Het onderzoek van Joris van Hoof, waarin hij aantoont dat er in de populaire soapserie Goede Tijden Slechte Tijden erg veel alcohol wordt geconsumeerd, kreeg de afgelopen weken veel aandacht van de media. `Elke vijf minuten alchohol in GTST', kopten de kranten. Van Hoof voerde het onderzoek, dat een onderdeel van zijn afstudeerscriptie vormt, uit in opdracht van de Stichting Alcoholpreventie (STAP).
`Mijn scriptie gaat over priming. Ik bestudeer wat er gebeurt wanneer mensen bewust of onbewust aan een prikkel worden blootgesteld. Iedereen kent het voorbeeld van de colareclame in Amerikaanse bioscopen. Er werd tijdens de hoofdfilm steeds een nauwelijks waarneembaar beeldje van een coca cola reclame getoond en na de film had iedereen trek in cola. Mijn onderzoek richt zich op alcoholgebruik. Als een kijker mensen op televisie alcohol ziet drinken, wat gebeurt er dan? Wat is het effect van die prikkel?'
Van Hoof zette zich dagelijks met pen en papier voor de buis om samen met 1,7 miljoen andere Nederlanders de belevenissen van de televisiefamilie Alberts en hun vrienden te volgen. `GTST is de oudste en best bekeken soap van Nederland. Daarom hebben we voor deze serie gekozen. Bovendien kijken er veel jonge kinderen naar en dat is een kwetsbare groep.' Van Hoof noteerde tijdens het kijken de hoeveelheid alcohol per karakter, de situatie waarin de alcohol werd gedronken en de soort drank. `Er wordt vooral gedronken in onwenselijke situaties, tijdens het werk bijvoorbeeld. En wanneer de karakters in de problemen zitten, grijpen ze meteen naar de fles.' Ook concludeerde de student dat per aflevering 4,4 alcoholische eenheden worden gedronken, elke vijf minuten een drankje dus.
Volgens de Stichting Alcoholpreventie is het niet uitgesloten dat het kijken naar GTST onverantwoord drinken stimuleert. Van Hoof gaat in het tweede deel van zijn scriptie onderzoeken wat de effecten zijn van de stelselmatige blootstelling aan dit alcoholgebruik.
`Ik vraag me ook af wat het verschil is tussen het effect van echte alcoholreclame en dit soort verborgen reclame. Productplacement van alcohol is trouwens verboden, je ziet in series geen merken voorbijkomen. Maar misschien is het effect op de kijker wel hetzelfde.'
Vandaag, donderdag, vertelt Van Hoof aan vwo-scholieren met interesse in een opleiding bij de faculteit Gedragswetenschappen over zijn onderzoek. `Ik ga ze vertellen dat wetenschap ook heel leuk kan zijn!'
Is de communicatiestudent inmiddels verslaafd geraakt aan de serie? `Ik keek zo af en toe al eens een aflevering', bekent hij. `Maar nu heb ik veertig afleveringen lang dwangmatig moeten kijken. Ik zit nu helemaal in het verhaal, haha.'
