Lichte studies pikken de signalen dat ze meer van hun studenten moeten vragen nauwelijks op. Op papier eisen zij weliswaar de wettelijk voorgeschreven 40 uur studie per week. Maar dat zegt weinig.
Op papier hebben bijna alle opleidingen in het hoger onderwijs hun zaken wel op orde. Dat blijkt uit een onderzoek van het Nijmeegse instituut IOWO. Van studenten worden per jaar 42 weken van 40 uur studie gevraagd, precies zoals de wet voorschrijft. Maar de verschillen in werkelijke studielast zijn groot.
Zo ruimt één op de vijf hbo-opleidingen binnen die 40-urige studieweek tijd in voor studenten om de gaten in hun vooropleiding op te vullen. En zowel in het hbo als aan de universiteiten komt het heel regelmatig voor dat in die 40 uur ook tijd voor herkansingen is meeberekend. Studies die dat doen, zijn in feite te licht.
Maar er zijn ook studies die te veel van hun studenten vragen. Ruim een derde vereist 40 hele uren. Maar gemiddeld boekt een student per week zo'n acht uur aan verloren tijd, bijvoorbeeld door `academische kwartiertjes'. Opleidingen die daar geen rekening mee houden, leggen hun studenten in feite een 48-urige studieweek op. 'Onrealistisch', schrijft het IOWO, en in strijd met een richtlijn van de VSNU, de vereniging van universiteiten.
Er zijn nog steeds opleidingen die op geen enkele manier in de gaten houden of ze wel genoeg van hun studenten vragen. De meesten doen dat wel, maar vaak nogal 'grofmazig', vindt het IOWO. Ze kijken bijvoorbeeld of het studietempo van hun studenten in orde is of stellen een standaardvraag bij evaluaties.
Vooral opleidingen die ontdekken dat ze te zwaar zijn, zijn geneigd maatregelen te nemen. Daarentegen doen lichte studies meestal niets met signalen over hun studielast. Alleen al daarom is het meten van de studielast 'geen effectief middel voor garanties omtrent het minimumniveau van een opleiding', schrijft het IOWO.
Wie waarborgen wil voor het niveau van een studie moet kijken naar wat een afgestudeerde kan en weet, voegen de onderzoekers er nog aan toe. Het aantal uren studie waarin die kennis en vaardigheden zijn verworven, zegt daar niets over.
