De studenten in Utrecht, Delft en Wageningen krijgen komend studiejaar een studentenchipkaart. Deze universiteiten gaat het niet om de betaalfunctie, maar om onderwijsfuncties, zoals het aanmelden voor tentamens of het inzien van tentamencijfers. 'Iedereen krijgt dit jaar van zijn bank een chipknip of chipper. Wat dat betreft zouden we kunnen volstaan met het plaatsen van betaalapparatuur', verklaart de Delftse projectleider. Dat doen ze dan ook in Eindhoven. Aan de VU wordt invoering van de studentenchipkaart per september voor de eerstejaars overwogen, eveneens om contant geld uit te bannen. De UvA gaat per september experimenteren en wil het jaar daarop tot definitieve invoering overgaan.
In Leiden (RUL), Nijmegen (KUN), Rotterdam (EUR) en Maastricht (UM) hebben ze voorlopig geen behoefte aan een studentenchipkaart. M. Nagels van de EUR: 'De kaart levert nog weinig op en brengt veel kosten met zich mee. Op 't ogenblik is de betaalfunctie het belangrijkst en die wordt dit jaar door de banken geleverd. De authenticatiefunctie (toegangscontrole voor computernetwerken en -bestanden; red.) is belangrijk, maar alleen zinvol voor hele gevoelige toepassingen. In het concept 'alles met één chipkaart' geloven wij trouwens toch niet. Je houdt altijd een aantal pasjes.'
Verdeeld
De ervaringsdeskundigen zijn eveneens verdeeld. In Twente is de chipkaart ruimschoots ingeburgerd. Natuurlijk is er wel gemopperd. Een Twentse student nam begin december zelfs de moeite de Volkskrantlezers middels een ingezonden brief te waarschuwen. 'Geloof maar niet dat je straks minder kaarten en pasjes in je zak hebt.'
Maar het evaluatierapport van de chipkaart-werkgroep van de UT ademt tevredenheid. Van vierhonderd geënquêteerde ouderejaars zei vorig jaar januari 57 procent de kaart een (grote) verbetering te vinden ten opzichte van de magneetstripkaart. Dat is minder dan de beoogde 80 procent. Maar slechts 14 procent vond de kaart een verslechtering.
Ook afgevaardigden van betrokken diensten oordeelden 'in het algemeen' positief over het experiment. De exploitatie van de kaart blijkt niet, zoals verwacht, anderhalve ton voordeliger dan in het geval van de magneetstripkaart. Vooralsnog kost de multifunctionele kaart echter ook niet méér, concludeert de dienst Financiële en Economische Zaken.
Zuinigjes
Van tevredenheid is in Groningen geen sprake. Het College van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) heeft onlangs slechts zuinigjes besloten het experiment aan de faculteiten Rechten en Letteren te verlengen. Ook de Hanzehogeschool in Groningen gaat nog niet over tot volledige invoering.
In het Harmoniegebouw van de Groningse universiteit huizen de faculteiten Letteren en Rechten, samen goed voor zevenduizend studenten. Rond lunchtijd stroomt de kantine vol. Bij de twee kassa's vormen zich rijen. De meeste studenten en medewerkers zoeken in hun portemonnee naar munten en zo af en toe naar een briefje van tien of vijfentwintig. Slechts een enkelingbetaalt elektronisch. De betaalapparatuur doet het eindelijk, maar de Groningse student wil er niet aan.
'De chipknip is weer zo'n overbodig technisch snufje. Banken en bedrijven proberen consumenten er enthousiast voor te maken en waarom? Omdat het hun minder geld kost', verklaart vijfdejaars communicatiekunde Margriet met overtuiging. Het opladen alleen al vindt ze te omslachtig. In Groningen geldt bovendien een minimaal stortingsbedrag van 25 gulden. Te veel. Trouwens, ze weet niet eens precies hoe de kaart werkt. 'Ik gooi al die folders die ik over de chipkaart krijg meteen weg. Ze kunnen dat geld beter ergens anders aan besteden.'
Telefoonkaart
De RUG heeft veel problemen gehad met de betaalapparatuur. De UT had daarvoor een andere leverancier ingeschakeld. Voor het kopiëren en het betalen in kantines kan in Groningen bovendien ook gebruik worden gemaakt van een telefoonkaart. Veel studenten blijken daaraan de voorkeur te geven. De multifunctionele kaart is voor zo'n triviale functie te kostbaar. Gemiddeld worden per dag vijftig telefoonkaarten van een tientje verkocht, vertelt de portier. De RUG heeft ook verzuimd een slimme marketingtruc van de UT over te nemen. In Twente is immers sinds de invoering van de magneetchipkaart, alles dat contant wordt afgerekend een kwartje duurder.
'Het werkt allemaal wat minnetjes', constateert voorlichter W. Janssen. 'Er moet heel wat gebeuren voor we met applaus langs de lijn staan.' De studentenchipkaart is negen gulden duurder dan de 'oude' Groningse collegekaart. Dat prijsverschil wordt nog niet goed gemaakt door de meerwaarde, vinden ze in Groningen.
