Dat het pand aan de Hengelosestraat er twintig jaar staat is aardig: het bedrijfsverzamelgebouw is belangrijk, maar het onzichtbare netwerk eromheen nog meer. En dat netwerk is precies wat de Twentse BTC-formule zo bijzonder maakt, benadrukt Gijs van Driem, BTC-directeur sinds de oprichting.
'Bij de start in 1982 waren we het eerste BTC in Nederland en een van de eerste business innovation centers in Europa. De BTC's die later in Nederland zijn ontstaan, zijn gestaakt of op kleine schaal voortgezet. Hier in Twente is de formule nog steeds zoals oorspronkelijk bedoeld: een bedrijfsverzamelgebouw, met daaromheen een netwerk van ondernemende organisaties die de technostarters kunnen begeleiden. Een structurele samenwerking met het hbo en de universiteit is daarbij essentieel,' aldus Van Driem.
Die samenwerking is er bij het Enschedese BTC altijd geweest, hoewel een intensief contact tussen bedrijfsleven en universiteit in het begin van de jaren tachtig bepaald nog geen vanzelfsprekendheid was. 'Ik werd door de studenten bijna van de campus afgeschopt toen ik in '78 voor het eerst een bijeenkomst voor ondernemers op de universiteit wilde organiseren,' herinnert Van Driem zich, die toen nog medewerker was van de Overijsselse Ontwikkelingsmaatschappij. 'Alles wat rook naar vermenging van commercie en wetenschap was uit den boze.'
Daarin kwam verandering toen rector Harry van den Kroonenberg in zijn eerste rectoraat (van 1979 tot 1982) inzette op 'ontginning van de kennisberg': het bedrijfsleven moest kunnen profiteren van wetenschappelijke kennis, de universiteit van (het geld) van het bedrijfsleven en de regio van de kennis van de afgestudeerde ingenieurs.
Van de Kroonenberg was razend enthousiast over het BTC-concept dat Van Driem en zijn collega's in Amerika bij de toenmalige computergigant Control Data hadden opgepikt. 'Zijn ogen begonnen te glinsteren toen we met een paar Amerikaanse topmensen hetconcept aan hem voorlegden. Maar het absoluut briljante was, dat Van den Kroonenberg daar toen het idee voor de Tijdelijke Ondernemersplaatsen aan koppelde.'
Die TOP-plaatsen, in het leven geroepen met behulp van Haagse en Brusselse subsidies, moesten jonge ondernemers in staat stellen om deels binnen de universiteit en deels binnen het BTC te werken aan productontwikkeling en het opzetten van een eigen bedrijf, redeneerde Van den Kroonenberg. De regeling kwam er en is er nog steeds. Van Driem: 'Naderhand was het de bedoeling om de TOP-
regeling landelijk in te voeren, maar het gekke is dat dat bij geen enkele universiteit op zo brede schaal gebeurd is als in Twente.'
Sinds de start van de BTC-diensten in 1982 leverde de bedrijvigheid die daaruit voortvloeide 3600 arbeidsplaatsen op, volgens berekeningen van het BTC. Zo'n 340 huurders bevolkten het gebouw en pakweg een kwart van de (oud-)BTC-bewoners heeft nauwe banden met de UT. Langer dan drie jaar zit een starter meestal niet in het BTC. Als hij dan nog bestaat, groeit hij door en vestigt zich elders.
In de afgelopen twintig jaar veranderde de rol van de UT ten opzichte van het BTC: van peetvader in aandeelhouder. Vanaf het begin had de UT al een zetel in de raad van commissarissen van BTC-Twente BV, maar in 1996 kwam daar het aandeelhouderschap bij. 'Sindsdien is de band verder bestendigd,' aldus Van Driem. 'Er is geen mogelijkheid meer voor vrijblijvendheid.'
De constructie van het R&D-netwerk Netlab, het nieuwste initiatief van het BTC en de Technologiekring Twente, is eveneens bedoeld om de kruisbestuiving tussen UT en technostarters te intensiveren. Rondom de onderzoeksinstituten van de UT is het Twentse
researchpotentieel - thematisch - gebundeld in een virtueel netwerk. Bedoeling is dat disciplinair verwante instituten, bedrijven en laboratoria gaan samenwerken in R&D-clusters en gezamenlijk nieuwe producten en markten ontwikkelen.
Op de verjaardag van het BTC presenteren de eerste vijf Netlab-clusters hun gebundelde krachten op het gebied van ICT, biomedische technologie, Industrial Design, IT-en nanotechnologie tijdens workshops en een bedrijvenbeurs. Plaats van handeling is het BTC, op het Business & Sciencepark, in de schaduw van de marmeren kantoorpanden van advocaten, notarissen en reisbureaus.
Verhuist het BTC vóór z'n 25ste verjaardag naar het beoogde nieuwe sciencepark, binnen de poorten van de campus?
Van Driem: 'Ik hoop dat het sciencepark aan de overkant echt een sciencepark wordt, met R&D-gerelateerde activiteiten en géén business. De campus is te mooi en de grond er te schaars: laat de business maar hier en ga zorgvuldig met de campus om. De technologiebedrijven hier op het Business & Science Park vallen misschien minder op, maar in aantal stellen ze wel degelijk wat voor. En er kunnen er nog veel meer bij, want er is op dit terrein nog70.000 vierkante meter beschikbaar. En ach, die advocaten en notarissen heb je ook nodig, in zo'n land vol regels als Nederland ...'
Menno van Duuren
Gijs van Driem: ...voorzichtig met de campus...
