Mijn moeder heeft wat nieuws. Ze moest wel. Door al die paarse compromissen was ze zo vreselijk kleurloos geworden, dat ik grapte: 'Ma, als je niet oppast word je nog voorgedragen voor het politieke leiderschap van het CDA'. Nou die kwam aan. Ze heeft meteen een reclamebureau in de arm genomen, dezelfde die Mascotte groot heeft gemaakt, en sindsdien lanceert ze overal haar viermaal minder doelstelling. Voor de vervaardiging van elk product moet viermaal minder energie en viermaal minder grondstoffen worden gebruikt. Dat is de inzet. Met meer neemt mijn moeder niet langer genoegen.
Nou denkt u misschien: die mevrouw De Boer die roept maar wat, viermaal minder dat kan nooit! Maar dan onderschat u hoeveel studie er aan deze stellingname is voorafgegaan. Vorige week nog hebben we een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd bij mijn oom die warme bakker is. En ik wil u wel verklappen: mijn oom zag het eerst ook helemaal niet zitten. Toen mijn moeder zei dat hij viermaal minder energie moest gebruiken, toen dacht mijn oom dat hij z'n oven op 60°C moest zetten. Dat leek hem niet bevorderlijk voor de kwaliteit van zijn product.
Maar mijn moeder kon hem duidelijk maken dat dat de bedoeling niet is. Het gaat haar vooral om de verspilling. Als mijn oom aan het bakken is, dan is het tropisch warm in zijn bakkerij. Dat is allemaal energie die met een betere isolatie niet gebruikt had hoeven worden. 'Kijk, zei mijn moeder: 'als jij je broden uit de oven haalt zijn de gloeiend heet. Maar als je klanten ze eten zijn ze koud. Dus onderweg gaat er kostbare energie verloren. Als warme bakker moet je er naar streven koude broden te bakken'.
Ook de opdracht viermaal minder grondstoffen te gebruiken stuitte aanvankelijk op onbegrip. Mijn oom dacht dus dat hij in plaats van tarwe, gist, zout en melk alleen nog tarwe mocht gebruiken. Hij klaagde dat hij dan net zo goed pakken Brinta zou kunnen gaan verkopen. Maar mijn moeder verklaarde dat hij alle ingrediënten gewoon mag gebruiken, alleen viermaal minder. Dus viermaal minder zout. Want als mijn oom viermaal minder zout gebruikt, dan zullen de zoutkoepels viermaal minder groot worden, zodat er viermaal minder ruimte ontstaat voor het dumpen van radio-actief afval. Een grotere dienst kan een bakker het milieu niet bewijzen.
Mijn oom keek nog eens kritisch naar zijn recept en zei toen: 'Maar als ik van alles viermaal minder gebruik, dan worden mijn broden viermaal minder groot'. Hiermee loochende hij de positie van zijn zuster. Want mijn moeder kan wetten maken en breken. Ook natuurwetten. Dus als de wet van behoud van massa een gezonde milieupolitiek frustreert, dan maant zij tot een technologische vernieuwing volgens welke het mogelijk wordt van tweehonderd gram ingrediënten een achthonderd grams brood te bakken. Dat is de macht van de minister. En daar valt niet mee te spotten.
