Hoe kijk je terug op de NAVO-top en de daaraan voorafgaande recente ontwikkelingen?
‘Wat het recente conflict tussen Israël en Iran laat zien is hoe essentieel raketverdediging tegenwoordig is. Iran probeerde terug te slaan en dat lukte ze nog ook. Maar uiteindelijk kwam Iran verzwakt uit de strijd. Dat drijft ze in de armen van Rusland. Op het eerste gezicht lijkt het misschien positief dat een religieuze dictatuur terrein verliest, maar als het regime daadwerkelijk valt, krijgen we er waarschijnlijk een militaire dictatuur voor terug. Dat is nog gevaarlijker. Elk land beseft nu dat het een eigen, onafhankelijke defensiecapaciteit nodig heeft.
Wat betreft de NAVO-top: over het algemeen is het positief dat iedereen weer op één lijn zit. Oud-bondgenoten zoeken elkaar opnieuw op en investeren meer in hun eigen verdediging. Het is nog pril, maar de eerste signalen zijn er. De EU en Canada hebben hun militaire én economische banden versterkt. Dat vind ik een goede ontwikkeling.’
Wat waren lessen de afgelopen dagen?
‘Een belangrijke les uit de top is hoe je Donald Trump zo kunt benaderen dat hij denkt dat hij degene is die de moeilijke besluiten neemt — zodat hij uiteindelijk toch meegaat. Netanyahu beheerst dat spel tot in de puntjes. Hij gooit bommen op Iran en zegt dan: ‘Donald, we hebben jouw spierballen nodig om het af te maken.’ Maar ik denk dat Trump inmiddels doorheeft dat hij bespeeld is, en opnieuw in een oorlog wordt meegezogen, terwijl hij juist had beloofd dat niet te doen.
Het gedoe rond Spanje was ook opvallend. Hun militaire uitgaven zijn niet per se lager dan voorheen, maar wel lager dan de rest — die hebben de afgelopen tijd flink opgeschaald. Wat veel mensen over het hoofd zien is dat Spanje door een gunstig fiscaal en juridisch klimaat ontzettend aantrekkelijk is voor Amerikaanse softwarebedrijven. En als er extra geld naar defensie moet, moet dat ergens vandaan komen. De afgesproken vijf procent aan militaire uitgaven wordt nu opgesplitst in een echt defensiebudget en een bredere categorie waarin ook aan defensie gerelateerde zaken vallen, zoals infrastructuur of zelfs de zorg. Er zijn grote woorden gesproken en nieuwe toezeggingen gedaan, maar het blijft afwachten of ze ook waargemaakt worden.’
Welke kansen zie je in de huidige geopolitieke situatie voor de UT?
‘Normaal gesproken is militaire inkoop ontzettend bureaucratisch. Maar het Oekraïense leger bestelt gewoon spullen online en laat dat vlak bij het front afleveren. Die wendbaarheid laat zien dat moderne oorlogsvoering en commercie goed kunnen samengaan. Als je nu geld wil verdienen, zou ik inzetten op start-ups die zich richten op software, radar, elektronische communicatie, cybersecurity, chips en dronetechnologie. Precies het soort dingen waar de UT-gemeenschap sterk in is.’
Waar moet de UT scherp op zijn?
‘Nu Iran verzwakt is, kunnen we verwachten dat ze hun toevlucht nemen tot cyberaanvallen. Dat betekent dat wij als sterk verbonden, technische universiteit extra alert moeten zijn op onze digitale veiligheid. Het betekent ook dat de UT scherp moet blijven bij het screenen van nieuwe studenten en medewerkers uit risicolanden.
‘De huidige wereldorde is verre van ideaal, met Rusland en China die ons op de hielen zitten. Dus los van het zakelijke perspectief vind ik dat de academische gemeenschap — en technische universiteiten zoals de UT in het bijzonder — de verantwoordelijkheid hebben om hun knappe koppen in te zetten. Om onszelf weerbaarder te maken en de balans in het voordeel van de NAVO te helpen kantelen.’
