Maar de eerste Harold de Boer schreef dus onder zijn eigen naam. Zo ging dat in die merkwaardige jaren tachtig. De mensen adverteerden met hun meningen. Ze plakten posters achter hun raam, zodat de hele straat kon zien dat ze tegen kernwapens waren. Ze droegen buttons met niet mis te verstane symbolen of slogans. En ze ondertekenden allerhande spraakmakende petities. Er was werkelijk geen ontkomen aan. Althans, zo is mij verteld. Ik ben zelf pas in 1987 geboren.
Tegenwoordig beseffen we dat al dat geopenbaar een goedkope manier was om de verantwoordelijkheid af te schuiven. Typerend voor de dat-zei-ik-toch generatie. Want als publiek werd je maar geacht al die geventileerde meningen te hebben meegekregen. Dat maakte je verantwoordelijkheid als gewone kiezer bijkans ondraaglijk. Als iemand bijvoorbeeld een keer een links-extremistische petitie had ondertekend en jij later niet-wetend op zo'n persoon stemde, dan kon je niet verontwaardigd zijn als zo'n politicus vervolgens linkse politiek bedreef. Hij zei het, jij koos hem, dus jij was het ermee eens. Als je dat probeerde te ontkennen, werd je door de alleszeggers weggehoond met een verwijzing naar het “Ich hab es nicht gewusst” van de heulende Duitsers in WOII. Een populaire beschimping in de jaren tachtig. Want zij wisten altijd alles.
Gelukkig gaan we nu fatsoenlijker met elkaar om. Extreme uitspraken worden alleen nog gedaan door onbeduidende figuren zoals blote eendjes, algemeen erkende grappenmakers, of anonimi. Dat laatste vooral op het internet. Het is de grote zegen van de vrijheid van meningsuiting dat iedereen daar kan schrijven dat Cramer dood moet, dat bijbelbelters incestueus zijn of dat moslims terroristen zijn, en dat beweringen over mensen of bedrijven niet op feiten hoeven te berusten. Maar het is een kwestie van fatsoen dat we al deze uitspraken anoniem doen. Anders belasten we de lezer met de verantwoordelijkheid ervoor.
