Komende maandag ligt het OER 2018 ter bespreking en ter instemming in de overlegvergadering van de Uraad en het CvB. Deze OER is, talig gezien, een geslaagde herschrijving van die van het lopende jaar – waarvoor hulde – maar derhalve blijven wat mij betreft dezelfde inhoudelijke bezwaren bestaan.
Probably is a duck
U kent allicht de Duck Test? If it looks like a duck, swims like a duck, and quacks like a duck, then it probably is a duck. Die test geeft opmerkelijke resultaten als je hem toepast op de voorliggende OER, met name het module-onderdeel. Aan module-onderdelen worden (‘fictieve’) EC’s toegekend, ze worden afgetoetst, het bindend studieadvies wordt erop gebaseerd, ze kunnen in principe oneindig houdbaar zijn, exchange studenten nemen ze gewoon mee naar huis, afgetekend en wel … etc.
Conclusie: dat is een onderwijseenheid. Waarop echter het CvB zegt: ‘Nee, de gehele module is een onderwijseenheid, 15 EC ongedeeld’. Op de UT is een eend geen eend, laat maar zeggen. De eend is opgebouwd uit meerdere eenden; een soort supereend. Wij van supereend adviseren supereend.
Helaas is dit geen semantische discussie, noch een grap; de praktijk grijpt ons hardhandig bij de nek. De directe gevolgen van de keuze om de gehele module als onderwijseenheid te blijven hanteren zijn niet best:
- Goede studenten kunnen heel snel gedemotiveerd raken (zolang je een gezonde, slimme en gemotiveerde student bent voel je niets. Maar o wee als je ineens wel iets mankeert: TOM straft onmiddellijk);
- Grote kans op het aanwakkeren van een zesjescultuur (om trefzekerder de gehele module te halen en dus je 15 EC’s);
- Een cijferadministratiesysteem dat niet ingericht is op wat we in ons OER zeggen uit te voeren (houdbaarheid module-onderdelen). Met als gevolg een onheus aantal fte’s om een en ander handmatig weer recht te zetten in OSIRIS;
- Een bindend studieadvies dat niet uitgevoerd kan worden op basis van ons cijferadministratiesysteem, waardoor de gehele UT een grote Excellijst is.
Irreële angst
De totale argumentatie van de Uraad met als conclusie ‘het module-onderdeel moet de onderwijseenheid zijn’, is robuust. Het enige wat het CvB er tegenover zet is een naar mijn inzicht irreële angst: als we 15 EC ongedeeldheid loslaten dan gaan bepaalde studies weer terug naar losstaande vakken en dan dalen onze studierendementen en de kwaliteit van ons onderwijs.
Moeten we ons hier niet serieus een paar vragen stellen? Hoezo studierendementen dalen? Met de invoering van TOM werd het bindend studieadvies ingevoerd en recent is de studiefinanciering nogal dramatisch gewijzigd. Is het redelijk te veronderstellen dat onze studenten aanmoediging nodig hebben vanuit 15 EC ongedeeldheid? En wat voor beeld schets je daarmee eigenlijk van onze studenten?
En is het reëel te veronderstellen dat veel opleidingen terug zouden gaan naar afzonderlijke vakken? Verreweg de meeste opleidingen - en hun studenten! – vinden inhoudelijke integratie prachtig. Projectgestuurd onderwijs werkt. Dat wordt echt niet zomaar losgelaten. En denkt u nu werkelijk dat opleidingen nog weer eens overstag zouden gaan voor weer een andere inrichting van hun onderwijs? Omgekeerd, als na vijf jaar TOM nog steeds veel opleidingen terug zouden gaan naar losstaande vakken, dan zou dat het beste bewijs zijn van het totaal mislukken van TOM. Terecht om er dan ook maar helemaal mee op te houden.
Projectonderwijs
Inhoudelijk geintegreerd projectonderwijs werkt. Dat is altijd al zo geweest trouwens. De Universiteit Twente – wij met zijn allen dus - moeten alleen wel orde op zaken stellen op een belangrijk punt: erkennen dat het module-onderdeel de onderwijseenheid is, op basis van de eigenschappen die wij er zelf in onze OER aan toekennen. Modules bestaan dan uit een of meerdere inhoudelijk op elkaar betrokken onderwijseenheden. Punt. En wie weet zijn die wel 15 EC ongedeeld, als studenten dat echt zien en geloven (hetgeen ze best zien en geloven bij bijvoorbeeld een bachelorthesis van 15EC; vraagt u zich af waarom dat zo is). Een aantal belangrijke problemen zijn daarmee verholpen: studenten hebben weer het gevoel loon naar werken te krijgen, OSIRIS doet weer waarvoor het bedoeld is, studenten worden weer gelijk behandeld.
Evalueren van TOM is daarvoor helemaal niet nodig. Het is gewoon een logische gevolgtrekking op basis van de tekst die voor ons ligt, het OER. Het is snelle winst. Het evalueren van TOM is echter wel noodzakelijk om andere minder zichtbare problemen boven tafel te krijgen en aan te pakken, zeker. Ik ben de laatste om dat te ontkennen.
