De feesttent lag klaar voor het geval dat. Had de Oude Vier van Euros afgelopen zondag de 117de Varsity gewonnen, dan was het raak geweest: kroegjool in Enschede. Maar het Utrechtse Orca won de studentenregatta op het kanaal bij Houten.
'Het weer is te mooi', bromt een supporter van de Utrechtse studentenroeivereniging Triton. 'Het regent niet en het waait niet. Het moet petweer zijn.' Hij heeft drie bekers bier in zijn hand. Zijn roeidas hangt met de punt in de middelste.
Het is inderdaad al de hele dag lente langs de oevers van het Amsterdam-Rijnkanaal. De vaart glinstert, de ambiance ook. Dat de corpsstudent klaagt, heeft waarschijnlijk meer te maken met het wedstrijdverloop, dan met het onbewolkte zwerk. De Oude Vier van Triton heeft niet eens de finales gehaald.
Maar het kan nog erger. De organiserende vereniging zal vanmiddag knarsetandend moeten toezien hoe stadsgenoot Orca zegeviert op het koningsnummer. En dat terwijl Triton, gastheer voor het leven, de Varsity sinds 1967 niet meer heeft gewonnen. Dan mag het nog zulk lekker weer zijn.
Klokke vijf uur glijdt de Vier van Orca met bootlengten voorsprong als eerste over de meet. De opvarenden laten de riemen los, verzuurde armen gaan de lucht in. Even is het helemaal stil. Dan zwelt op de linkeroever een geronk aan, een onomatopoëtisch gezang.
Het is varkensgeknor, nagebootst door de leden van de zeven corpora. 'Knorren het water in', scandeert de wallekant. De Orcanen peinzen er niet over, maar zetten het verenigingslied in. De verliezende supporters keren zich van hen af. Wat is er aan de hand?
We zijn getuige van Varsity nummer 117, een studentenroeiwedstrijd die al 117 jaar van tradities aan elkaar hangt. Zo springen de aanhangers van de winnende Oude Vier al 114 jaar in het water, het liefst naakt, en zwemmen met een krans naar de roeiers. Het is de derde keer dat Orca de Varsity wint.
'Orcanen gaan langs de kant staan klappen', zegt Steven Visser, voorzitter van Drienerlose Roeivereniging Euros. 'Ze hebben het niet begrepen.' Het Utrechtse Orca is - net als Euros - een van de niet-corporale verenigingen die sinds 1973 mee mogen doen aan de studentenregatta.
Dat zit zo: de eerste Varsity werd in 1878 verroeid tussen Laga en Njord, de roeiverenigingen van de corpora van Delft en Leiden. Vier jaar later voegde het tussentijds opgerichte Triton zich daarbij, waarna de aanvankelijk tweekamp uitgroeide tot een strijd tussen zeven. Tot 1973 maakten Njord, Laga, Triton, Nereus (Amsterdam), Aegir (Groningen), Argo (Wageningen), en Skadi (Rotterdam), verenigd in de Koninklijke Nederlandsche Studentenroeibond, uit wie de kampioen van het water was.
De geest van de jaren zestig bewoog de bond vanaf dat jaar de Varsity open te stellen voor niet-corporale ploegen en damesboten. Verenigingen als Orca, Okeanos, Dudok van Heel en Skøll deden voortaan ook mee. Euros is er voor het eerst bij in 1990.
Orca's warsheid van mores heeft ongetwijfeld iets te maken met het flesjes- incident van 1980. De Orcanen wonnen dat jaar als eerste niet-corporale Oude Vier de Varsity. Toen de Utrechtse voorzitter met gevoel voor decorum naar de overwinnaars wilde zwemmen, werd hem dat onmogelijk gemaakt door een regen van corporale bierflesjes.
Precies twintig jaar later is de prijs hoog. De 'knorren' trekken net alsvorig jaar het blik, en dus ook nu kunnen de bonders fluiten naar hun kroegjool. Een feestje in Tivoli, de eerste vijf bier gratis - maar dat is geen kroegjool. En wat is de Varsity zonder kroegjool?
Draai de vraag om: wat is een Varsity mét kroegjool? Euros zegevierde in 1995 en gaf er een, want je hebt knorren en knorren. Een kroegjool laat zich alleen navertellen in de vorm van sterke verhalen. De winnende ploeg geeft geen partijtje, maar legt een bacchanaal aan.
Hoe moet dat? Je kiest een overdekte ruimte waar niets uitsteekt of kan breken, hal D100 bijvoorbeeld. Alles van glas of waaraan getrokken kan worden gaat namelijk stuk die avond. Je installeert zes biertaps waaronder je emmers neerzet. De taps zet je de hele nacht open. Wie dorst heeft schept een beker bier uit een van de emmers - gratis natuurlijk.
Tienduizend liter gaat erdoor tijdens een gemiddelde kroegjool. Dat is vijftigduizend keer scheppen door pak hem beet duizend roeiers. Vijftig glazen ieder, waarvan er - weer pak 'm beet - twintig met onderhandse zwaai de gelagzaal in worden geworpen. De jaren dat de Amsterdamse recordtitelhouder Nereus (33) het feestje moest organiseren, ging de contributie het jaar erop met minstens 25 gulden omhoog.
Het verhaal gaat dat tijdens de Twentse nacht de Grolsch na twaalven de biertanks is komen bijvullen. De bierbeamten sloegen alarm toen de naald van drukmeter op nul bleef staan. Dat was niet zo gek. Het bier liep er aan de andere kant namelijk net zo hard weer uit.
Vanavond, in Utrecht, moeten de corpsballen hun biertje gewoon bestellen. Met een muntje, als het echt tegenzit.
