Via een bv miljoenen guldens verdienen met commerciële activiteiten zonder dat je belasting hoeft te betalen of BTW moet afdragen. Die sluiproute hebben de universiteiten de afgelopen drie jaar ontdekt, zeer tegen de
zin van werkgeversorganisatie VNO/NCW en de VVD.
VNO/NCW en de VVD reageren op een reportage van de Radio Wereldomroep over universiteiten die bv's hebben opgericht voor hun commerciële activiteiten. Door deze constructie liep de fiscus alleen al in 1997 twee miljoen gulden mis aan niet-betaalde vennootschapsbelasting en een veelvoud daarvan
niet-afgedragen BTW. De werkelijke bedragen liggen nog hoger, aldus de Wereldomroep, omdat de technische universiteiten in Twente en Eindhoven de bedrijfsresultaten van hun bv's geheim houden.
De universiteiten benadelen het bedrijfsleven, vindt werkgeversorganisatie VNO/NCW. 'Ze kunnen zo onder de prijs werken. Dat is oneerlijke concurrentie en daar moet een eind aan komen', zegt VNO/NCW-medewerker P.Janssen.
De VVD wil dat het volgende kabinet regels opstelt voor de commerciële activiteiten van universiteiten. 'Wie diensten verricht voor een bedrijf, moet ook de volle rekening bij dat bedrijf indienen - met de werkelijke kosten. Universiteiten moeten zich houden aan de regels van de markt. Het is onduidelijk of dat wel gebeurt', zegt VVD-Kamerlid Monique de
Vries.
Volgens VNO/NCW derft het bedrijfsleven door de universitaire bv's jaarlijks zo'n honderd miljoen gulden aan inkomsten. Als de commerciële activiteiten van zowel universiteiten als hogescholen worden meegeteld, bedraagt de schade zelfs tussen de 450 en 700 miljoen gulden. Dat berekende het Instituut voor Onderzoek van de Overheidsfinanciën onlangs.
Een universiteit hoeft als publiekrechtelijke instelling geen vennootschapsbelasting te betalen. Als een universiteit voor honderd procent eigenaar is van een holding, die weer voor de volle honderd procent eigenaar is van een bv, profiteert ook de bv van de milde belastingregels. Die hoeft dan geen vennootschapsbelasting te betalen en - als de bv ook nog eens `klust' voor de eigen universiteit - ook geen BTW af te
dragen.
Van de dertien universiteiten hebben er acht sinds 1995 een holdingmaatschappij opgericht, waar zij inmiddels 49 bv's hebben ondergebracht. Uit de reportage van de Wereldomroep blijkt dat de holding van de Universiteit van Amsterdam (UvA) met een omzet van 45 miljoen gulden in 1997 de grootste
verdiener is. De winst bedroeg 4,5 miljoen gulden. De UvA-holding herbergt bv's voor onder andere een uitzendbureau, een vertaalbureau, een uitgeverij en een vastgoedmaatschappij.
Maar ook de andere universiteiten boeren goed. In totaal draaiden de 49 bv's vorig jaar een omzet van 82 miljoen gulden. De omzet neemt bovendien explosief toe. Zo haalde de holding van de Erasmusuniversiteit in Rotterdam in het oprichtingsjaar 1995 een omzet van één miljoen gulden. Dit
jaar denkt Erasmus uit te komen op 22 miljoen.
De vereniging van universiteiten VSNU wijst erop dat de universiteiten niets onoirbaars doen. 'Ze maken gebruik van een gat in de wetgeving dat er kennelijk is.' Verder wil de VSNU niet reageren.
