Het bedrag dat is bedoeld om de kosten (rente en aflossing) te betalen van grote bouwleningen op de kapitaalmarkt, wordt stapsgewijs vrijgegeven. In 2004 komt er 15 miljoen, in 2005 loopt het bedrag op tot 25 miljoen euro en vanaf 2006 krijgen de universiteiten de volle 35 miljoen per jaar. De bedragen komen bovenop de 5 miljoen structureel die het kabinet eerder (met terugwerkende kracht vanaf 2002) had bestemd voor de gebouwen.
Met de toekenning zal een oude wens van universiteitenvereniging VSNU worden gehonoreerd. De instellingen kregen in 1995 het vastgoed van het rijk cadeau zonder voor de nieuwbouw en renovatie te worden gecompenseerd. De kosten hiervan werden door VSNU becijferd op een half miljard eenmalig of 36 miljoen euro per jaar.
De hoge kosten voor (her-)huisvesting zijn een van de belangrijkste oorzaken voor de verslechtering van de financiële positie van universiteiten. Zes instellingen sloten het afgelopen boekjaar af met een tekort. De Universiteit Twente zag zich eerder dit jaar zelfs genoodzaakt om 160 fte's te schrappen.
De VSNU reageert met gemengde gevoelens op de voorgenomen toekenning. Woordvoerder Jeroen Sparla: 'Het is een erkenning van een oud probleem. Maar 40 miljoen per jaar is een handvol pepernoten vergeleken met de zeshonderd miljoen per jaar die we nodig hebben om de ons toebedachte rol in de kenniseconomie te kunnen spelen. Dit is repareren, maar nog niet innoveren.'
Rector magnificus Frans van Vught beschouwt de vrijkomende bedragen als meer dan een zak pepernoten. Hij noemt het 'een prestatie van formaat' dat staatssecretaris Nijs het vastgoedbedrag heeft weten vrij te maken in het kabinet ondanks de straffe bezuinigingen. Van Vught verwaqcht dat de UT, als de meest noodlijdende instelling, uit de (uiteindelijke) pot van 40 miljoen euro een substantieel bedrag tegemoet kan zien. 'Het college van bestuur krijgt daar binnenkort uitsluitsel over'.
