Dit kan zomaar gebeuren als de Tweede Kamer besluit om de wet ‘Ruim baan voor talent’ controversieel te verklaren. Kamerleden kunnen donderdag besluiten dat deze wet te omstreden is om nog voor de verkiezingen te behandelen.
Met zijn wet wilde de toenmalige minister Plasterk de ‘harde knip’ tussen bachelor- en masteropleiding verankeren. Studenten zouden niet meer aan een masteropleiding mogen beginnen als ze hun bachelordiploma nog niet op zak hadden. Afgezien van de Socialistische Partij vonden de meeste fracties dat een goede zaak. Ze steggelden alleen over de uitvoering: moeten masteropleidingen verplicht twee ‘instroommomenten’ hebben en mogen universiteiten voor pechvogels een uitzondering maken?
Plasterk wilde de harde knip landelijk verplicht stellen voor de huidige lichting eerstejaars, die er in collegejaar 2012/2013 mee te maken zou krijgen. Maar ook als de wet niet controversieel wordt verklaard, kan er vertraging optreden door de val van het kabinet. Misschien zal de wet pas na de zomer behandeld worden en wordt de knip pas een jaar later van kracht, in studiejaar 2013/2014. Het ministerie wil overigens nog niet op eventuele vertraging vooruitlopen.
Volgens de nieuwe wet zouden kleinschalige, intensieve opleidingen zoals de university colleges hun collegegeld mogen verhogen. Nu betaalt elke student voor een reguliere opleiding hetzelfde collegegeld, maar het tarief zou dan maximaal vijf keer zo hoog mogen worden. Het CDA en de VVD hadden hier enkele bedenkingen bij: waarom uitgerekend vijf keer, en niet drie of zeven keer het huidige tarief? Hierover is het laatste woord nog niet gezegd.
Daarnaast zouden geneeskunde en andere fixusopleidingen al hun eerstejaars zelf mogen uitkiezen middels ‘decentrale selectie’, waarbij de aanmelders op motivatie en talent worden geselecteerd. Dit betreft overigens alleen de groep leerlingen die gemiddeld lager dan een acht op het eindexamen scoorde, want de bollebozen krijgen sowieso toegang. Plasterk wilde overigens zijn wetsvoorstel nog aanpassen en ook de beperking laten vervallen dat studiekiezers maar drie keer aan de ‘loting’ voor geneeskunde mee mogen doen. Wie wil, zou voortaan jaar in jaar uit aan de loting mogen deelnemen.
Maar dit staat allemaal op losse schroeven. ‘Natuurlijk willen we deze wet controversieel verklaren’, zegt SP-kamerlid Jasper van Dijk. Het CDA zou de wet weliswaar best in behandeling willen nemen, maar de partij zal de komende maanden ‘heel bescheiden’ zijn, aldus kamerlid Jan Jacob van Dijk. ‘We moeten niet de indruk wekken dat we zo’n wet er nog even snel doorheen willen drukken.’
Ook de PvdA stelt zich terughoudend op, maar zal de wet van Plasterk niet snel afvallen, aldus onderwijswoordvoerder Marianne Besselink. De vraag is dus vooral wat de andere partijen zullen doen en hoeveel ruimte ze de Socialistische Partij willen geven.
