De lockdown heeft met name invloed op de mentale gesteldheid van studenten, stelt Saskia Schipper, praktijkondersteuner geestelijke gezondheidszorg op de campus. ‘Het is niet zo dat we meer mensen dan normaal zien in onze praktijk. De winter is altijd al een drukke periode. Maar we zien wel dat de coronacrisis bestaande klachten uitvergroot.’
Volgens Schipper missen studenten vooral de afleidingen uit hun ‘normale’ leven. ‘Als je sociale verplichtingen hebt, blijf je in beweging. Nu zitten studenten thuis. Op zulke dagen word je extra geconfronteerd met je eigen angsten en zorgen. Er zit bovendien weinig structuur in de dag. Sommige studenten blijven in bed liggen, waardoor sombere gevoelens worden vergroot. Juist als je angstig bent of zorgen hebt, is het belangrijk om naar buiten te gaan, om uit je schulp te kruipen.’
Landelijk onderzoek
Dat menig student het zwaar heeft tijdens de tweede lockdown blijkt uit het vorige week verschenen onderzoek van de landelijke studentenorganisatie ISO. Een op de drie studenten beoordeelt zijn leven met een zware onvoldoende, zo blijkt uit het rapport. Een op de vijf is meer gaan drinken, een op de tien gebruikt meer drugs en nog eens 12 procent doet dat allebei. Tegelijkertijd toont het onderzoek aan dat studenten zich (zeer) goed aan de coronamaatregelen blijven houden. 99% van de ondervraagde studenten ging na een positieve testuitslag in quarantaine, waar het landelijk gemiddelde op 72% ligt.
Campushuisarts Cees Jansen herkent zich in het geschetste beeld. ‘Door vermijding van angsten kan bijvoorbeeld faalangst toenemen. Ook zoeken jonge mensen naar andere afleiding, zoals gamen. Dat kan negatieve gevolgen hebben. Ik merk dat er veel studenten zijn die zich opsluiten op hun kamer en zich daarom eenzaam voelen. Ik vraag ook vaak aan studenten die langskomen of ze eenzaam zijn. Er zijn er maar weinig die ‘’nee’’ zeggen. Vooral de huidige eerstejaars hebben een valse start gemaakt. Afgelopen jaar ging de introductie deels niet door. Terwijl je tijdens de introductietijd vrienden maakt. Dat is heel belangrijk. Ook ik ontmoette mijn beste vriend in de eerste weken van mijn studie.’
Onderzoek
Al voor de coronacrisis kampten UT-studenten met stress-, depressie-, of angstklachten. Een derde van de studenten met klachten ervaarde die zelfs als matig tot ernstig, bleek uit onderzoek van de UT. ‘Eerlijk gezegd, denken wij dat het percentage nog hoger ligt’, stelt Jansen. ‘Deze klachten worden tijdens de coronacrisis nog eens uitvergroot. De relatie tussen de klachten en de crisis is onmiskenbaar. Er zijn haast geen patiënten die niet over de invloed van corona beginnen.’
Uit het UT-onderzoek kwam naar voren dat internationale studenten vaker kampen met psychische klachten dan Nederlandse studenten. Volgens Schipper is de problematiek van internationale studenten meestal ernstiger. ‘Dat zien we ook weer tijdens de coronacrisis. Studenten uit bepaalde delen van de wereld hebben bovendien een enorme angst voor het coronavirus. Zij komen het liefst zo min mogelijk buiten de deur en willen bijvoorbeeld alleen maar beeldbellen. Toch zie ik ze liever in de praktijk. Ik zei al: juist als je angstig of somber bent, is het goed om naar buiten te gaan.’
Een ander probleem is dat veel internationale studenten beperkt verzekerd zijn, weet Schipper. ‘Met hun verzekering hebben ze recht op negen behandelingen. We kunnen ze vaak niet doorsturen naar de specialistische ggz-zorg, terwijl dat soms echt nodig is. Bij sommige behandelaars worden ze zelfs niet geaccepteerd, omdat het in het verleden tot betalingsproblemen heeft geleid. Ze blijven daarom in onze praktijk hangen. Wij willen ze niet aan hun lot overlaten.’ Jansen trok al eens aan de bel over de psychische klachten bij internationale studenten. ‘Tijdens de coronacrisis ontstaan er voor buitenlandse studenten nog extra problemen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld niet meer reizen. Voor deze studenten voelt het letterlijk alsof hun leven stilstaat.’
Uitweg
Er zijn volgens Jansen en Schipper niet direct pasklare oplossingen voor psychische klachten. Maar studenten kunnen wel degelijk iets doen om hun mentale gesteldheid te verbeteren. Volgens Schipper begint het bij een gezonde leefstijl. Ook raadt ze aan om de coronacrisis in perspectief te zien. ‘Vraag jezelf af: wat kan er nog wel? En bedenk dat deze lockdown niet voor eeuwig zal zijn.’
Ook een buddy kan helpen, weet Jansen. Daar sluit Schipper zich bij aan. ‘Vraag bijvoorbeeld aan een medestudent die gemakkelijk vroeg opstaat om je wakker te maken. Op deze manier breng je weer structuur aan in de dag. En niet te vergeten: mensen kunnen zich altijd bij ons of bij de studentenpsychologen melden voor hulp.’
