De prijzen worden jaarlijks uitgereikt aan beoefenaars van 'voortreffelijk, baanbrekend en inspirerend wetenschappelijk onderzoek'. De gelukkigen krijgen ieder een bedrag van anderhalf miljoen euro, te besteden aan onderzoek naar eigen keuze.
De toekenning van de 'Nederlandse Nobelprijs' aan professor Lagendijk (1947) is pijnlijk voor de Universiteit van Amsterdam, zijn voormalige werkgever. Vanwege problemen met asbest in zijn laboratorium nam de hoogleraar experimentele natuurkunde de wijk naar Twente, met medeneming van mensen, apparatuur en miljoenen aan onderzoeksgeld.
Lagendijk is al sinds 1989 bij een breed publiek bekend, omdat hij bij zijn oratie als hoogleraar bij de UvA de vloer had aangeveegd met de 'arrogantie van de fysicus'. Hij ontvangt de Spinozapremie voor zijn zijn 'toonaangevende onderzoek op het grensvlak tussen de optica en de vaststoffysica en voor zijn baanbrekende onderzoek op het gebied van voortplanting van golven in sterk verstrooiende media. Hij dit specialisme zowel theoretisch als experimenteel tot volwassenheid gebracht'.
Professor Els Goumy (1946) klom op van analist tot hoogleraar in de Transplantatiebiologie bij de Universiteit Leiden / Leids Universitair Medisch Centrum. Zij is gespecialiseerd in non-HLA minor antigens, die een belangrijke rol spelen bij afstotingsreacties na transplantaties. Regelmatig publiceert ze in internationaal gezaghebbende tijdschriften als Nature en Science.
In de jongste editie van Science bezet professor Frits Rosendaal (1959), hoogleraar klinische epidemiologie aan de UL/LUMC, een tweede plaats op de ranglijst van het aantal citaties. Het is de benjamin onder de prijswinnaars gelukt inzicht te krijgen in erfelijke vormen van trombose en de gevolgen ervan. Een referent typeert Rosendaal als een 'heldere nieuwe ster'; slechts weinig mensen verschijnen zo snel in dit onderzoeksveld'.
Professor Henk Barendregt (1947) - alias Professor Zonnebloem - heeft zijn sporen verdiend met 'buitengewone prestaties' op het gebied van de lamdacalculus, een taal waarin wiskundigen algoritmes opschrijven en bestuderen. De hoogleraar in Grondslagen van de Wiskunde en de Informatica aan de KUN heeft er toe bijgedragen dat computers stellingen kunnen bewijzen.
LAGENDIJK, zie ook elders in het UT-nieuws
