Nauta Dutilh eiste namens de Scientology Kerk dat de UT geen verdere inbreuk maakt op aan de Kerk toekomende auteursrechten, dat de UT zorgt dat de gewraakte stukken niet langer op het UT-net staan of via hyperlinks beschikbaar zijn, dat als gebruikers van het UT-net inbreuk maken op het auteursrecht van de Kerk de UT hun namen aan de Kerk zal doorspelen, en dat de UT overtreders zal waarschuwen dat ze onrechtmatig handelen.
Volgens UT-jurist mr. Frank Groot, die na advies van CIV-directeur drs. Tom Koppen voor het CvB een antwoord aan Nauta Dutilh opstelde, zwicht de UT voor alle eisen, behalve die dat de UT namen van inbreukmakende derden moet doorgeven aan de Kerk. 'Onze reactie is vooral praktisch. Het is helemaal niet duidelijk of er sprake is van auteursrechtelijk beschermde stukken. Maar als we geen gehoor geven aan de eisen, riskeren we een rechtszaak, en we hebben geen zin om hierover te procederen. Dat is leuk voor de jurisprudentie, verder kost het alleen maar tijd en geld', aldus Groot.
Aanleiding
Aanleiding voor de brief van Nauta Dutilh was het feit dat een medewerker van Informatica het Fishman-affidavit op een server van de faculteit had gezet. De stukken werden later door de faculteit op aandringen van het CIV verwijderd. Wederom uit pragmatische overwegingen, zegt faculteitsdirecteur drs. Frans van der Avert (INF): 'We wilden het niet op een proefproces laten aankomen. We besteden onze tijd liever aan andere dingen.'
Dr. Frits Schutte bevestigt dat namens het CvB. 'Ik kan niet nagaan of al dan niet inbreuk wordt gemaakt op auteursrechten. Ik heb de indruk dat het om openbare stukken gaat, maar dat is slechts een indruk. Om dat precies te laten uitzoeken kost echter een enorme juridische inspanning, en dat heb ik er gewoon niet voor over. De enige die er nu beter van wordt is Nauta Dutilh. Dat gun ik ze best, maar niet ten koste van ons budget.'
Het Fishman-affidavit is al maanden onderwerp van verhitte debatten op Internet. Volgens de Scientology Kerk heeft zij auteursrecht op de teksten die in het affidavit zijn opgenomen, en zou elke openbaarmaking door derden strafbaar zijn. De tegenstanders vinden dat op de teksten geen auteursrecht rust omdat ze in een openbaar rechtbankverslag staan. Dat is een overheidspublicatie, en die zijn zonder uitdrukkelijk voorbehoud vrij van rechten. Het affidavit zou derhalve gewoon verspreid mogen worden. Een verbod daarop is dus censuur en strijdig met de vrijheid van meningsuiting.
Princieel
Er spelen ook principiële kwesties die voortvloeien uit het eigen karakter van Internet. Is een hyperlink naar een auteursrechtelijk beschermd stuk een vorm van openbaarmaking? En zijn Internet-providers aansprakelijk voor wat afnemers op het net uitspoken? De Scientology Kerk vindt van wel. Zij liet derhalve in september beslagleggen bij provider XS4ALL. XS4ALL, Planet Internet en publiciste Karin Spaink vinden van niet. De Scientology Kerk heeft tegen hen een kort geding aangespannen dat 14 december dient.
CIV-directeur Koppen verwacht niet echt dat de rechter de Scientology Kerkgelijk zal geven, zeker niet wat betreft de hyperlinks. 'Ik zou het waanzin vinden als een hyperlink als openbaarmaking geldt. Dan is het doorgeven van de titel van een boek ook een schending van het auteursrecht. Als de rechter tegemoet komt aan de Scientology Kerk, betekent dat het einde van het WWW. Dan kun je niet meer hyperlinken naar andere sites.'
Schutte wacht af, maar: 'Ten principale vind ik dat niet de provider, maar de aangesloten Internetter verantwoordelijk is voor de informatie die hij verspreidt. Men hoort zich aan de wettelijke randvoorwaarden te houden. Met andere woorden, datgene wat in het publieke verkeer betamelijk is en wat elders 'te koop' is, moet ook via het net kunnen worden aangeboden.'
Het CIV zal de juridische schermutselingen 'met aandacht' volgen, zegt Koppen, maar het heeft geen zin voor 'proefkonijn' te spelen. 'Die principiële uitspraak komt er wel.' Volgens Koppen hebben de directeuren van universitaire rekencentra in SURF-verband al aangedrongen op een onderzoek. 'Het WWW vormt een grijs gebied. Als blijkt dat de wet tekortschiet, moeten we bij de politiek erop aandringen dat dit recht wordt getrokken.'
Moet het CIV als provider intussen eigenlijk geen richtlijn krijgen voor dit soort gevallen? Schutte wil liefst een landelijke richtlijn, maar ziet in de Scientology-casus nog onvoldoende aanleiding. UT-jurist Groot is het daarmee eens. 'De juridische kwestie is nog veel te diffuus. Het is zonde van de tijd.' Volgens Koppen treedt het CIV in principe nu al op tegen commercie, racisme en porno op het net. 'Je kunt echter niet alle web-sites afgrazen of er onwelgevoeglijke dingen gebeuren. Een besluit hierover is aan het CvB. Het CIV wil echter niet als zedenmeester optreden.'
Intussen zijn de gewraakte stukken nog steeds op het UT-net te vinden. Drie studenten met een account bij Studentennet Twente hebben het affidavit op hun homepage gezet, mede uit boosheid omdat volgens hen de stukken van de genoemde INF-medewerker zonder overleg zijn weggehaald. Een van de studenten: 'Het is een principekwestie. Volgens ons zijn het openbare stukken. Als de Scientology Kerk gelijk krijgt, is de schade niet te overzien.'
Ze noemt het 'belachelijk voorbarig' dat de UT heeft beloofd de stukken van het net te zullen halen. 'Waarom wacht de universiteit het kort geding niet af? Volgens mij willen ze gewoon geen hommeles. En dat terwijl de Scientology Kerk toch moeilijk alle universiteiten kan gaan dagen. Dan moeten ze voortdurend alle homepages in de gaten houden. Volgens mij probeert Scientology gewoon om mensen bang te maken.' Zelf heeft ze het affidavit op haar harde schijf gezet. 'Daar halen ze het niet zomaar van af.'
