Herzberg over merg en been

| Redactie

De Leidse toneelgroep Het Arsenaal is een graag geziene gast bij Broodje Cultuur. En terecht. De groep maakt prachtige toneelvoorstellingen, zoals 'Ella', dat een paar maanden geleden te zien was. Het stuk 'Merg' van Judith Herzberg staat aanstaande maandag op de planken van het Amphitheater. Een moeras van schuldgevoel, haat en trots waarin de personages een antwoord proberen te vinden op de nijpende vraag: Hoe te leven?

Het Arsenaal maakt theater van hoog niveau, maar lijkt wars van welke concessie dan ook, richting commercie of trends in de theaterwereld. Geen opsmuk, ingewikkelde decors of extravagante kostuums, maar aansprekend theater, waarin de mensen een verhaal te vertellen hebben dat het waard is beluisterd te worden. Naar aanleiding van 'Ella' schreef Het Parool nog: 'Het Arsenaal staat voor theater met een grote betrokkenheid.' Het Arsenaal wil de drijfveren, de emoties van de mensen opgraven, uitdiepen tot op het bot, tot in het bot zelfs, tot in het merg. 'Merg' duidt als kaal woord de kern aan waar het zowel Herzberg als het Arsenaal om te doen is.

'Merg' vertelt het verhaal van een man die aan een ernstige ziekte lijdt. Hij kan gered worden door een beenmergtransplantatie; daarvoor is beenmerg nodig van een naaste bloedverwant, liefst een broer. Maar de man heeft maar één broer die ver weg leeft en alle contacten met de familie verbroken heeft. Hij is gevlucht na een auto-ongeluk te hebben veroorzaakt waarin zijn beide ouders het leven lieten. De zieke man gaat op zoek naar zijn broer, en vindt hem. Dan komt echter pas het moeilijkste: Hoe vraag je iemand om iets essentieels, dat je zelf nodig hebt om te leven? In een moeras van schuldgevoel, trots en haat moet de man deze essentiële vraag beantwoorden.

Judith Herzberg staat bekend om haar krachtige, staccato teksten waarin geen woord te veel wordt gezegd, maar die desondanks poëtisch zijn. In alle teksten van Judith Herzberg is er die dubbelzinnigheid: enerzijds wordt er niet om de zaken heengedraaid, anderzijds kent haar taal vele subtiele lagen waardoor betekenissen verstrengeld raken. De essentie van de tekst ligt daardoor niet zomaar voor het oprapen. De regisseur, de spelers en de toeschouwers moeten zelf tot de essentie komen.

'Hoe wil je leven, dat is de vraag,' zegt de man aan het slot. Niet het afstandelijke 'To be or not to be', maar het directe 'how to be', dat is waar het om gaat. En juist deze vraag wordt in het toneelstuk tot in het merg ontrafeld. Hoe kun je jezelf zijn wanneer je diepste innerlijk, je merg, van een ander afkomstig is? Het is een vraag die door merg en been gaat, die je het uit doet schreeuwen. Zoals de persoon op de foto dat doet. Waarbij de gapende keelholte de diepte van de vraag weerspiegelt.

Toneelgroep Het Arsenaal speelt 'Merg' van Judith Herzberg, maandag 17 maart, 12.35 uur in het Amphitheater van de Vrijhof. Entree fl. 5,-/fl. 2,- (CK/CJP/E-pas)


Hoe te leven: een schijnbaar eenvoudige vraag die het uit doet schreeuwen

Stay tuned

Sign up for our weekly newsletter.