Verhalen worden al heel lang verteld. Vóór de uitvinding van het schrift was men aangewezen op het vertellen om bijvoorbeeld scheppingsverhalen te bewaren. Het vertellen van verhalen moet, naast het uitvoeren van rituele ceremonies, een centrale functie hebben gehad in oude culturen. Een verhalenverteller moet dan ook een belangrijk persoon geweest zijn, hij was immers in hoge mate verantwoordelijk voor de voortzetting van een culturele traditie. Maar juist door de feilbaarheid van de orale traditie konden varianten ontstaan. Belangrijke gebeurtenissen werden gemystificeerd en mythen, legenden en sagen ontstonden op het raakvlak van werkelijkheid en droom.
Het vertellen van verhalen was dus niet zomaar gezellig met zijn allen rond het kampvuur zitten, maar had onmiskenbaar een belangrijke culturele functie. Tegenwoordig vertellen we elkaar nog steeds verhalen, misschien wel meer dan ooit, maar niet om onze culturele traditie door te geven. De benaming 'verhalen' doet al gauw denken aan fictie en sprookjes. Hiermee is de verhalenverteller direct op zijn plaats gezet. Niet in de echte wereld, maar in de fictieve wereld van kunst en cultuur mag hij zijn zegje doen. Het verhalen vertellen als vak is veroordeeld tot het theater. Alleen daar, of eventueel nog in het museum, laten mensen zich voor de gek houden. Daarbuiten gelooft men geen enkel groot verhaal meer.
Hoewel verhalen vertellen een 'kunst' is geworden en is verbannen naar de periferie die theater heet, doen verhalenvertellers nog steeds van zich spreken. Allerlei culturele uitdrukkingsvormen als literatuur, toneel, film en televisie hebben de verhalenverteller niet doen verdwijnen. En dat zal ook niet snel gebeuren, omdat de kunst van het verhalen vertellen aan de basis staat van deze andere uitdrukkingsvormen. Verhalenvertellers zijn de eersten die een groep toehoorders rond zich wisten te verzamelen en hen boeiden, betoverden. Een goede verteller doet uiteraard meer dan melding maken van een gebeurtenis. Hij verbeeldt, is tegelijkertijd verteller en acteur.
TUUP, die aanstaande maandagmiddag bij Broodje Cultuur optreedt, is een meester in de verbeelding. De benaming verteller moet bij hem wel heel ruim genomen worden. Hij vertelt, zingt, lacht, bespeelt trommels en sleept zijn publiek mee naar verre oorden. De rasverteller is veelvuldig op reis door de hele wereld om overal zijn verhalen te vertellen. De voorstelling is dan ook in het Engels. En of zijn verhalen nu op waarheid berusten of niet: daar hoeven we ons in het theater toch niet druk om te maken?
TUUP, The Unprecedented Unorthodox Preacher, Amphitheater, maandag 20 januari, 12.35 uur. Entree f 5,-/f 2,-
