Maar minister Ritzen had het er eigenlijk wel naar gemaakt. Zijn gebruik van een flitsende dia-beamer kon niet verhullen dat hij zeer traditioneel lesgaf, als enige in de zaal de vragen stelde en nauwelijks reageerde op de antwoorden die hij kreeg. U gaat helemaal niet met ons in debat, reageerde de welwillende Lyceum-leerlingen netjes, maar zeer teleurgesteld.
Ritzens mogelijke docentencarrière kwam voortijdig ten einde op het Kennisfestival, dat het afgelopen weekeinde werd gehouden in Amsterdam. Twee dagen lang kon het publiek in de Beurs van Berlage, omgebouwd tot een labyrint dat de hersenen moest symboliseren, kennismaken met allerlei vormen van 'ongeschoold leren' en 'wonderbaarlijke technische snufjes', zoals een folder uitlegde.
Dwalend in het labyrint onderwierpen duizenden bezoekers zich aan een IQ-test of een cursus geheugentraining, gigantische zeepbellen 'trekken' of met elkaar praten door een ballon gevuld met CO2. Maar de grote publiekstrekker oogde spectaculairder: lange rijen kleuters, volwassenen en bejaarden verkneukelden zich om een paar minuten als een dolle rond hun as te tollen in de 'Multi Axis Simulator Trainer', een simulator waarmee astronauten vroeger hun oriëntatievermogen trainden. Wie het liever wat rustiger aandeed, kon van Joost Belinfante (ex-Doe Maar) de neusfluit leren bespelen.
Het Kennisfestival werd in opdracht van minister Ritzen georganiseerd, die zo zijn vastgelopen Nationale Kennisdebat nieuw leven wil inblazen. Dit debat over de vraag hoe het onderwijs van de toekomst eruit moet zien, begint zo langzamerhand een goed bewaard geheim te worden: tot ongenoegen van Ritzen doet bijna niemand met zijn beoogde maatschappelijke discussie mee.
Ritzen had er een miljoen gulden voor over om met het festival 'nieuwe mensen' bij zijn debat te betrekken, zoals hij na afloop zei. Die nieuwe mensen, zo'n vijftienduizend totaal, konden hun ideeën over het onderwijs van het jaar 2010 kwijt in een 'kennisdepot'. Maar slechts tweehonderdvijftig bezoekers voelden zich geprikkeld om inderdaad een boodschap achter te laten. 'Beeld = kennis', liet iemand weten aan de minister, die het depot zondagmiddag in ontvangst nam.
Niettemin verklaarde minister Ritzen dat de belangrijkste conclusies van het Kennisfestival en zijn debat zich al aan hem opdringen. 'We moeten meer intuïtie ontwikkelen en de vaardigheden uit de samenleving beter betrekken bij onderwijs en wetenschappen' deelde hij monter mee. Zijn laatste aansporing ging geheel en al verloren in een inmiddels zeer rumoerig zaaltje. 'We moeten bruggen, tunnels en spoorlijnen naar kennis aanleggen', zei hij nog tot niemand in het bijzonder.
