Paparazzi krijgen mede de schuld van het auto-ongeluk van prinses Diana. Waarom leefde juist zij in een dodelijke omhelzing met de roddelpers?
Dr. Jan Gutteling van de vakgroep Psychologie en docent Toegepaste Communicatiewetenschap (TCW): 'Ze vervulde voor veel mensen een voorbeeldfunctie: een schuchter meisje dat als Assepoester een echte prinses werd, kinderen kreeg, en in problemen kwam met haar huwelijk en met haar gezondheid. Daarna scheidde ze, werd ze ondeugend, en ging ze zich profileren met allerlei maatschappelijke activiteiten. Met Diana gebeurde altijd wel wat. Haar leven was een herkenbare uitvergroting van het normale bestaan.'
Diana merkte in een interview op dat ze de pers nooit aangemoedigd heeft om haar zo massaal te volgen. Had ze überhaupt een kans om aan die overweldigende aandacht te ontkomen?
'Dat is onvoorspelbaar. Je weet niet wat er gebeurd zou zijn wanneer ze zich helemaal had teruggetrokken uit het sociale leven. Iets dat extra schaars wordt, kan evengoed tot escalaties leiden.
'Op een gegeven moment zat Diana in een positie waarin ze meer getuige was van haar eigen leven dan dat ze er invloed op kon uitoefenen. De fotografen die haar hardnekkig volgden - uitgerust met attributen als keukentrapjes en motoren - waren een soort moderne goudzoekers. Een bepaald plaatje, net iets anders dan eerdere opnamen, kon ineens tienduizenden guldens opleveren.
'Anderzijds had Diana zonder de pers nooit zo succesvol maatschappelijke doelen kunnen nastreven, zoals haar charitatieve werk voor de slachtoffers van landmijnen en aids. Verder geldt het omgekeerde spreekwoord: bekend maakt bemind.'
Is door dit ongeluk een omslag denkbaar in de manier waarop het publiek omgaat met de roddelbladen?
'Dankzij het drama van Diana verkochten de tabloids in Engeland 10 procent meer. Maar de oplage van de kwaliteitskranten steeg met 50 procent. Je kunt dit best interpreteren als een verschuiving van de roddelbladen naar de kwaliteitskranten. Omdat de commerciële belangen enorm zijn, verwacht ik echter dat dit effect op de lange termijn weer zal verdwijnen.'
Zou u als hoofdredacteur van Weekend onthullende foto's van het ongeval plaatsen?
'Zonder deze speciale situatie staat dit idee me al erg tegen. In feite is nieuwswaarde de enige reden om dergelijke foto's te plaatsen. Maar iedereen heeft het autowrak al gezien en kan zich een voorstelling maken van wat er is gebeurd.'
