Al sinds 1985 is het mogelijk om de propedeuses van UT-opleidingen in Leeuwarden te volgen. Uitstel van de hoge kamerhuur, uitstel van de keuze tussen hbo en wo, behoud van vriendenkring en nog een jaartje extra bij 'heit' en 'mem' is wat de Friezen beweegt om de overgang naar Twente te verlaten. Vorig jaar waren het nog ruim vijftig studenten die van de mogelijkheid gebruik maakten. Dit jaar liggen de kaarten minder gunstig: met het vertrek van vier studenten naar Enschede, houdt Leeuwarden slechts 31 eerstejaars over.
Jan Osinga, directeur van de dependance: 'We maken een slechte periode door. We hadden altijd tien propedeuses met gemiddeld vijf of zes studenten in een groep. Dit jaar hebben we INF, BIT en TEL samengevoegd omdat het aantal inschrijvingen te laag was om drie aparte programma's te verzorgen. Ook was de aanmelding voor een aantal technische opleidingen zo belabberd dat we ze helemaal niet konden draaien.' Osinga doelt op de harde techniek: WB, CT en TW trokken gedrieën slechts vier studenten. Een algemene trend, denkt hij. 'De klappen vallen in de technische hoek. Dat zie je overal, ook in Enschede is de toename van het aantal eerstejaars vooral toe te schrijven aan de nieuwe opleidingen. Maar in Leeuwarden zakken we nu voor enkele opleidingen door een ondergrens.'
Van die nieuwe UT-studies, psychologie en bedrijfswetenschappen, daarvan zijn er geen propedeuse-programma's in Leeuwarden. 'Dat die opleidingen ook naar Friesland komen is in de toekomst wel een punt', zegt Osinga. 'Ik hoop dat we dat als UT aandurven. We willen ons gezicht in Friesland laten zien, laten we dat dan doen met een succesvol opleidingenpakket.'
De afname in inschrijvingen komt net op het moment dat de UT fors moet bezuinigen. 'In principe is het zo dat als wij geen opleidingen draaien, we voor die opleidingen ook geen kosten maken. We huren docenten namelijk per uur in en de onderwijsruimten per vierkante meter', legt Osinga uit. 'Maar natuurlijk zitten we wel met wat overheadkosten. Ik kan niet inschatten wat voor dynamiek hier achter vandaan komt. Het uitgangspunt, en dat houden we onszelf voor, is dat het hebben van een gezicht in Noord-Nederland strategisch belangrijk is voor de UT.'
Osinga illustreert de strategische waarde met een paar cijfers. Bij TN stromen dit jaar acht studenten uit Friesland in, waarvan vier via de Vestiging Friesland. De instroom uit Groningen en Drenthe voor TN is nul. 'Die kiezen allemaal voor de RUG in Groningen. De Friezen zouden dat, als wij minder zichtbaar waren in het Noorden, waarschijnlijk deels ook gedaan hebben.'
Het fenomeen van propedeuses in Friesland is volgens Osinga geenszins op retour. 'Het is nog steeds een aantrekkelijk concept. Er is geen enkele aanleiding om aan te nemen dat het niet langer zou werken. We moeten alleen met opleidingen komen die lekkerder in de markt liggen.'
Voor de vier studenten die op de valreep toch naar Enschede moesten vindt Osinga het reuze jammer. 'We hebben het ze persoonlijk verteld, zijn bij ze thuis geweest. En we hebben ze geholpen om in Enschede onderdak te vinden. Dat is gelukkig gelukt.'
De Vestiging Friesland bestaat sinds 1985. Op de foto de eerste lichting Friese studenten (foto ontleend aan het vorig jaar verschenen Lustrumboek 'Van landgoed tot kenniscampus').
