Ton Mouthaan had het goed voor elkaar tijdens zijn oratie. Het nieuwe kleurige logo van de UT 'Rainbow University' was van zijn hand en te koop: 'Daar hebben we dus geen reclamebureau voor nodig', verwijzend naar de activiteiten die reclamebureau PPGH/
JWT op het gebied van imago, voor de UT ontplooit. Rector Frans van Vught sprong er in zijn afsluitende woorden gretig op in, net zo enthousiast als hij zich betoonde over Mouthaans idee van
'principia selecta'-colleges aan de UT. In de stijl van de befaamde 'Feynman Lectures': 'Daar moeten we het bij de receptie nog maar eens over hebben'.
Over academische vorming ging het dus deze keer, en niet zoals gebruikelijk over het specialistische vakgebied van de intredende hoogleraar. Ton Mouthaan is hoogleraar 'Elektrotechniek' en heeft daarmee op het eerste gezicht een onmogelijk brede portefeuille. Toch noemde hij het tijdens zijn drukbezochte oratie meer een 'kruk' dan een leerstoel. Een kruk die eenvoudig op te pakken is en te verplaatsen tussen de leerstoelen waarin collega-hoogleraren stevig vast zitten. Mouthaan is benoemd tot opleidingsdirecteur in de faculteit Elektrotechniek en is dus verantwoordelijk voor het onderwijs. Onderwijs waarin veel is veranderd. Zo lijkt het althans: want wat is er nu bijvoorbeeld veranderd aan de student, vroeg Mouthaan zich af? Eigenlijk niets, alleen aan diens houding, door de verzakelijking en individualisering van de maatschappij. En misschien is de student van nu sneller en beter geïnformeerd door de informatiemaatschappij waarin we leven.
Wat is er dan wel aan de hand, volgens Mouthaan? Dat academische vorming tegenwoordig wordt gemeten in studiepunten, studiesnelheid en studeerbaarheid. SP's hier en SP's daar, ofwel equivalenten voor geld of SPruitjes, SPeklappen of SPa-water. 'Het studiepunt lijkt wel een grootheid waarvan de referentie in Parijs bij 0 Kelvin wordt bewaard. Helaas is het tot nu toe niemand geluktom uit een neuronale oscillatie in een studentenhoofd een grondfrequentie te meten die model kan staan voor een studieweek.' Tegelijk hebben universiteiten een waar bouwwerk opgezet voor kwaliteits- en snelheidscontrole op basis van die punten. 'Maar gaat academische vorming eigenlijk wel over studiepunten en efficiëntie? Waar is de persoonlijke groei, het voorop lopen in de maatschappij, waar zijn de revolutionaire experimenten, waar is de kritiek?
Mouthaan blikte terug op zijn eigen studiecarrière, zonder overigens te vervallen in het vroeger-was-alles-beter, maar waarin een student uitgedost op audiëntie ging bij de prof aan het eind van het jaar. Niks tentamens, blokken, vakjes en hokjes. Academische vorming gaat over brede vorming én zeer specialistische vorming. Het bedrijfsleven wil iemand die superspecialist is op zijn gebied, maar die ook communicatief en sociaal het nodige in zijn mars heeft. En daar kan het Major-minorconcept van de UT een ideale compromisrol in spelen, vindt opleidingsdirecteur Mouthaan. Een gedegen basis in de eigen discipline, gevolgd door een specialisme in een Major en een verbreding, maatschappij- of technisch-wetenschappelij, in een Minor.
Ook is het goed, stelde hij, om eens na te denken over een archaïsch begrip als Elektrotechniek en dat te vervangen door
state-of-the-art toepassingsgebieden zoals telematica, mechatronica en microsystemen. Dat ICT een grote rol speelt en kan spelen in het onderwijs, liet Mouthaan ook nog zien samen met een collega ruim 16000 kilometer verderop. Dat er technisch op dit gebied nog veel moet gebeuren demonstreerde hij tegelijkertijd. Genoeg te doen dus op het onderwijsfront, en Mouthaan wekte de indruk dit gretig te willen aanpakken: 'In de middeleeuwen van de studiepunten wil ik naar een periode van verlichting waarin academische vorming weer nadruk krijgt'.
Zelf gaf hij aan graag een BOHBO te zijn, een Bestuurder die OuweHoert met zijn handen in zijn Broekzak in de deurOpening. Een andere BOHBO, Frans van Vught, kon dit wel waarderen en heette de nieuwe prof van harte welkom met zijn krukje.
Ton Mouthaan
