Volle zalen trok Reijnders drie vier jaar gelden. De voorzitter van de stichting Natuur en Milieu kon vooral begin jaren negentig rekenen op veel aandacht en engagement. Vooral van studenten. 'Dat is nu wel anders,' zegt de milieuprofessor. 'Het komt vaker voor dat ik voor half lege zalen spreek. Mensen zijn niet meer zo geïnteresseerd in de milieuproblematiek.'
Een sluitende verklaring voor het gebrek aan belangstelling heeft Reijnders niet. 'Bedrijven en mensen denken kennelijk dat de milieuproblemen op een natuurlijke weg opgelost worden. Zonder dat je je daar druk om hoeft te maken. Het is algemeen bekend dat de goedkoop te winnen fossiele brandstoffen in 2070 op zijn. Ondertussen doet niemand echt moeite om alternatieven te bedenken. Alleen multinationals als Shell en vooral BP zoeken naar oplossingen. Zij denken dat die in de zonne-energie liggen. Alleen duurt het meestal wel een jaar of vijftig voordat nieuwe technologieën volledig zijn ingeburgerd.'
Ook met het materiaal gebruik in Nederland gaat het de verkeerde kant op. In tegenstelling tot wat iedereen denkt neemt de materiaalintensiteit toe, in plaats van af. De hoeveelheid materiaal die wij Nederlanders nodig hebben om een miljoen gulden te verdienen is hoger dan ooit.
Daarom moet er volgens Reijnders een milieuheffing op de belangrijkste inputs in de economie komen. Aardolie, ertsen, graan dat voor veevoer wordt gebruikt en kunstmest moeten zwaar belast worden. 'Want alleen door financiële prikkels zijn bedrijven bereid hun productieprocessen drastisch te wijzigen,' denkt Reijnders.
Van het nieuwe paarse kabinet hoef je dergelijke ingrijpende maatregelen volgens Reijnders niet te verwachten. 'Wat het milieu betreft is paars-één ernstig tekort geschoten. De PvdA en D'66 vinden dat dat nu beter moet. Ze voelen voor een groen poldermodel. Maar ja, als de VVD het regeerakkoord flink dicht spijkert zal daar wel niet zo veel van terecht komen.'
Met Levenscyclus Analyses (LCA) is het al net als met het milieubeleid van de overheid: het wordt niet echt concreet. Door de levensloop van een product van de wieg tot het graf in kaart te brengen kun je volgens Reijnders goed zien waar de meest milieuwinst te behalen valt. 'In elektriciteitskabels blijkt de milieubelasting van het kunststof omhulsel in het niet te vallen bij het koper dat gebruikt wordt. Kabelproducenten kunnen dus beter proberen eerst daar milieuwinst te behalen. Door meer koper her te gebruiken bijvoorbeeld.'
Voor een vergelijking tussen twee producten is een LCA veel minder geschikt. Reijnders: 'Aannames blijven altijd arbitrair. Melkpakproducenten zeggen dat melkflessen maximaal tien keer worden hergebruikt. Melkflesmakers denken dat de levensduur van flessen veel hoger ligt. Afhankelijk van waar je voor kiest is óf de melkfles óf het melkpak milieuvriendelijker. Bovendien bevatten de databases waar de onderzoekers gebruik van maken grote onzekerheidsmarges.'
Helemaal hopeloos is Reijnders overigens niet. 'Mensen vinden duurzaambouwen ook gewoon leuk. Maar de politiek en het bedrijfsleven zullen nog veel strategische keuzes moeten maken. In plaats van mainports kan Nederland bijvoorbeeld beter inzetten op brainports. En met het gekkenhuis rond Schiphol moet het ook nodig afgelopen zijn. Nergens in Europa krijgen vliegvelden er een extra landingsbaan bij. Alleen meneer Smits van Schiphol krijgt dat wel voor elkaar. Schiphol is zo langzamerhand een geloof geworden.
