Nog maar drie maanden staat Arjen Janssens ingeschreven bij TSM. En hoewel hij nu al merkt dat de combinatie met een promotiestudie niet gemakkelijk is, vindt hij het goed te doen. Kwestie van plannen, zo zegt hij nuchter. `Nu moet ik vooral veel lezen en dat kost tijd. Even snel wat in een weekend doen heeft geen nut.' Zijn promotiestudie in de groep van TNW-hoogleraar Dave Blank lijdt daar zeker niet onder, zegt hij. `Het is eerder zo dat het mijn werk versterkt. Zo kreeg ik al aardig wat spiegels voorgeschoteld tijdens de seminars. Dat is goed voor jezelf: ontdekken wie je bent. Ben ik echt zo? Het leverde mij al verrassend inzichten op en dat motiveert me.'
Arjen studeerde technische natuurkunde op de UT en liep stage op de prestigieuze Amerikaanse Stanford-universiteit in Californië, waar ook Blank zijn contacten heeft. Na zijn afstuderen in 2000 lonkte het bedrijfsleven. `Al twijfelde ik toen al: wetenschap leek me ook wel wat.' Hij werd business analyst bij Arthur D. Little International in Rotterdam en stapte twee jaar later over naar Quintel Management Consulting. `Daar werkte ik met plezier, maar het had niets met techniek te maken. Dat bleef kriebelen.'
Vanwege een in 2003 aan Dave Blank toegekende Vici-subsidie - een pot van 1,25 miljoen euro- kreeg Janssens een promotieplaats aangeboden. `Die stap nam ik op het juiste moment. Naarmate je ouder wordt, besluit je niet meer zo snel om even vier jaar te gaan promoveren.' De groep van Blank houdt zich bezig met pulsed laser depositie waarmee de onderzoekers dunne lagen materiaal kunnen laten groeien en monitoren. De controle en depositie van deze techniek is zo groot dat de groei tot op monolaag gedicteerd kan worden. Arjen: `In mijn onderzoek kijk ik op dit moment naar piëzomaterialen, die de mooie eigenschap hebben dat ze onder elektrische spanning uitzetten en omgekeerd onder fysische druk een elektrische spanning geven. Bijna iedereen gebruikt dit materiaal een paar keer per dag, bijvoorbeeld door te bellen met je mobiele telefoon. Nieuwe theorieën voorspellen een enorme versterking van deze eigenschap wanneer op monolaag-niveau de compositie van het materiaal telkens net iets anders is. Met onze depositietechniek kan ik verschillende composities onderzoeken en analyseren.'
Zijn interesse voor bedrijfskundige processen werd het afgelopen jaar volop aangewakkerd door enkele gastcolleges van de Amerikaanse marketinggoeroe Steven Walsh. Arjen besloot zich daarop in te schrijven bij de TSM Businesschool. `Ik wil beide talen kunnen spreken en beide werelden ontdekken: die van de technologie én die van het bedrijfsleven. TSM biedt hiervoor, met een focus op innovatie, de perfecte opleiding. Een MBA-opleiding zie ik als een goede investering in mijn persoonlijke ontwikkeling. Eigenlijk is managen voor een groot deel mensen motiveren. Deze kunde is niet alleen nodig in het bedrijfsleven maar juist ook in de wetenschap. Daarnaast vind ik in mijn promotie de technische diepgang.'
Hoogleraar Dave Blank vindt hij een prima manager. En dat is er één zonder managementopleiding. `Natuurlijk is het geen vereiste om er een opleiding voor te volgen, maar het helpt wel om je een betere en bewustere manager te maken. Ik verwacht toch over een aantal jaar die kant op te gaan. Nu krijg ik de tools aangereikt, waardoor het inzicht versnelt. Puur op basis van werkervaring heb je daar misschien jaren voor nodig.' Voorbeeldje. `Als consultant heb ik veel bedrijven gezien en veel geleerd, alleen moet je continu ad-hoc het wiel uitvinden. Met een MBA heb je de theoretische know-how en kun je problemen in een voor jou reeds bekend kader plaatsen.'
Financieel heeft de promovendus een stapje terug moeten doen. Een MBA-opleiding kost al snel een veertigduizend euro. TSM ontwikkelde het scholarship Science & Leadership; het cursusgeld wordt door de drie deelnemende partijen opgehoest. De universiteit haalt de financiering uit het Vici-project en Mesa+. Janssens: `Bij Mesa+ ben ik al lange tijd betrokken bij allerlei commerciële activiteiten, zoals onlangs het vertegenwoordigen van het instituut op een nano-congres in Ierland. Ik ondersteun zakelijk directeur Kees Eijkel. Dat is het mooie aan dit instituut: ze hebben een sterk ontwikkelde commerciële kant. Het bedrijfsmatige en de technologie combineren ze op een manier die heel goed werkt.' Het ondernemende karakter van wetenschappelijke instituten en universiteiten wordt steeds belangrijker, stelt hij. `En de UT loopt voorop.' Hij wijst op het omvangrijke onderzoeksproject Nanoned dat onlangs is goedgekeurd. Mesa+ speelt daar een voortrekkersrol in. Dat is mede te danken aan de bedrijven participeren.'
Waar hijzelf over tien jaar zal staan, dat kan Janssens niet voorspellen. Maar het zal in ieder geval iets zijn op het raakvlak van hoogwaardige technologie en commerciële business. `Dat kan bij een wetenschappelijk instituut zijn als Mesa+, maar ook bij een technologisch bedrijf als Philips.'
Gouden combinatie
Ivo Matser, financieel directeur van TSM, is enthousiast over deze, wat hij noemt, integratie van wetenschap en leiderschap. `Op deze manier ontwikkelt een wetenschapper zich tot manager. Het is een redelijk uniek traject. We hebben dit model samen met de UT heel doelbewust uitgedacht.' De kosten van de opleiding worden broederlijk gedeeld: UT, TSM en de promovendus/ cursist betalen ieder een derde deel van de ongeveer veertigduizend euro. Arjen Janssens werkt dus op twee fronten: hij doet zijn promotie, waar vier jaar voor staat, en volgt tussen de bedrijven door de executive MBA-opleiding van ongeveer achttien maanden die in maandelijkse blokken van vier dagen wordt aangeboden. Het merendeel van de cursisten, zo'n tachtig procent, heeft een technische achtergrond. Matser: `De groepsdynamica in de groep is heel belangrijk. Daar sturen we op. Ieder brengt zijn eigen bagage in. Daardoor leren ze veel van elkaar. Ons streven is erop gericht om in iedere groep een of twee promovendi op te nemen.' De volgende MBA-ronde start volgend jaar januari.
Matser tekent er wel bij aan dat deze combinatie slechts voor de high- potentials is weggelegd. `We mikken op mensen zoals Janssens, die dus ook al over de nodige werkervaring beschikken.' De meerwaarde van deze opzet? `Het levert managers op die hun technische potentie combineren met leidinggevend vermogen. Met die gouden combinatie kunnen ze het heel ver brengen in het bedrijfsleven, maar ook binnen een universiteit.'
Foto: Arjan Reef
