Ieder jaar wanneer we in de weer zijn met de voorbereiding van het kerstfeest, bevangt me een gevoel van vervreemding, soms zelfs woede. Het feest van vrede en warmte contrasteert scherp met het doorgaande geweld, de wreedheid en de oorlogen. En dan de hypocrisie: ieder jaar is er wel ergens een kerstbestand of een actie voor een zielig land. Ergernis over de commercie opgetuigd met kerstliederen in overal eendere winkelcentra strijdt met verlangen naar de werkelijkheid van de beelden die kerst oproept: licht, nieuwheid, vrede, hemel op aarde...
Nog niet zolang geleden protesteerden we met boekjes onder de titel 'Kerstmisbaksel' en anti-kerststallen. Het mocht niet baten. De kerstman bleef in aantocht, de volkskerstzangen populair, de consumptie nam toe en het protest werd folklore.
Misschien was het ook wel te negatief al dat protest. Waarom niet een gezellig midwinterfeest? Dat men er elders een bestand of dekens aan overhoudt is mooi meegenomen. Gedenk ook vooral de kerstpotten van het Leger des Heils! Ik zoek het nu liever in een positieve tegencultuur, waarbij we met elkaar vieren waar het écht om gaat op Kerstfeest. Niet omzien naar een teder kindje in een koude stal met herders die bij nachte lagen, maar werken aan de toekomst: Deze wereld omgekeerd. Het geboorte-verhaal ontstond immers pas na de executie van Jezus en zijn opstanding. Het gáát om zijn leven. Zijn delen met de armen en zijn genezende aanwezigheid was zo bedreigend voor de reëel bestaande wanorde, dat het hem de kop kostte. De blijvende afwijzing van zijn manier van leven is ons probleem. Kerst herinnert me aan deze mens van God. Bovendien vier ik kerst met pasen in de rug. Welke beelden mensen bij opstanding ook hebben, het betekent in elk geval opstand tegen wat mens en wereld kapot maakt. Ook dat het niet zinloos is het verhaal van Jezus voort te zetten. Dat alles is een feestelijke kerstnachtdienst waard.
Jan de Jongh, studentenpastor
