De Tweede Kamer heeft wrevelig gereageerd op een plan van minister Ritzen om een `nationaal kennisdebat' te starten. De bewindsman wil met het debat steun krijgen voor nieuwe lange- termijninvesteringen in het onderwijs, zo blijkt uit het PvdA- faxblad Vlugschrift van afgelopen zaterdag. De Kamer vraagt zich af waarom Ritzen twee weken geleden bij de behandeling van de onderwijsbegroting niets heeft laten merken van zijn toekomstplannen.
'De overheidsfinanciën zijn op orde', zei de bewindsman zondag na een debat met jongeren in Amsterdam. 'De ruimte die daardoor ontstaat moeten we gebruiken voor het onderwijs aan toekomstige generaties. In de samenleving is steeds minder aandacht voor de lange termijn. Terwijl het mis gaat wanneer je daarin niet investeert. De tijd is rijp om daar het debat over aan te gaan.' De bewindsman hoopt op die manier geld los te krijgen voor onderwijs, wetenschap en techniek. 'Als er commitment is kan dat financieel worden vertaald. Als we nu de paaltjes voor de toekomst slaan, kunnen we vervolgens om financiële steun vragen.'
De Tweede Kamer heeft afgelopen dinsdag om opheldering gevraagd over de aankondiging van Ritzen in het PvdA-orgaan Vlugschrift. Men vraagt zich af waarom de bewindsman nu plotseling zegt een nationaal debat te willen, terwijl hij tijdens de behandeling van de onderwijsbegroting niet in wilde gaan op vragen naar zijn toekomstvisie. 'Het lijkt er vooral op dat Ritzen gemakkelijk wil scoren', zegt C. Cornielje van de VVD. 'Het is een afleidingsmanoeuvre om zijn eigen tekortkomingen tijdens de onderwijsbegroting te camoufleren', vindt CDA-woordvoerder A. Lansink. Ook D66 vindt dat Ritzen zijn plannen zorgvuldiger had moeten presenteren.
Alleen PvdA-woordvoerder W. van Gelder wenst de commotie af te doen als 'gezeur'. 'Waarom mag Ritzen na de onderwijsbegroting niet met nieuwe ideeën komen', vraagt hij zich af. 'Ik kan mij goed voorstellen dat hij door de discussies in de Kamer juist op dit idee is gekomen.' Een meerderheid van de Kamer is overigens wel voorstander van een 'brede maatschappelijke discussie' over het onderwijs. Ook de belangenorganisaties van universiteiten, hogescholen en studenten zijn positief. Zij beschouwen de oproep van Ritzen als 'een belangrijk politiek signaal', al benadrukken zij dat het debat door henzelf al veel langer gevoerd wordt.
Ritzen wil onder meer discussiëren over extra investeringen in wetenschappelijk en technologisch onderzoek, educatief verlof voor docenten, meer mogelijkheden voor afwisselend werken en leren en `kennis-lastenverlichting' voor burgers en bedrijven. Nu is er al belastingvoordeel voor ondernemingen die stagiairs uit het leerlingwezen begeleiden. Volgend jaar moet dat ook gaan gelden voor bedrijven die promovendi in dienst nemen. 'Het gaat om nieuwe investeringen, niet om het terugdraaien van oude bezuinigingen.'
Begin volgend jaar wil Ritzen al starten met een serie discussies over de toekomst van het onderwijs. Gedeeltelijk zal hij daarvoor zelf het initiatief nemen, maar ook rekent hij op hulp van betrokkenen binnen en buiten het onderwijs. Zo denkt hij onder meer aan discussiegroepen op `Internet' en gesprekken op het ministerie van onderwijs en bij hem thuis in Delft.
