Dit constateert de Delftse onderzoekster ir. Alexandra den Heijer, universitair docent Vastgoedbeheer aan de Bouwkundefaculteit in het driedelige onderzoeksrapport 'Universitair vastgoedmanagement' dat zij schreef in opdracht van de vastgoedverantwoordelijken van de dertien universiteiten. Het stuk is dezer dagen naar alle universiteiten en de VSNU gestuurd. De bedoeling is dat het een bijdrage levert aan de erkenning door OCenW van de universitaire vastgoedproblematiek.
Het ministerie van OCenW stelde in september 2000 nieuwe richtlijnen op voor een uniforme financiële verslaglegging in het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. Deze richtlijnen, die ook van invloed zijn op de manier waarop vastgoed wordt gewaardeerd en afgeschreven, gaan uit van investeringsbedragen in het verleden. Dat deze regels beter niet klakkeloos kunnen worden toegepast toont Den Heijer aan in deel B ('Kosten en baten') van haar rapport.
Den Heijer adviseert de universiteiten om in hun begroting een extra vervangingsreserve op te nemen - naast de afschrijvingslast op basis van de OCenW-richtlijnen - of in ieder geval rekening te houden met hogere lasten bij nieuwe vastgoedinvesteringen. Bij het bepalen van deze extra reservering zijn de 'actuele vernieuwingsinvesteringen' het uitgangspunt, oftewel de bedragen die nodig zijn om de gebouwen aan te passen aan de nieuwste functionele en technische eisen. Met het berekenen van een jaarlijkse reserve 'kan mede onderbouwd worden wat het (vastgoed)middelentekort van de universiteiten is en dat dit tekort onzichtbaar blijft als alleen de OCenW-richtlijnen gehanteerd worden,' aldus Den Heijer.
De afgelopen jaren probeerde een aantal universiteiten het gat dat begon te gapen tussen de historische kostprijs en de vervangingswaarde van de gebouwen te repareren door een extra bedrag te sparen of te beleggen. 'Deze universiteiten zijn in juli/augustus 2001 overigens verrast door de beslissing van minister Hermans dat universiteiten vanaf 2003 hun geld niet meer 'risicovol' in aandelen mogen beleggen,' aldus Den Heijer.
Het overleg van universitaire vastgoedverantwoordelijken - hetHuisvestingsoverleg Instellingen (HOI) - heeft inmiddels besloten tot het ontwerpen van een eenvoudig model dat anticipeert op noodzakelijke vastgoedinvesteringen in de toekomst. Het HOI is bovendien van plan om, naar aanleiding van Den Heijers onderzoek, een databank in te richten met projectgegevens van recente investeringen in universitair en ander vergelijkbaar vastgoed. Dit om met behulp van deze benchmark-gegevens meer zicht te krijgen op de toekomstige lasten en de te creëren reserves.
De universitaire vastgoeddeskundigen zijn medeio deze week voor een studiereis naar de Verenigde Staten vertrokken om hun licht op te steken bij hun Amerikaanse collega's. In vijf dagen worden zeven universiteiten bezocht, waaronder het MIT in Boston, Harvard, Yale en de Columbia University in New York.
