Ex-president van de KLM, P.Bouw, thans hoogleraar aan de UT, betoogde dat het aandeel van de Nederlandse manager in het buitenlandse bedrijfsleven, en omgekeerd, zal gaan groeien. Daarom is internationale ervaring voor een student van nu, absolute noodzaak. De wereld wordt steeds kleiner en, aldus Bouw, 'kennis, geld en management zijn mobiel.' Cultuurverschillen vormen het grote struikelpunt voor die mobiliteit. Management in Nederland is niet hetzelfde als management in Japan, Venezuela of zelfs Frankrijk of Duitsland.
Een interactieve workshop door bureau United Notions, dat zich specialiseert in intercultureel management, laat zien hoe om te gaan met vooroordelen. Nederlanders? Die staan te boek eigenwijs, zelfbewust en onbeleefd. 'Onze perceptie wordt al te gauw vertroebeld door datgene wat we kennen en meegemaakt hebben. Maar perceptie en realiteit zijn twee verschillende dingen. Probeer los te komen van die oogkleppen en sta open voor dingen die anders, maar daarom niet minder zijn'.
Maar er liggen meer voetangels en klemmen op de weg naar een internationale loopbaan, vertelt ex-Shellman Roza, thans werkzaam, bij TSM Business School van de UT. 'In het geval van tweeverdieners: wie is de leading partner, ofwel wiens loopbaan gaat voor? Wat te doen met de opleiding van eventuele kinderen? Hoe zit dat met terugkomst in Nederland na zoveel jaar buitenland?' Vooral dat laatste probleem wordt onderschat. In veel gevallen geldt: uit het oog, uit het hart. De terugkomer zal - geheel tegen verwachting in - zijn positie, zowel sociaal als binnen het bedrijf, weer opnieuw moeten bevechten. En ook is er sprake van een cultuurshock bij de terugkeer in het vaderland.
Onverbiddelijke eigenschappen om in het buitenland te slagen? Taalvaardigheid, communicatief sterk zijn, flexibel, nieuwsgierig, doorzettingsvermogen en een vak beheersen. Met daaraan gekoppeld het advies: je beslist zelf. Ligt het je, ga dan voor die internationale carrière. Bereid je goed voor, verlies jezelf niet uit het oog. En wordt het niets, durf dan ook nee
te zeggen.
