Studenten evalueren docenten op didactische, communicatieve en inspirerende competenties om steeds slechter wordende studie-omstandigheden een halt toe te roepen. Het rendement op overdracht van kennis moet omhoog worden gestuwd door studenten de mogelijkheid te geven na een jaar de prestaties van een docent aan evaluatie te onderwerpen. Hierdoor worden docenten gedwongen zich aan te passen aan wat studenten zoeken. Betere afstemming van wensen en verwachtingen leidt tot het voorkomen van vruchteloze pogingen tot actieve deelname aan het leerproces. Bij het leveren van ondermaatse prestaties wordt de docent gesommeerd de opleiding te verlaten. Geen ontslagregeling, niets.
Dit zou best eens de situatie kunnen zijn, over een tijdje. En waarom niet? Klinkt het zo vreemd in de oren? Probeer dit eens: 'docent' = 'student', 'didactische' = 'cognitieve' , 'communicatieve' mag gelijk blijven, 'inspirerende' = 'leergierige'. Iets veranderd?
Nu kan ik mij de gezichten van een hoop docenten al inbeelden, onder wie aardig wat voorstanders van BSA (bindend studieadvies dus, red.) bij het lezen van bovenstaande passage. Ongehoord zou het zijn, wie denken ze wel dat ze zijn, die studenten? Pak er voor het idee wat vacatures voor hoger opgeleiden bij. Wat wordt er qua competenties gevraagd en in hoeverre is er een match tussen vraag en aanbod? Wat houdt een academische werkwijze in? Tik eens het woord 'academisch' in op de site www.woordenboek.nl en speel eens met die gedachte. Is dat wat men zoekt in de vacatures? Is dat wat men aanbiedt op instellingen in het Hoger Onderwijs?
BSA is slechts een administratieve maatregel die de incompetentie aantoont in de omgang met de ontwikkelingen in het HO. Er is onvoldoende capaciteit om de groeiende aantallen studenten aan te kunnen en ze worden nog kritischer ook! Hoe combineer je dit met bezuiniging na bezuiniging? Beschikbare tijd voor het geven van onderwijs wordt kleiner als gevolg van het verdienen met onderzoek. Multiple-choice tentamens en groepsopdrachten zijn geijkte middelen om met weinig inspanning de vorderingen in de gaten te houden. Zijn docenten niet calculerend bezig (al dan niet gedwongen door reorganisaties)? Zowel MPC als groepsopdrachten lenen zich uitstekend voor winstmaximalisatie, vanuit studentenperspectief bekeken. We maken er ons allebei aan schuldig. Niet verder zeuren dus. Tot zover het argument bewuster met de studie omgaan: van zelfreflectie is op deze wijze natuurlijk weinig sprake...
En ik maar denken dat we voorbij de eenheidsworst waren, met de hang naar vraaggestuurd onderwijs. Nu kom ik terug op het BDA. Als we besluiten om ook docenten te dwingen 'bewuster' met hun taak om te gaan zou de uitval van studenten wel eens hard omlaag kunnen gaan. Daar valt meer te halen dan uit het versnellen van de case-load (aankomend) afstudeerders. Waarom zou je ze wegjagen met monsters als het BSA, terwijl er door meer inspanning van docenten in de vorm van een meer individuele aanpak (persoonlijk leerplan?) een veel hoger rendement bereikt kan worden? De samenleving staat te springen om hoger opgeleiden en dan wordt er besloten aan de onderkant te gaan snoeien! Je moet klaar staan met een emmer pokon, niet met de motorzaag!
Willem Glasbergen (student UT)
