Johan van der Burgh is als psycholoog werkzaam bij de Arbodienst Drienerlo. In de Stress en RSI Week op de UT, van 21 tot en met 25 oktober, verzorgt hij de workshop 'stress de baas'. Is de nood aan de man?
Hoe is het gesteld met stress op de UT?
'De laatste tijd zien we een toename van medewerkers die gebukt gaan onder stress. Oorzaak? De reorganisatie. Onder het wetenschappelijk personeel zien we minder uitval, maar daar vallen minder harde klappen. Vooral de ondersteunende diensten hebben te lijden. Niet alle uitval is overigens te wijden aan de reorganisatie, maar het komt nog wel eens bovenop de 'gewone stressmomenten'. Natuurlijk is er ook zogenaamde positieve stress. Op de UT werken wetenschappers die van uitdagingen houden en van het verleggen van grenzen.'
Iedereen heeft het wel eens druk. Wanneer moet je je zorgen gaan maken?
'Klachten door oververmoeidheid doen zich op twee manieren voor. Op een RSI-achtige manier, door pijn in de armen, polsen of nek. Andere klachten kunnen zijn; hoofdpijn, constante moeheid, niet meer kunnen werken en concentratiestoornissen. Dit soort klachten ontstaan heel sluipend, waardoor mensen er veel te lang mee doorlopen. Langdurig ziekteverzuim is het gevolg. Momenteel is bijna zestig procent van ziekteuitval te wijden aan psychische klachten. Een fors percentage.'
Hoe gaat de Arbodienst met deze werknemers om?
'De bedrijfsarts of huisarts vraagt aan mij advies over de probleemanalyse en eventuele behandeling. Eerst stellen we de ernst en mate van de klachten vast, waarna een plan van aanpak voor een kortdurende behandeling wordt opgesteld. Dat kan om een reïntegratietraject gaan. We slagen er in om tachtig procent van de overspannen medewerkers binnen een paar maand weer te reïntegreren.'
Wat zijn preventieve maatregelen om ziekteverzuim door psychische klachten tegen te gaan?
'De bedrijfsartsen zijn momenteel extra alert op medewerkers met werkgerelateerde klachten als gevolg van reorganisatieperikelen. Die taak ligt ook bij direct leidinggevenden en personeelsadviseurs. Zij moeten vroegtijdig signalementen vanuit de werkvloer kunnen opvangen. De Week is bedoeld als preventief instrument. Ik geef twee keer een workshop waarin vaardigheden worden aangeleerd om met werkdruk om te kunnen gaan. Ook vind ik dat leidinggevenden het juistevoorbeeld moeten stellen, door het verwerven van deze vaardigheden te stimuleren en daar tijd en ruimte voor beschikbaar te maken. Verder zijn bedrijfsfitness en cursussen als Tai Chi en Qigong van het Gezond en Sterk op het Werk Project een mooie handreiking vanuit de UT om te leren ontspannen op het werk.'
Moeten we dat echt leren ontspannen?
'Iedereen bezit kennis over zijn of haar vakgebied. Tijdens je opleiding wordt echter niet geleerd om 'nee' te kunnen zeggen of hoe je moet omgaan met werkdruk. En dat terwijl het hartstikke nuttig is voor het goed uitoefenen van je werkzaamheden.'
Tips?
'Neem pauze. Een simpele en effectieve tip. Neem twee keer op een dag koffiepauze van een minuut of tien. En ga lunchen. Ook belangrijk: praat erover. Met je familie, een kennis of collega. Je moet nooit in je eentje blijven aanmodderen.'
Zie ook aankondiging Stressweek elders in het UT-nieuws