De faculteit WMW heeft er een universitair hoofddocent bij: techniekhistoricus Lissa Roberts. De van oorsprong Amerikaanse wetenschapper zal zich buigen over de grens tussen wetenschap en techniek. 'Wat ik wil is een nieuw verhaal.'
Roberts' benoeming tot UHD vindt plaats in het kader van Aspasia, het stimuleringsprogramma van de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek. Aspasia moet de doorstroom van vrouwelijke universitair docenten verbeteren. Roberts is een van de veertig vrouwen wier onderzoeksvoorstel gehonoreerd wordt. In totaal waren maar liefst honderdveertig voorstellen ingediend. De faculteit WMW stelt haar voor tenminste een periode van vijf jaar aan als UHD. Bij een positieve eindevaluatie wordt de aanstelling permanent. Bovendien mag ze een aio werven.
Leuk, zo'n programma?
'Ja en nee. Aan de ene kant vind ik het geweldig. Maar ik zit nu twintig jaar in het vak en heb altijd gedacht dat ik mijn positie te danken had aan mijn harde werken, niet aan het feit dat ik een vrouw ben. Het is in Nederland voor iedereen heel moeilijk om een hogere functie te krijgen. Ook voor mannen. Ik heb er daarom een nogal dubbel gevoel bij.'
Maar toch een voorstel ingediend..
'In Amerika was ik UHD. Toen ik twee jaar geleden in Twente kwam hadden ze alleen plaats voor een universitair docent. Men zei tegen me: om UHD te worden moet je een Aspasia-aanvraag indienen. Anders lukt het hier niet. De toegang tot hoge functies is beperkt. Dat komt denk ik doordat de academische gemeenschap hier erg klein is en alles in kleine groepjes wordt besloten.'
Is dat in Amerika anders?
'Voor vrouwen is het ook daar lastiger. Ze hebben te maken met het oudemannennetwerk en met sexuele intimidatie. Maar in Amerika heeft iedereen toegang tot hogere posities. Je kunt daar nog altijd een beetje je eigen toekomst maken. Het land van de onbegrensde mogelijkheden, op een bepaalde manier is dat wel zo.'
Vanwaar dan de overstap naar Nederland?
'Privé-omstandigheden. Mijn man is een Nederlander en op en neer reizen beviel niet. Bovendien is, of beter was, Nederland een beschaafd land. Ik bespeur tegenwoordig een zekere Amerikanisering. Individualisering, materialisme. Dat probeerde ik nu juist te ontvluchten.'
Maar u moet nu in ieder geval vijf jaar hier blijven.
'Ik heb net een huis gekocht, dus ik moet sowieso nog dertig jaar blijven. Haha.'
Waar gaat het onderzoek over?
'Ik wil me gaan bezighouden met de grens tussen wetenschap en techniek. Ik vind dat die onduidelijk en kunstmatig is aangebracht. Meestal stelt men de vraag op welke manier de Industriele Revolutie voortkwam uit de Wetenschappelijke Revolutie. Dit project kiest een ander perspectief. Het kiest voor een focus op sleutelplaatsen in de Europese geschiedenis waar mensen met verschillende interesses elkaar tegenkwamen. Op die kruispunten kwamen belangen en activiteiten van filosofen, doctoren, apothekers en ingenieurs bijeen en die vermengden zich. Hieruit kwam zowel wetenschap voort en ontwikkelde zich technologie. Langzaamaan wil ik tot een concreet veld komen wat we dan wetenschap of techniek kunnen noemen.'
En dat levert dan uiteindelijk weer een mooi boek op?
'Ja, maar dat wordt niet alleen vanuit mijn gezichtspunt geschreven. Ik wil over twee jaar een internationale workshop organiseren, waarin mensen met verschillende specialisaties samenkomen. Het moet een samenwerkingsproject worden.'
Een drukke tijd?
'Ik heb het altijd druk en krijg het nu drukker. Als je je werk goed doet dan beloont men je met nog meer werk. Daar ben ik inmiddels wel achter.'
Jannie Benedictus
Lissa Roberts: 'Ik bespeur hier een zekere vorm van amerikanisering, die ik nu juist wilde ontvluchten...'
