Veel studenten doen langer over hun studie. In het hbo behaalt slechts één op de drie binnen vier jaar het bachelordiploma. Aan de universiteiten, waar een bacheloropleiding drie jaar duurt, komen ongeveer evenveel studenten binnen de gestelde tijd over de eindstreep.
De politiek wil graag dat studenten het tempo erin houden. Opleidingen mogen bijvoorbeeld eerstejaars wegsturen die te weinig studiepunten behalen. Het kabinet-Schoof wilde zelfs een langstudeerboete invoeren voor studenten met meer dan een jaar studievertraging. Dat voorstel is na felle protesten gesneuveld.
Onderzoek
Maar waar komt die vertraging vandaan? Studenten hebben er vast goede redenen voor, dacht studentenorganisatie ISO, en zij vroeg onderzoeksbureau ResearchNed om zich hierover te buigen.
Dat zette eerst bekende zaken op een rij: mannen hebben vaker vertraging dan vrouwen, net als bijvoorbeeld studenten met een migratieachtergrond en studenten met een bijbaan. Ook het inkomen van de ouders speelt een rol.
De onderzoekers stuurden tevens een vragenlijst rond, die ruim 7.500 studenten hebben ingevuld. Van hen liep 37 procent achter op schema. Wat is volgens hen de oorzaak?
Ziekte, bijbaan, motivatie
Uit een rij met opties kiest 22 procent ‘ziekte’ en 19 procent een ‘bijbaan’. Bijna evenveel studenten noemen een gebrek aan motivatie. Die antwoorden kunnen overlappen, want ze konden drie opties aanvinken.
Het open antwoord (‘anders’) is het meest gekozen: 31 procent. Maar die antwoorden zijn niet opgenomen in het onderzoek. Minder vaak genoemde opties zijn bijvoorbeeld ‘lang willen genieten van het studentenleven’ of ‘te jong om al te gaan werken, dus langer studeren’, maar ook ‘verkeerde studiekeuze gemaakt’ of ‘de studie is te moeilijk’.
Soms kiezen studenten bewust voor vertraging, bijvoorbeeld als ze actief worden bij een vereniging. Andere studenten kozen kennelijk weloverwogen voor een zware studie en aanvaardden dat het voor vertraging zou zorgen. Dat geldt voor 20 procent van de vertraagde studenten die hun studie ‘te moeilijk’ noemden.
Gesterkt
Studentenorganisatie ISO voelt zich gesterkt door de uitkomsten. Volgens voorzitter Sarah Evink bevestigt het onderzoek dat studenten vaak goede redenen hebben om langer over hun studie te doen. Het komt dus niet doordat studenten te veel bier drinken, sneert ze. ‘Als politici studievertraging zo’n groot probleem vinden, moeten ze eens aan studenten vragen hoe ze hen kunnen helpen. Laten we stoppen met schijnoplossingen zoals studenten na het eerste jaar wegsturen omdat ze niet genoeg studiepunten hebben behaald.’
Het ISO wil dat het studieadvies niet langer ‘bindend’ is, zodat studenten zelf mogen weten of ze aan hun opleiding blijven of toch switchen. Daarnaast pleit het ISO voor een hogere basisbeurs, zodat ze minder tijd kwijt zijn aan een bijbaan.
