Hoe ziet woensdag 11 september er in New York City uit?
'De herdenkingen zijn vooral sober van aard. 's Ochtends vroeg beginnen marsen vanuit de wijf wijken van New York city richting Ground Zero. Daarbij worden ze begeleid door muziekkorpsen van de diensten die een belangrijke rol hebben gespeeld op de rampdag vorig jaar. Politie, brandweer, kustwacht en de afvalverwerkingsdienst. Om 8.46 uur, het moment dat het eerste vliegtuig de eerste toren raakte, is er een minuut stilte. Vervolgens worden de namen voorgelezen van alle mensen die zijn omgekomen. De Taptoe wordt gespeeld en de gouverneur leest een stuk voor uit de 'Declaration of Independence'. Exact om 10.29 uur, het moment dat de tweede toren instortte, is de herdenking afgelopen en luiden de kerken hun klokken. Voor nabestaanden is er dan gelegenheid Ground Zero zelf te bezoeken, door af te dalen in de grote kuil die er nu ligt. School en werk gaat trouwens gewoon door op deze dag, met onderbreking van een minuut stilte om 8.46 uur en 10.29 uur. Uiteraard zijn er nu veel televisie programma's en documentaires over de 11e september.'
Heb je zelf met nabestaanden gesproken?
'Nee. Op mijn werk wordt er eigenlijk bijna nooit over gepraat. Er wonen maar weinig collega's van mij in de city. Ik verwacht wel dat gaandeweg de herdenking wat verhalen verteld worden op het werk.'
Je bent deze dag niet vrij?
'Het is inderdaad geen vrije dag. Op het werk worden de vlaggen halfstok gehangen en geeft men iedereen de gelegenheid om op zijn of haar manier de gebeurtenissen te herdenken. Zojuist vertelde de secretaresse mij dat mensen rood-wit-blauwe kleding aantrekken, voor zover ze die hebben. Verder zullen mensen de hele dag met de lichten aan autorijden. Ik verwacht ook een uitbarsting van vlaggen. Nu al hangen ze overal, zelfs bij de mensen in huis en in hun tuinen. Mijn eigen plannen zijn trouwens niet anders dan anders. Ik ga gewoon naar het werk. De sportclub waar ik altijd heen ga, is wel de hele avond gesloten.'
Heb je zelf al Ground Zero bezocht?
'Eigenlijk kwam ik er bij toeval langs. Het is nu een hele diepe kuil met een groot hek er om heen. Er is een doek voor gespannen, dus je kan het niet heel goed zien. Ze hebben wel twee uitkijkpunten gemaakt. Op zich lijkt de oppervlakte groot, maar als je je voorstelt dat daar twee 110 verdiepingenhoge gebouwen stonden, lijkt het ook weer klein. Ik kan me maar moeilijk voorstellen hoe enorm de ravage is geweest toen de torens instortten, maar aan de gebouwen rondom het gebied herinnert nog veel aan die rampdag. Sommige gebouwen waren zo zwaar beschadigd, dat ze inmiddels zijn afgebroken. Anderen staan volledig in de steigers voor renovatie. En enkele gebouwen zijn nog hersteld, zodat je nog sporen van brand ziet.
Vlakbij Ground Zero is een kerk, ook beschadigd door de aanslagen, maar inmiddels hersteld. Het hek van deze kerk dient als een soort herdenkingsmuur. Je vindt er t-shirts, brandweerhelmen, foto's, briefjes, bloemen, knuffeltjes en brandende kaarsjes. Heel indrukwekkend.
Ook ben ik langs de herdenkingsplaats van de New York Police Departement gelopen in Battery Park, op het zuidpuntje van Manhattan. Daar is een grote marmeren wand met alle namen van politiemensen die sinds 1864 zijn omgekomen. Nu worden de namen toegevoegd van diegene die op 11 september zijn omgekomen. Meer dan de helft van de oppervlakte van de lijst is inmiddels door de namen van deze slachtoffers ingenomen, onvoorstelbaar.'
