk dat het democratisch gehalte van overeenkomst nummer twee minder groot is dan van nummer één, en dat vinden wij jammer. Maar de Pronk-ervaring (in 1992 schortte Indonesië de ontwikkelingsrelatie met Nederland op vanwege het mensenrechtenbeleid van minister Pronk, red.) heeft geleerd dat een buitengewoon flinke opstelling in dit soort zaken ook meteen het einde van de relatie kan betekenen.'
- De door het CvB gevolgde procedure was goed fout.
'De raad had inderdaad véél eerder geïnformeerd moeten worden. Daarvoor heeft de rector in de U-raad dan ook zijn excuses aangeboden.'
- Waarom is Popma geen woordvoerder meer over ITB?
'De rector vindt dat hij als direct betrokkene vanuit het College even niet als officiële woordvoerder moet optreden. Verder blijft de kwestie-Bandung gewoon onder zijn verantwoordelijkheid vallen.'
- Is er nu wel of niet doelbewust tot een Indonesische en een Nederlandse variant van de samenwerkingsovereenkomst besloten?
'Zoiets is in eerste instantie in de U-raad gesuggereerd, ja. Nu, kennelijk wil Indonesië graag leven met de tweede overeenkomst, en wij met de eerste. Maar daar gaan we zoals gezegd nog nader over spreken.'
- Welke samenwerkingsovereenkomst is nu de echte?
'De rector heeft in zijn brief aan Bandung geschreven dat wij de eerste overeenkomst als de officiële beschouwen. We hebben op die brief geen reactie gekregen, maar men weet er dus van. Verder verwijs ik naar een goede handelwijze bij een patstelling in overlegsituaties: het negeren van het probleem. Ignoring the truth. Zaken tot op de bodem uitzoeken leidt tot niets. Partijen kunnen er in zo'n geval beter het zwijgen toe doen.'
'De oorspronkelijke overeenkomst was algemeen van aard, de tweede speciaal gericht op het verwerven van financiële steun van de Indonesische overheid voor een UT/ITB-project ('Social Construction of Technology in the Indonesian Context'). De Indonesische overheid wilde alleen betalen als de tekst van de overeenkomst werd aangepast. Wij waren er niet gelukkig mee, maar zijn akkoord gegaan met dien verstande dat de tweede overeenkomst betrekking had op dat speciale project, dat helaas niet is doorgegaan.'
- Gaat de UT straks ongehoorzame medewerkers tot de orde roepen?
'Geen sprake van. We zijn als UT geenszins verplicht om disciplinaire maatregelen tegen medewerkers te nemen. Ik verwacht dat in geval van een conflict het ITB gewoon het samenwerkingscontract zal beëindigen.'
'Overigens is het natuurlijk altijd zo dat je je in een land als Indonesië niet met interne politieke aangelegenheden moet bemoeien, omdat je dan hetrisico loopt het land te worden uitgezet. We zullen daarom als UT dan ook bij voorkeur geen medewerkers naar Bandung uitzenden die bijzonder uitgesproken opvattingen over, of een heel speciale band met Indonesië hebben. Dat moet je gewoon niet doen, daar moet je pragmatisch in zijn.'
- Stelt de UT samenwerkingsprojecten voortaan boven mensenrechten?
'Dat is aan de U-raad. Als de U-raad niet met ITB wil samenwerken omdat hij het niet eens is met het regime, moet ze dat uitspreken en vervolgens alle samenwerking stopzetten. Overigens laat ook het huidige beleid onverlet dat we in geval van calamiteiten waar wij ons met nadruk van willen distantiëren, alsnog kunnen besluiten de overeenkomst op te zeggen.'
'Onze handelwijze is: je moet elk geval apart bekijken, en daarbij in het achterhoofd houden dat als je op afstand blijft, je geen enkele invloed kunt uitoefenen. Soms is de situatie dubieus, maar zijn er toch mogelijkheden om via contacten invloed aan te wenden. Het College is in ieder geval niet van zins een zwarte lijst aan te gaan leggen van landen waarmee we niets te maken willen hebben omdat het regime ons niet aanstaat.'
