De Verenigde Staten heeft aanwijzingen dat Irak chemische wapens maakt en wil koste wat kost alle denkbare productielocaties, waaronder de presidentiële paleizen, inspecteren.
Dr. J.F.J. Engbersen van Chemische Technologie: 'Veel ruimte heb je voor de productie van chemische wapens niet nodig. Eén vleugel van een gebouw kan gemakkelijk voor dat doel geschikt gemaakt worden.'
Is er qua uitwerking een verschil tussen chemische en biologische wapens?
'Bij de chemische wapens gaat het om zenuwgassen als Sarin. Dit zijn middelen die je in de directe strijd kunt inzetten: ze schakelen de opponent snel en doeltreffend uit.
'De werking van biologische wapens zijn minder duidelijk in kaart gebracht. Hier gaat het meer om de werking op lange termijn, met bacteriologische of virologische besmetting.'
Kan Irak deze wapens maken?
'De kennis voor het maken van chemische wapens hoort tot het publieke domein. Het meest lastig is het om deze wapens veilig te maken. Dus zonder jezelf te besmetten.
'Je moet beschikken over agressieve fosforhoudende verbindingen. Behalve als grondstoffen voor bestrijdingsmiddelen in de landbouw - een weinig beoefende tak van sport in Irak - zijn de toepassingen hiervan beperkt. Als deze verbindingen op redelijke schaal gevonden worden, heeft Irak veel uit te leggen. Ik neem aan dat de VS duidelijke aanwijzingen bezit dat Irak deze stoffen ergens heeft ingekocht.'
Is inspectie van de paleizen logisch?
'Omdat je relatief weinig ruimte en apparatuur nodig hebt om de wapens te maken, wil men daar ook kijken. Dat is terecht. Je hoeft niet te beschikken over speciaal gebouwde, grote chemische installaties om de stoffen voor chemische wapens te produceren. Qua orde grootte moet je denken aan een laboratoriumzaal. Die kan goed geschikt gemaakt worden voor de productie van chemische wapens.
'Het is enigszins te vergelijken met de opsporing van XTC-laboratoria. Ook daar kun je met een paar onmisbare grondstoffen in een beperkte ruimte redelijk wat schade aanrichten.'
Het gehamer op inspecties is dus geen politieke muggezifterij van de VS?
'Zeker niet. Er zijn duidelijk internationale afspraken om het gebruik van chemische wapens op den duur uit te bannen. Behalve landen als Libië en Irak staat iedereen inspecties toe om te zien of de ontmanteling van deze wapens op schema ligt. Er zijn zelfs speciale katalysatoren ontwikkeld om het opruimproces te versnellen, want er liggen wereldwijd nog heel wat chemische wapens opgeslagen.'
