Op YouTube waren de reacties onder het tekenfilmpje in 2015 al niet mals. ‘In welke cocon is dit dan bedacht?’, vroeg iemand. ‘Het laat zien dat het ministerie volledig los staat van de samenleving en geen enkel benul heeft in welke vorm te communiceren met huidige en toekomstige studenten.’
Anderen klonken ook verbijsterd. Iemand schreef: ‘Even een serieuze vraag, wat denken de opdrachtgevers van dit filmpje dat de mentale leeftijd van (potentiële) universitaire studenten is?’
Toekomst
Het filmpje heet ‘Studeren in 2025 – De sprong naar de toekomst’. We maken kennis met Martin de Vlieger, een student die zijn opleiding te massaal vindt en op 7 juli 2015 op het punt staat om zich uit te schrijven. Vlak voor het afschaffen van de basisbeurs dus. Precies op dat moment landt er een tijdmachine in zijn straat.
Een vrouw genaamd Shariza stapt uit en neemt hem mee naar 2025. ‘Martin gelooft zijn ogen niet’, vertelt de voice-over. ‘Is hij echt in 2025? Dan is er gedurende de afgelopen tien jaar veel veranderd.’ Er is flink geïnvesteerd is in het hoger onderwijs, vertelt Shariza, dankzij het Studievoorschot.
Misschien heb je nog nooit van een ‘studievoorschot’ gehoord, maar zo moesten studenten hun studielening gaan zien: als een voorschot op hun latere inkomen. Deze aanduiding is spectaculair snel in de vergetelheid geraakt.
Martin blijkt in 2025 een geliefd docent te zijn. Hij ontmoet zijn toekomstige studenten, die met elkaar de tijdmachine hebben gemaakt: de een heeft hem ontworpen, de ander vond investeerders en de derde heeft hem gebouwd. Het maakt hem allemaal zo blij dat hij, eenmaal terug in 2015, toch blijft studeren.
De voorspellingen uit het filmpje zijn niet of nauwelijks uitgekomen. Als dat wel is gebeurd, komt dat over het algemeen niet door het afschaffen van de basisbeurs en/of de opbrengst van het leenstelsel, dat inmiddels weer is afgeschaft.
Meer docenten enz.
Meer docenten? Die zijn er pas gekomen na de coronacrisis. Een beter evenwicht tussen onderwijs en onderzoek? Nee, ook dat is niet gelukt.
Een van Martins studenten (Nicole) werkte eerst als automonteur en ging daarna werktuigbouwkunde studeren: ze maakte de sprong van mbo naar hbo. Dat gebeurt juist minder sinds 2015, toen studeren vele duizenden euro’s duurder werd.
En die tijdmachine is er ook nog niet. Maar de grootste misser in het filmpje is dat studenten tien jaar later blij zouden zijn met het leenstelsel. In plaats daarvan bleven ze jarenlang protesteren en voelden ze zich bedrogen toen de rente op studieschulden begon te stijgen.
Terug
Politiek Den Haag kreeg spijt. Per september 2023 is de basisbeurs weer terug en studenten van het leenstelsel ontvangen een tegemoetkoming. Ook dat zagen ze bij het ministerie van Onderwijs niet aankomen.
